جلوداری بورس

بازارهای مالی در هفته گذشته آرام بودند. بازارهای موازی بورس، نظیر دلار و سکه با بازدهی کم هفته نخست اردیبهشت را به پایان رساندند. سکه امامی با تخلیه حباب ابتدای سال، به کف 72 میلیون تومان رسید و در هفته گذشته بدون بازدهی بود. متوسط دلار بازار آزاد نیز به کف 80 تا 82 هزار تومان رسید. این بازار نیز با بازدهی اندکی، هفته آرامی را دنبال کرد. قیمت نفت برنت با کاهش تقاضا از سوی اقتصادهای بزرگ دنیا، به کانال 62 دلار رسید. این میزان از کاهش قیمت، طلای سیاه را به کف چهارساله نزدیک کرد. این در حالی بود که بورس متفاوت ظاهر شد؛ به‌طوری که شاخص بورس تهران با رشد بیش از یک‌درصد و نماگر هم‌وزن با افزایش پنج ‌درصد، حکایت از استقبال سرمایه‌گذاران از صنایع کوچک داشت.

بورس متفاوت

بورس تهران در هفته گذشته رفتار متفاوتی از خود نشان داد؛ به‌طوری‌که با وجود رشد بیش از 17درصدی این نماگر از ابتدای سال، شاخص هم‌وزن از این رالی جامانده بود. در هفته گذشته، شاخص کل بورس با افزایش ارتفاع 34 /1درصدی فرصت خوبی را برای نماگر هم‌وزن فراهم کرد. شاخص ثانویه بازار به‌عنوان نماینده همه نمادهای بازار، با رشد 13 /5درصدی موفق شد بازدهی خوبی برای نمادهای بازار به ارمغان آورد. این در حالی است که شاخص کل بورس از ابتدای سال تاکنون 17درصد بازدهی داشته و نماگر هم‌وزن نیز 18 درصد افزایش را تجربه کرده است. عقب‌نشینی شاخص کل و پیشتازی نمادهای موسوم به هم‌وزنی‌ها دلایل متعددی دارد. با این حال، بهبود ارزش معاملات در هفته گذشته و عبور میانگین این سنجه آماری از 18 هزار میلیارد تومان حکایت از آن دارد که اهالی بازار سهام عرضه‌های ناگهانی روزهای ابتدایی هفته را با تقاضاهای قوی پاسخ دادند. هرچند برآیند تغییر مالکیت حقیقی در هفته گذشته، خروج 500 میلیاردتومانی نقدینگی حقیقی را نشان می‌دهد، اما ورود قوی سرمایه حقیقی در روز چهارشنبه هفته گذشته، بازی بازار سهام را تغییر داد.

نوسان شدید در بازارهای جهانی، این مهم را رقم زده است که هر هفته شاهد افت‌وخیز قیمت‌ها باشیم. به‌خصوص آنکه درنهایت قیمت نفت برنت در حال بازگشت به کف کانال 60دلاری است. کاهش به کف چهارساله قیمت نفت در کنار افت شدید در قیمت فلزات اساسی، حکایت از آن دارد که درآمد صنایع بورسی به‌تبع این نوسان‌ها با تلاطم‌ روبه‌رو می‌شود. این موضوع به‌وضوح در صنایع بزرگ و شاخص‌ساز دیده می‌شود. همچنین ثبات نسبی قیمت دلار توافقی در پی کاهش شدید قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در سال جدید، این سیگنال را مخابره می‌کند که دوران جولان نمادهای شاخص به پایان رسیده است. هرچند این به معنای تغییر روند نیست، اما همین دو عامل، ترمز رشد بیشتر نمادهای شاخص‌ساز را خواهد کشید. تنها دو گروه بانکی و خودرویی عامل همین میزان از رشد شاخص کل را فراهم کرده‌اند که با فروکش کردن هیجان‌های مربوط به مذاکرات جدید ایران و آمریکا، می‌توان امیدوار بود که نقدینگی موجود در نمادهای این صنعت نیز به سایر صنایع هدایت شود.

اختلاف قیمتی دلار رسمی و غیررسمی به حدود 17 درصد رسیده است. این میزان از اختلاف قیمتی در دو شاخص ارزی، از پاییز 1401 سابقه نداشته است. کاهش فاصله دلار توافقی و دلار آزاد به شکل پایدار، منفعت بسیاری را به صنایع بزرگ‌تر خواهد رساند. چرا که با کاهش قیمت‌ها در بازار آزاد، احتمالاً شاهد کاهش یا عدم رشد هزینه‌ها در برخی از صنایع خواهیم بود. به‌خصوص صنایع ریالی که مواد اولیه خود را از محل واردات با دلار آزاد تامین کرده و هزینه‌های عملیاتی آنان مطابق با رشد قیمت دلار افزایش می‌یابد. در این صورت، ضمن آنکه روند بهبود حاشیه سود در زمستان تقویت می‌شود، می‌توان شاهد آن بود که در بهار، حاشیه سودها به طرز چشم‌گیری بهبود یابد. درآمدهای فروردین‌ماه صنایع نیز نویدبخش روزهای بهتری در بهار است. درآمد فروردین‌ماه صنایع با رشد 40درصدی نسبت به بهار قبل، همراه شده است. یکی از محرک‌های اصلی رشد بازار نیز همین گزارش‌های فروردین‌ماه است.

علاوه بر دلایل بنیادی، عوامل بازاری نیز به کمک بورس خواهند آمد. نسبت قیمت به سود هر سهم (P /E) بورس در محدوده هشت واحد معامله می‌شود و با گزارش‌های سالانه که انتشار آن آغاز شده است، این نسبت می‌تواند تعدیل شود. با توجه به احتمال کاهش ریسک‌های سیاسی، امکان عبور این نسبت مهم ارزش‌گذاری سهام از مرز 10 واحد وجود دارد.

ارزش دلاری بازار نیز در محدوده 140 میلیارد دلار قرار دارد که بیشترین میزان از مرداد 1403 است. با وجود عدم رشد درآمد شرکت‌ها مطابق با دلار، به نظر می‌رسد آرامش در بازار ارز، زمینه را برای ورود سرمایه‌های جدید فراهم می‌کند. چراکه با فرض تداوم خوش‌بینی در بازار سهام، می‌توان این گزینه را محتمل دانست که ارزش دلاری بازار از 200 میلیارد دلار نیز عبور کند. همچنین ارزش دلاری معاملات بیش از 14 روز است که ارقام بیش از 100 میلیون دلار را نشان می‌دهد و در هشت روز نیز از 200 میلیون دلار فراتر رفته است. تثبیت این رقم بالای عدد 100 میلیون دلار رونق را در بازار سهام به شکل پایدار حفظ می‌کند.

حمایت قوی دلار

دلار در بازار آزاد پس از آنکه اخبار محتاطانه‌ای از مذاکرات منتشر شد، موفق نشد کف 80 هزار تومان را از دست بدهد. هرچند در برخی از روزها به‌طور لحظه‌ای قیمت دلار به زیر مرز 80 هم رفت، اما حمایت قوی از سطح 80 هزارتومانی دلار، اجازه نداد ارزش ریال ایران تقویت شود. برخی از تحلیلگران بر این باورند قیمت 80 هزار تومان برای دلار رقم حیاتی محسوب می‌شود. چرا که از سوی نرخ فعلی دلار برای خریداران و تولیدکنندگان که نیاز ارزی دارند، ارزنده است. از سوی دیگر هنوز تکلیف مذاکرات برای نهایی کردن یک توافق نامعلوم است. این احتمال وجود دارد که تا انتشار خبری قوی‌تر، این کف حیاتی برای اسکناس آمریکایی حفظ شود. با این حال، در سناریوی بدبینانه در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات، اهداف نهایی قیمت دلار بالاست. اما در صورتی که محرک قوی در جهت تقویت ریال فعال شود، قیمت دلار می‌تواند به‌طور مقطعی و به شکلی هیجانی ارقام 73 تا 75 هزار تومان را نیز به خود ببیند. دادوستد دلار توافقی در محدوده 70 هزار تومان نیز سبب کاهش اختلاف این دلار با قیمت بازار غیررسمی شده است.

در هفته گذشته دلار آمریکا با اخبار مربوط به حادثه بندر شهید رجایی و ارزندگی نسبی، رشد 13 /1درصدی را تجربه کرد. این در حالی است که این ارز جهان‌شمول در طول سه هفته قبل از آن با کاهش هفتگی میانگین هشت‌درصدی همراه بود و در هفته نخست اردیبهشت، مسیر کاهشی متوقف شد. دلار از ابتدای سال کاهش 17درصدی را تجربه کرده است که با گذشت 29 روز معاملاتی از سال جدید، رقم قابل‌توجهی محسوب می‌شود. انتظار می‌رود در صورت کاهش تنش‌های سیاسی و محدودشدن دامنه ریسک‌های سیستماتیک، بازدهی دلار به مانند سال گذشته تکرار نشود.

تخلیه حباب سکه

سکه امامی پس از ثبت سقف 103 میلیون‌تومانی در 9 فروردین سال جاری با افت 30درصدی همراه شد. با تداوم خبرهای مثبت در خصوص مذاکرات هسته‌ای و احتمال توافق، انتظارات تورمی به مرور کاهش یافته است. با فرض آنکه شاخص حباب سکه امامی به‌عنوان نماگر انتظارات تورمی شناخته شود، حباب سکه امامی پس از عبور از 30 درصد در روزهای ابتدایی 1404، موفق شد به زیر 10 درصد سقوط کند. همین موضوع قیمت سکه را در کف کانال 70 میلیون تومان نگه داشته است.

هرچند قیمت هر اونس طلای جهانی از شروع سال شمسی در ایران رشد حدود هشت‌درصدی را به ثبت رسانده و این بازدهی تا 14درصد نیز پیشروی کرده است، اما حباب بالای سکه امامی نتوانست فروشندگان را از عرضه سکه در بازار منع کند. این موضوع در ربع‌سکه نیز قابل مشاهده است. حباب ربع‌سکه در فروردین‌ماه با عبور از مرز 50 درصد برای فروشندگان بازدهی خوبی را خلق کرده بود. با این حال، خبرهای خوب، باعث شد مجدداً حباب ربع‌سکه به زیر 35 درصد نیز کشیده شود. ربع‌سکه از سقف امسال همانند سکه امامی اُفت 30درصدی را تجربه کرد. نیم‌سکه با کاهش 35درصدی از سقف امسال، نشان داد حباب بازارها می‌تواند برای معامله‌گران خطرناک باشد.

افزایش جذابیت خرید سکه در بازار باعث شد کف حمایت 70 میلیون‌تومانی برای این دارایی، تقویت شود. به‌خصوص آنکه حباب 10درصدی سکه، برای ورود سرمایه‌های درشت با افق بلندمدت جذاب‌تر باشد. انتظار می‌رود با محرک‌های قوی سیاسی، ثبات نسبی را در بازار ارز و طلا شاهد باشیم. اما طلای 18 عیار و شمش بورس کالا به تبعیت از اونس جهانی طلا خریداران قوی‌تری خواهند داشت. سکه و انواع آن در صورتی می‌توانند رشد خوبی را تجربه کنند که قیمت دلار مجدداً رشد قابل‌توجهی را ثبت کند. صندوق‌های طلا نیز به تبعیت از تخلیه حباب سکه‌ها افت قابل‌توجهی داشتند. هرچند در هفته گذشته موفق شدند بخشی از کاهش قیمت را جبران کنند.

ریزش نفت

بالا رفتن نگرانی‌ها درباره کاهش تقاضای جهانی سوخت به دلیل چشم‌انداز تیره‌وتار رشد اقتصاد جهان، قیمت نفت را در معامله‌های روز دوشنبه هفته گذشته افزایش داد. مایکل مک‌کارتی، مدیرعامل پلت‌فرم معاملاتی آنلاین مومو استرالیا در این‌باره می‌گوید: انتشار نیافتن خبر، قیمت نفت را اندکی افزایش می‌دهد، زیرا معامله‌گران در آستانه احتمال افزایش عرضه اوپک‌پلاس از نشست پنجم مه (دوشنبه، ۱۵ اردیبهشت) و رشد قابل‌توجه تولید در آمریکا به فروش روی آورده‌اند. واندانا هاری، بنیان‌گذار شرکت تحلیل بازار نفت واندا اینسایتس گفت: فعالان بازار همچنان منتظر کاهش تنش‌ها در جنگ تجاری بین آمریکا و چین و ایجاد فرصت برای خرید هستند. در حالی که نگرانی‌ها درباره تقاضای جهانی سوخت به دلیل جنگ تجاری میان آمریکا و چین تشدید شده، قیمت نفت برنت و وست‌تگزاس به پایین‌ترین سطح در چهار سال گذشته رسید.

قیمت نفت برنت در هفته گذشته به واسطه کاهش تقاضا، از سوی خریداران بزرگ با کاهش 2 /4درصدی همراه بود. افت شدید قیمت نفت باعث شد طلای سیاه  دوباره با رسیدن به کف حمایتی 60 دلار مواجه شود. توجه ویژه آمریکا به حمایت 60دلاری نفت، نشان می‌دهد این کف قیمتی محکم است. از ابتدای سال شمسی نیز افت 12درصدی قیمت نفت حکایت از رکود شدید در اقتصاد دنیا دارد.