توقف بازارها به سود بورس

بازارهای مالی هفته گذشته با نوسانات قابل توجهی در قیمت خود همراه بودند. به‌طوری که با غلبه ناامیدی از نتیجه مذاکرات در روزهای شنبه و یکشنبه، قیمت دلار و طلا با رشد همراه شد و بورس مسیری معکوس را طی کرد. اما با اعلام نتیجه قابل قبول از چهارمین دور از مذاکرات، شاخص بورس برای اولین ورود خود به کانال 2 /3 میلیون واحد خیز برداشت. این در حالی بود که قیمت دلار مجدد به کف 80 هزار تومان بازگشت. شاخص بورس در هفته قبل، با رشد بیش از دودرصدی به کار خود پایان داد و قیمت دلار و سکه بدون تغییر باقی ماند. این در حالی است که با کاهش تنش میان آمریکا و چین، نفت برنت با رشد بیش از هشت‌درصدی در مقیاس هفتگی، بازدهی قابل توجهی را به ثبت رساند.

تغییر مسیر بورس

بورس تهران با اعلام نتیجه مثبت از مذاکرات روز یکشنبه مسیر پرقدرت صعودی را آغاز کرد تا در روز سه‌شنبه شاخص اصلی بازار سهام برای اولین‌بار وارد کانال 2 /3 میلیون‌واحدی شود. هرچند طی روزهای شنبه و یکشنبه، غلبه احساس ناامیدی از به نتیجه رسیدن مذاکرات بر جان بورسی‌ها، فضای سردی را بر معاملات بورس حاکم کرد، اما نیمه دوم هفته گذشته، شرایطی متفاوت برای اهالی بورس رقم خورد. شاخص کل بورس با رشد 13 /2درصدی، موفق شد تا مجدد در مقابل نماگر هم‌وزن پیشتاز باشد. ضمن آنکه نماگر هم‌وزن نیز بازدهی 74 /0درصدی را طی یک هفته گذشته تجربه کرد. با تداوم روند صعودی در بازار، نماگر اصلی از سطح 28 اسفند سال قبل، 19 درصد بالاتر است. این رقم برای نماگر ثانویه بازار بازدهی 22درصدی داشته است. با وجود سبقت بازدهی هفتگی شاخص کل از شاخص هم‌وزن پس از چهار هفته، همچنان شاخص هم‌وزن بازدهی بهتری را از کف رالی اخیر برای سهامداران به ارمغان آورده است.

بازگشت امید به دادوستدهای بورس، موجب شد تا به‌رغم خروج بیش از چهار هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی، همین مقدار از نقدینگی حقیقی‌ها در سه روز پایانی هفته وارد گردونه معاملات شود. برآیند تغییر مالکیت حقیقی در هفته گذشته به ورود حدود 400 میلیارد تومان سرمایه حقیقی به بازار سهام منجر شد. این میزان سبب شد تا بورس از ابتدای سال میزبان بیش از 14 همت از نقدینگی حقیقی‌ها باشد. این در حالی است که صندوق‌های طلا در این مدت، با خروج هفت‌همتی پول مواجه شده بودند. افزایش هیجانات منفی در روزهای ابتدایی هفته و بازگشت مجدد هیجانات مثبت در روز دوشنبه، صف‌های خرید و فروش گسترده‌ای را ایجاد کرد. از این‌رو بازار با افت میانگین ارزش معاملات همراه شد. به‌طوری که ارزش ریالی دادوستدهای هفته قبل حدود 14 هزار میلیارد تومان به ثبت رسید. این میزان در هفته گذشته حدود 15 هزار میلیارد تومان گزارش شده بود. با این حال، جدال میان خریداران و فروشندگان در روز چهارشنبه به دست‌به‌دست شدن سهام میان حقیقی‌ها انجامید و ارزش معاملات نیز به 18 همت رسید.

ارزش دلاری بورس تهران در محدوده 138 تا 140 میلیارد دلار در نوسان است. همچنین نسبت قیمت به سود بازار همزمان با انتشار گزارش‌های سالانه زیر هشت واحد است. از این‌رو با توجه به شرایط پیش‌روی بورس انتظار می‌رود، P /E بورس سیگنالی برای خرید مجدد سرمایه‌گذاران باشد. در حال حاضر ریسک‌های سیاسی وزن بالایی دارند و روند مذاکرات در تیررس سرمایه‌گذاران بورس قرار دارد. هرچند که نسبت قیمت به سود بازار در محدوده زمستان 1403 قرار دارد، اما شاخص بورس حدود 10 درصد بالاتر از آن مقطع زمانی است. به نظر می‌رسد با توجه به احتیاط معامله‌گران در مورد چشم‌انداز مذاکرات سیاسی، نمی‌توان انتظار داشت P /E بورس تهران از هشت واحد عبور کند. آخرین‌بار که این سنجه آماری بالای هشت واحد قرار داشت، زمستان 1401 بود. در تاریخ یادشده کاهش تنش‌های ایران با کشورهای عربی خلیج‌ فارس به‌خصوص عربستان و امارات و پایان جنگ یمن، محرکی شد تا بازار سهام نیز همزمان با رشد قیمت دلار P /E حدود 12 واحد را در سقف اردیبهشت 1402 تجربه کند.

اکنون اگر خبرهای جدیدی از توافق برسد و بورسی‌ها را از کاهش جدی ریسک‌های سیاسی آگاه کند، می‌توان انتظار داشت خریداران جدیدی حاضر باشند P /E بیش از هشت واحد بازار را خریدار باشند. در صورت یک توافق جدی، نسبت قیمت به سود بازار می‌تواند اعدادی بالاتر از اردیبهشت 1402 را نیز به خود ببیند. در غیر این صورت، نوسان این سنجه آماری مابین عدد هفت تا هشت واحد شرایطی را فراهم خواهد کرد تا سرمایه‌گذاران بلندمدت اقدام به خرید بیشتر سهام کرده و معامله‌گران کوتاه‌مدت بازار به قصد نوسان‌گیری وارد بازار سهام شوند. به عبارتی دیگر، در یک سناریوی بدبینانه، اگر توافق به نتیجه خاصی نرسد، رشد قیمت دلار مانع از آن خواهد شد تا در میان‌مدت نسبت قیمت به سود بازار زیر هفت واحد تثبیت شود، از این‌رو شاخص کل بورس کف سه میلیون واحد را حفظ خواهد کرد. همچنین، شاخص بورس مجدد می‌تواند با ورود خریداران، به محدوده چهار میلیون واحد نزدیک شود و بازدهی معادل قیمت دلار خلق کند. با فرض یک توافق جدید، نسبت قیمت به سود بازار پتانسیل آن را خواهد داشت که تا بیش از 15 واحد رشد کند. در این صورت فرض شاخص 5 /4‌میلیونی و پنج‌‌میلیونی بسیار قوی خواهد بود. همزمان با کاهش قیمت دلار می‌توان انتظار داشت که ارزش دلاری بازار نیز به بیش از 200 میلیارد دلار برسد.

نوسان بی‌نوسان دلار

دلار آمریکایی با انتظاراتی مبنی بر به تعویق افتادن مذاکرات مسیر صعودی را از کف 80 هزار تومان تا 86 هزار تومان دنبال کرد. به‌طوری که قیمت طلا و سکه نیز در بازار رشد قابل توجهی را به ثبت رساند. با این حال، با برگزاری مذاکرات روز یکشنبه، تغییر روند بازار به وقوع نپیوست. قبل از مذاکرات ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، گفته بود در صورتی که ایران از موضع خود در قبال غنی‌سازی هسته‌ای عقب‌نشینی نکند، احتمالاً، دور چهارم مذاکرات، آخرین ‌دور خواهد بود. صندوق‌های طلا در روز یکشنبه با فرض شکست مذاکرات روند صعودی را دنبال کردند. با این حال، خبرهای خوب از پایان چهارمین دور از مذاکرات میان ایران و آمریکا، شرایطی را فراهم کرد تا قیمت دلار آمریکایی مجدد به محدوده 80 هزار تومان بازگردد. در نهایت قیمت دلار به‌رغم نوسانات شدید، بدون بازدهی باقی ماند. ضمن آنکه از ابتدای سال، 15 درصد از ارزش دلار آمریکا در برابر ریال ایران کاهش یافته است.

قیمت دلار در بازار رسمی نیز همچنان در کانال 69 هزار تومان تثبیت شد. اختلاف قیمتی دلار غیررسمی با دلار توافقی حوالی 20 درصد است. به‌رغم نوسانات شدید در بازار آزاد، قیمت دلار آمریکا در بازار توافقی بدون تغییر مانده است. احتمالاً با تداوم روند مذاکرات، کف قیمت دلار، حدود 80 هزار تومان خواهد بود. تداوم روند نزولی و ورود نرخ دلار به ابرکانال 70 هزار تومان، منوط به محرک‌های قوی سیاسی در روزهای آینده است. همچنین، با فرض تداوم این شرایط سقف قیمتی برای نرخ برابر ارز آمریکا و ریال ایران، حدود 85 هزار تومان است. در صورت تشدید تنش‌ها که سناریویی غیرمحتمل به نظر می‌رسد، ورود به کانال 90 هزار تومان چندان سخت نخواهد بود.

سکه حبابی نشد

با رشد قیمت دلار در ابتدای هفته گذشته، حباب سکه تغییر چندانی نداشت. حباب سکه امامی در محدوده 13 تا 15 درصد، نوسان داشت. این میزان از حباب، در مقایسه با روند تاریخی در کف تاریخی قرار دارد. سکه در دو روز ابتدایی هفته رشد یک‌میلیونی را تجربه کرد. با خبرهای مثبتی که از مذاکرات شنیده شد، بازدهی هفتگی سکه نیز همانند دلار حدود صفر شد. با این حال، قیمت سکه امامی با سطح ابتدای سال، حدود 24 درصد اختلاف دارد.

همزمان با کاهش تنش‌ها میان آمریکا و چین، در کنار آتش‌بس میان هند و پاکستان، انتظار می‌رفت قیمت هر انس طلای جهانی نیز با کاهش قابل توجهی همراه شود. طلای جهانی با افت قیمتی حدود چهاردرصدی در کف کانال سه هزار و 200 دلار قرار دارد.

همزمان با کاهش هیجانات اوایل هفته و افت نسبی قیمت دلار، اونس جهانی طلا نیز دلیلی مضاعف بر کاهش قیمت طلا و سکه شد. انتظار می‌رود کف 70میلیونی برای سکه امامی با فرض تداوم همین شرایط حفظ شود. در صورتی که توافق در مسیر جدی‌تری قرار گیرد، می‌توان انتظار داشت با کاهش حباب سکه به زیر 10 درصد سکه امامی در کانال 65 میلیون‌تومانی قرار گیرد. در غیر این صورت، با فرض تداوم همین شرایط، سکه در کانال 70 تا 76 میلیون تومان نوسان خواهد داشت. حباب سکه نیز از مرز 17 درصد عبور نخواهد کرد. همچنین با فرض تحقق سناریویی بدبینانه با حبابی‌شدن سکه، می‌توانیم رشد قیمتی شدیدی را در این دارایی شاهد باشیم.

رشد هشت‌درصدی نفت برنت

قیمت نفت برنت با رشد 5 /8درصدی طی هفته گذشته به کانال 66 دلار بازگشت. با اعمال سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ و کاهش قیمت طلای سیاه به کف 60 دلار، نوساناتی را در این دارایی شاهد بودیم. با وجود رشد هفتگی بیش از 5 /8درصدی برای نزدیک شدن به مرز 70 دلار، همچنان نفت برنت با قیمت خود در ابتدای سال 2025، 11 درصد فاصله دارد. هر بشکه نفت برنت در آخرین روز معاملاتی سال 2024، حدود 74 دلار در هر بشکه به ثبت رسیده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد برای این میزان از رشد خیره‌کننده محرک‌های سیاسی-اقتصادی وجود داشته است. اولین محرک اثرگذار، توافق تعرفه‌ای موقت میان آمریکا و چین برای کاهش تعرفه‌ها طی ۹۰ روز است که فضای مثبتی را در بازارهای جهانی ایجاد کرده است. این فضای مثبت اثر مثبت خود را بر دیگر دارایی‌ها از جمله فلزات اساسی نیز گذاشته و سبزپوشی بازارهای جهانی را به همراه داشته است. پس از سیاست‌های سخت تعرفه‌ای در روزهای ابتدایی دولت ترامپ اکنون با این توافق فرصتی برای تنفس قیمت‌ها ایجاد شده است.

علاوه بر این موضوع، داده‌های تورمی آمریکا نیز نشان از ثبات نسبی دارد. کاهش تورم ماهانه و سالانه آمریکا، سبب شده است تا سیاست‌های سخت فدرال‌رزرو در برابر ثبات نرخ بهره قدری تسهیل شود. گزارش API از افزایش 287 /4 میلیون‌بشکه‌ای ذخایر نفت، برخلاف انتظار از کاهش 4 /2‌میلیونی حکایت دارد.

ترامپ در سفر به عربستان، وعده لغو تحریم‌های سوریه و اعلام سرمایه‌گذاری ۶۰۰ میلیارد‌دلاری سعودی‌ها در آمریکا را داده است. افزایش فشارها بر صادرات نفت ایران از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز بر روند صعودی قیمت نفت بی‌تاثیر نبوده است. این اقدامات پس از پایان دور چهارم مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا صورت گرفته‌اند. معامله‌گران اکنون چشم‌انتظار گزارش رسمی ذخایر از سوی EIA هستند که عصر روز چهارشنبه منتشر خواهد شد و می‌تواند مسیر بعدی بازار نفت را مشخص کند.