رقابت بورس با ریسک
بازارهای مالی هفته گذشته را چگونه سپری کردند؟
بازارهای مالی هفته گذشته را در آرامش سپری کردند. به‌طوری که قیمت دلار در بازار آزاد با خبر مثبت از مذاکرات سیاسی میان ایران و آمریکا با کاهشی جزئی در محدوده 82 هزار تومان تثبیت شد. ضمن آنکه قیمت سکه مجدد با تخلیه حباب، در محدوده 72 میلیون تومان قرار گرفت و کاهش 5 /0درصدی را تجربه کرد. این در حالی است که بورس تهران با وجود رقابت نفس‌گیر با حواشی مربوط به دو خودروساز بورس موفق شد پیشتاز بازارها باشد. شاخص کل بورس با رشد 68 /0درصدی و نماگر هم‌وزن با افزایش ارتفاع بیش از یک‌درصدی هفته اول خرداد را به پایان رساند. ضمن آنکه قیمت نفت نیز با تحولات جنگ‌های تجاری، روندی کاهشی را دنبال کرد.
پیشتازی مجدد بورس
خبرهای خوب از مذاکرات سیاسی میان ایران و آمریکا، می‌توانست بورس تهران را در یک مسیر صعودی متعادل حفظ کند. با این حال، حواشی که پیرامون دو خودروساز بزرگ بازار به وجود آمد، مانع از آن شد تا شاخص‌های سهامی بتوانند قدرتمندانه‌تر خودنمایی کنند. هرچند هنوز هم بورسی‌ها در صدر بازدهی هفته قرار دارند. با عقب‌نشینی سکه و دلار به نظر می‌رسد مجدد شرایط امنی برای صعود بورس پدید آمده باشد. با این حال، سناریوهایی نیز در پیشگاه بورس تهران به لحاظ تکنیکالی و بنیادی قرار دارد که می‌تواند برای اهالی بازار مسیر راهی را مشخص کند.
طی هفته گذشته رشد بیش 68 /0درصدی نماگر اصلی موجب شد تا سطح 1 /3 میلیون‌واحدی برای شاخص کل بورس حفظ شود. با توجه به شرایط سیاسی فعلی و محرک‌های بنیادی صنایع کوچک بازار به نظر می‌رسید که حفظ این کانال برای بازار حائز اهمیت باشد. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، حمایت قوی 1 /3میلیونی توانست شاخص بورس را به سمت بالا هدایت کند. هرچند اخبار مربوط به نامه سران قوا درباره واگذاری خودرویی‌ها که بعداً تکذیب شد، روندی رنج‌گونه و خسته‌کننده برای بورسی‌ها رقم زد. اتفاقی که تحولات تلخ دو سال اخیر را دوباره یادآوری کرد. از نامه 17 اردیبهشت که خبر آن 50 روز بعد اعلام شد، تا دستکاری سودآوری و فرمول پالایشی‌ها، اکنون نیز نوبت به خودرویی‌ها رسیده تا ضعف نهاد ناظر برای اهالی بورس نمایان شود. با این حال، حال خوب صنایع کوچک و متوسط بازار که برخی از آنها طی هفته گذشته گزارش‌های ماهانه و فصلی قابل قبولی را راهی کدال کردند، فضای متفاوتی را برای نماگر ثانویه بازار رقم زد. شاخص هم‌وزن بازار با رشد بیش از یک‌درصدی موفق شد در محدوده 964 هزارواحدی تثبیت شود. به‌طوری که این نماگر با یک‌میلیونی شدن تنها چهار درصد فاصله دارد. با این تفاسیر به‌رغم کاهش تقویت پول ملی در برابر دلار، ارزش دلاری بازار نیز کاهش یافت تا مجدداً در صورت بهبود شرایط فرصت خرید بهتری فراهم شود.
با توجه به متغیرهای بازاری، فنی و بنیادی می‌توان دو سناریو را برای بازار قابل تحقق دانست. ارزش معاملات خرد طی هفته گذشته، حدود 10 همت به ثبت رسید که حدود 26 درصد پایین‌تر از میانگین هفته قبل‌تر است. هیجانات بازار و صف‌های خرید و فروش متعدد یکی از عوامل کاهش شدید ارزش معاملات است. ضمن آنکه در یک هفته گذشته تنها 504 میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار شده است و در مقایسه با دو هفته قبلی که حدود 5 /7 همت پول حقیقی از بازار خارج شده، رقم ناچیزی است. علاوه بر این، کارنامه خوبی از صنایع کوچک بازار در سامانه کدال به نمایش گذاشته است که انتظارات بازار را در مورد رشد نمادهای کوچک در سایه حواشی خودرویی‌ها تقویت کرده است. شانس بالای صنایع کوچک، احتمالاً مانع از ریزش جدی شاخص ثانویه بازار خواهد شد.
بر این اساس، انتظار می‌رود به لحاظ فنی، با کاهش ریسک خودرویی‌ها و خبر موثق از توافق احتمالی، شاخص بازار سهام، ضمن حفظ سطح 1 /3 میلیون‌واحدی وارد کانال 3 /3 میلیون واحد شده و در نهایت تارگت‌های بزرگ‌تری را لمس کند. تحقق این سناریو با توجه به بی‌اعتمادی بازار در کوتاه‌مدت نسبت به نهاد ناظر و با توجه به احتمال به طول انجامیدن مذاکرات شانس پایین‌تری دارد. با این حال، شایعاتی در مورد یک توافق موقت قبل از توافقی جامع‌تر شنیده می‌شود که در این صورت، فضای بورس متفاوت‌تر خواهد بود.
در سناریوی بعدی با فرض آنکه مذاکرات وارد مراحل پیچیده‌تر و سخت‌تر شود، بازار این موضوع را در کنار حواشی خودرویی‌ها به دستاویزی تبدیل خواهد کرد تا الگوی سروشانه نزولی را برای بورسی‌ها به نمایش بگذارد. در این سناریو با فرض یک تعادل نسبتاً ضعیف و رشد موقت بورس تا نیمه کانال 1 /3 میلیون واحد، احتمال شکست کانال 1 /3 میلیون واحد افزایش یافته و شاخص اصلی بورس را به عمل کردن حمایت سه میلیون‌واحدی دلخوش خواهد کرد. به نظر می‌رسد P /E بورس در این سناریو به کف هفت یا کمتر از هفت واحد برسد. با این حال، همچنان این اعتقاد در بازار وجود دارد که سطح P /E بورس به دلیل فعال بودن روند مذاکرات، هرچند مذاکرات سخت، احتمالاً بالاتر از اواخر سال گذشته باشد. با فرض محقق شدن این سناریو احتمالاً با اخبار مثبت، پول‌های تازه‌نفس وارد بورس شده و روندی شارپ‌گونه با وقفه زمانی در انتظار بورس خواهد بود.
تثبیت دلار در کانال 82
هرچند تا چند روز قبل از اعلام برگزاری دور پنجم گفتوگوها میان ایران و آمریکا، قیمت دلار مجدداً به محدوده 85 هزار تومان بازگشت، اما قطعی شدن خبر مذاکرات، موجب تقویت ارزش ریال در برابر دلار آمریکا شد. به‌طوری که قیمت هر برگ اسکناس آمریکایی دوباره به کانال 82 هزار تومان بازگشت و در آن تثبیت شد. بازدهی هفتگی دلار حدود صفر گزارش شده است، با این حال، از ابتدای سال افت 16درصدی قیمت دلار حکایت از آن دارد که شرایط سیاسی نسبت به ابتدای سال آرام‌تر است.
قیمت دلار توافقی نیز چندهفته‌ای است که همپای قیمت دلار حرکت می‌کند. طی هفته قبل، افت نسبی قیمت‌ها در بازار توافقی سبب شد تا همچنان مقاومت‌ها برای عبور نرخ از مرز 70 هزار تومان تداوم داشته باشد. اختلاف قیمتی دلار توافقی و بازار غیررسمی نیز همچنان در محدوده 19 تا 20 درصد قرار دارد که به نظر می‌رسد نسبت به ابتدای سال، بهتر شده است.
به لحاظ فنی قیمت دلار در یک کانال که کف آن 79 هزار تومان و سقف آن محدوده 86 هزار تومان است، در حال نوسان است. در صورتی که خبرهای ضدونقیض از مذاکرات فضای گفتوگوها میان تهران و واشنگتن را تیره‌وتار کند، احتمالاً قیمت به سمت 86 هزار تومان پیش خواهد رفت. در صورت شکست قطعی مذاکرات شکست سقف این کانال می‌تواند موجب رشد بالای قیمت دلار شود. ضمن آنکه با بهبود فضای مذاکرات حتی در صورت تداوم وضعیت فعلی تا زمان دستیابی به توافق دلار می‌تواند در کف 80 هزار تومان نوسان داشته باشد. با یک توافق محدود نیز دلار به‌طور موقت پتانسیل آن را دارد تا به کف 75 هزار تومان بازگردد و موجبات تقویت پول ملی را فراهم آورد.
ارزندگی سکه طلا
خبرهای ضدونقیض از تعرفه‌ها و نرخ‌های تجاری ایالات‌متحده با کشورهایی مثل چین و اروپا، باعث شد طلای جهانی با نوسانات بالایی همراه شود. به‌طوری که با وجود روند کاهشی دو هفته گذشته، مجدد طلای جهانی وارد کانال سه‌هزار و 300 دلار شده است. برخی از تحلیلگران بر این باورند که تداوم مذاکرات میان آمریکا و اروپا می‌تواند موجب فشاری مضاعف بر بازار طلا شود. با این حال، قیمت هر اونس طلا بدون تغییر نسبت به هفته گذشته در کف کانال 3 /3 هزار دلار تثبیت شده است. این در حالی است که طلای جهانی به لحاظ قیمتی 26 درصد بالاتر از سطحی است که در ابتدای سال میلادی در آن قرار داشته است.
بررسی‌ها از روند بازار سکه داخلی نیز حکایت از آن دارد که با توجه به روند رنج‌گونه قیمت طلای جهانی و افت نسبی قیمت دلار داخلی، قیمت سکه‌های طلا به دلیل فضای مثبتی که دو طرف مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی از آن حرف می‌زنند، کاهش یافته است. سکه امامی، در هفته گذشته افت نیم‌درصدی، نیم‌سکه کاهش 1 /2درصدی و ربع‌سکه نیز افت 2 /3درصدی را تجربه کرده است. به‌طوری که حباب سکه به محدوده 12 درصد بازگشته است. حباب نیم‌سکه نیز در محدوده 24 درصد قرار دارد که نسبت به روند تاریخی در کانال امنی قرار گرفته است. ربع‌سکه نیز به‌عنوان حبابی‌ترین طلای فیزیکی، تنها 33 درصد بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شود. مجموع تحولات نشان می‌دهد که انتظارات تورمی خریدار در بازار سکه و طلا کمتر شده، اما خریداران بلندمدت حباب قیمتی فعلی در سکه‌های طلا را نشانه ارزندگی قلمداد می‌کنند. به‌طوری که احتمالاً سکه‌ها برای خریدهای بلندمدت جذاب هستند.
نفت در محدودیت‌ها
همزمان با آغاز دور پنجم مذاکرات میان ایران و آمریکا، تحلیلگران بازار نفت هشدار دادند که احتمالاً شکست این گفتوگوها می‌تواند به تنش‌های بیشتر و اختلال در عرضه منجر شود. هرچند ابراز امیدواری طرف‌های مذاکره‌کننده سبب شد تا قدری از هیجانات اولیه قیمت نفت کاسته شود. ضمن آنکه اعمال تعرفه‌های ترامپ بر اروپا، تقاضای جهانی نفت را تحت تاثیر قرار داد. با این حال، قیمت نفت برنت در اوایل هفته گذشته روندی افزایشی را تا مرز 65 دلار تجربه کرد. در اواسط هفته نگرانی‌ها از اعمال تعرفه‌های اروپا از سوی ایالات‌متحده کاهش یافت و فضای مثبتی را در بازارهای جهانی به نمایش گذاشت و طلای سیاه باز هم در بازار جهانی سبزپوش بود. با این حال، تصمیمات اوپک‌پلاس برای افزایش تولید، روند بازار را معکوس کرد. احتمال آن وجود دارد که تولیدهای اوپک‌پلاس تا 411 هزار بشکه در روز نیز پیشروی کند. پس از این خبر، نفت برنت کانال‌های قیمتی را یکی پس از دیگری شکست. پس از آن طی روز چهارشنبه، مجدد اعمال محدودیت‌ها بر صادرات نفت شرکت شورون ونزوئلا توسط آمریکا قدری بر بهبود فضای نفت موثر واقع شد اما در نهایت برآیند معاملات هفته به زیان اهالی بازار نفت شد.
مجموع تحولات هفته گذشته سبب شد تا قیمت هر بشکه نفت خام برنت، حدود یک درصد کاهش قیمت را تجربه کرده و دوباره به کانال 63 دلار بازگردد. این در حالی است که از ابتدای سال شمسی افت قیمتی بیش از هشت‌درصدی به وسیله طلای سیاه به ثبت رسیده است. از آغاز سال 2025 نیز نفت برنت به دلیل جنگ‌های تجاری ترامپ افت حدود 15درصدی را به ثبت رسانده است.
