رکوردشکنی بازارها

بازارهای مالی طی هفته گذشته پرنوسان ظاهر شدند. رکوردشکنی نماگرها، حکایت از آن دارد که سطح انتظارات تورمی افزایش یافته است. شاخص بورس با اخبار امیدوارکننده از صنایع بورسی و تقویت قیمت دلار موفق شد تا بازدهی بیش از پنج‌درصدی را به نمایش گذاشته و در میان رقبای خود صدرنشین شود. البته دلار و طلا نیز بازدهی بالایی را به نمایش گذاشتند. سکه امامی به مرز 134 میلیون تومان رسید و طلای 18 عیار تا 12 میلیون و 800 هزار تومان پیشروی کرد. این در حالی است که نفت برنت تحت فشار عرضه‌ها همچنان در سطوح پایینی مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

سبقت بورس

بازار سهام در هفته سوم آذرماه سریالی از رکوردشکنی‌ها را به نمایش گذاشت. اخبار مثبت از کدال و صنایع در کنار پیشروی قیمت دلار به سطوح تاریخی سبب شد شاخص کل بورس با عبور از دو ابرکانال مهم، سطوح جدیدی را در سابقه تاریخی بازار سهام به ثبت برساند. نماگر اصلی با افزایش 38 /5درصدی در هفته گذشته موفق شد در سه میلیون و 

561 هزار واحد آرام بگیرد. این بیشترین بازدهی هفتگی از هفته منتهی به 16 مهر امسال است. ضمن آنکه نماگر ثانویه بازار به‌عنوان نماینده صنایع کوچک و متوسط بازار، برای نخستین‌بار یک‌میلیونی شد. شاخص هم‌وزن بازدهی هفتگی بیش از چهار درصد را به ثبت رساند که نوسان آن طی 10 هفته اخیر سابقه نداشته است.

ارزش معاملات خرد نیز با عبور از 16 همت طی هفته گذشته، نمایشی جذاب‌تر را برای بورسی‌ها به اجرا گذاشت. بااین‌حال، همچنان بازار نسبت به دوره‌های صعود گذشته با احتیاط بیشتری رفتار می‌کند. چرا که ریسک‌های سیاسی به حداقل نرسیده و سایه سنگین نرخ بالای اوراق دولتی، می‌تواند برای بورس تهران مانع‌تراشی کند. بااین‌حال، حقیقی‌ها طی هفته گذشته استقبال بیشتری از بورس نشان دادند و موفق شدند سه هزار و 600 میلیارد تومان را روانه بازار کنند. درحالی‌که صندوق‌های طلا چندان مورد توجه بازار قرار نگرفت. اصلاح نسبی دلار و طلا در روزهای پایانی هفته گذشته، پول‌های بیشتری را روانه بورس کرد تا شاید از ارزندگی و جذابیت بیشتر بورس بازدهی بالاتری نصیب سرمایه‌گذاران شود.

انتظار می‌رود طی هفته آینده با عرضه دلار محصولات فولادی و پتروشیمی در تالار دوم بازار توافقی ارز، روند روبه‌رشد بازار ادامه داشته باشد. به‌خصوص آنکه گزارش‌های آذرماه نیز در راه است و بازار می‌تواند با خیالی آسوده‌تر سود پاییز و زمستان را برآورد کند. بازار برای پایان سال سود هزار و 900همتی را انتظار دارد. در این صورت شاخص می‌تواند وارد کانال سه میلیون و 600 هزار واحد شود و تحولات اقتصادی را تا پایان سال قیمت‌گذاری کند. بااین‌حال، در صورت اصلاح نسبی بورس، می‌توان سطح سه میلیون و 

500 هزارواحدی را به‌عنوان حمایت اول در نظر گرفت. البته برخی خبرها حکایت از آن دارد که تیم اقتصادی دولت به‌دنبال حذف ارز چندنرخی در اقتصاد است. درصورتی‌که دلار تک‌نرخی شده و ارز حاصل از صادرات شرکت‌ها به قیمت واقعی تسعیر شود، بازار می‌تواند سطح خوش‌بینی خود را افزایش دهد. در کنار عوامل مثبت اثرگذار بر بورس تهران، برخی از عوامل نظیر نرخ بهره اوراق می‌تواند ضمن هدایت بخشی از سرمایه‌ها به سمت صندوق‌های درآمد ثابت، جلوی رونق بورس تهران را نیز بگیرد. علاوه بر این، سایه ریسک‌های سیاسی همچنان بر سر بازار سنگینی می‌کند. هرچند وزن تحولات سیاسی در تصمیم‌گیری‌ها به حداقل رسیده، اما همین موضوع می‌تواند جلوی ورود پول بیشتر را به بازار بگیرد. درصورتی‌که طی هفته آینده ارزش معاملات از 20 همت عبور کند و جریان ورود پول به بازار ادامه داشته باشد، روزهای بهتری در انتظار بورس خواهد بود.

فنر دلار رها شد

بازار دلار در مرحله‌ای قرار گرفته که ترکیبی از عوامل بنیادی، سیاستی و روانی آن را به وضعیتی فوق‌العاده حساس و پرنوسان هدایت کرده است. روند صعودی شدید دلار، که طی هفته‌های گذشته رکوردهای تاریخی پیاپی را ثبت کرد، محصول هم‌افزایی عوامل مختلفی است. کاهش محسوس عرضه ارز در سامانه‌های رسمی، تشدید ریسک‌های سیاسی، رشد انتظارات تورمی، سیاست واردات بدون انتقال ارز و افزایش رفتارهای احتیاطی و سفته‌بازانه متغیرهایی بودند که به‌طور مستقیم بر بازار ارز اثرگذار بودند. کاهش حدود ۱۶درصدی تامین ارز رسمی نسبت به سال قبل، در کنار کانال‌سازی‌های جدید قیمت در بازار آزاد، نشان‌دهنده فشار تقاضا در برابر محدودیت عرضه است. این شرایط باعث شده بسیاری از واردکنندگان و فعالان اقتصادی برای تامین ارز به بازار آزاد رو بیاورند و همین موضوع آتش تقاضا را بیش‌ازپیش شعله‌ور کرده است.

در سطح روانی، عبور دلار از مرزهای مهمی مانند ۱۲۵ هزار تومان، نقش کلیدی در تحریک ذهنیت صعودی داشته و موج جدیدی از خریدهای هیجانی را رقم زده است. هر بار که این مرزها شکسته می‌شود، معامله‌گران بیشتری وارد بازار می‌شوند و همین رفتار زنجیره‌ای جهش قیمت را تشدید می‌کند. همزمان رشد موازی قیمت سکه و طلای ۱۸ عیار نیز بازتاب همین فشارهای ارزی است.

بااین‌حال، تحولات اخیر از سوی سیاست‌گذار نشانه‌هایی از مقاومت در برابر این روند را بروز داده است. توافق بانک مرکزی با شرکت‌های پتروشیمی و فولادی برای تقویت عرضه، اعلام برنامه‌های جدید تامین مالی ارزی، گسترش حراج‌های سکه و تاکید بر بازگرداندن نرخ‌ها به محدوده طبیعی، باعث شد دلار پس از اوج‌گیری‌های شدید، اندکی عقب‌نشینی کند. هرچند این اصلاح کوتاه‌مدت نشان می‌دهد بازار نسبت به سیگنال‌های عرضه حساس است، اما هنوز نمی‌توان نتیجه گرفت که روند صعودی متوقف شده است.

به‌طور کلی، بازار دلار اکنون در نقطه‌ای قرار دارد که کوچک‌ترین تغییر در انتظارات یا عرضه می‌تواند مسیر آن را تغییر دهد. اگر سیاست‌گذار بتواند عرضه را به طور پایدار و شفاف تقویت کند، احتمال آرام‌تر شدن نوسانات وجود دارد؛ اما در غیاب این مداخله موثر، زمینه برای تداوم صعود و ثبت سقف‌های جدید همچنان فراهم است.

طلا در اوج

بازار طلا طی هفته گذشته رکوردشکنی کرد. سکه امامی، نیم‌سکه و ربع‌سکه در سقف‌های تاریخی خود قرار دارند. هرچند فضای خوش‌بینی نسبت به ادامه روند صعودی طلای جهانی شکل گرفته است، اما روند فعلی بازار طلا بیشتر تحت تاثیر روند افزایشی قیمت دلار داخلی است. طلای جهانی محدوده چهارهزار و 200 دلار را حفظ کرد و هر برگ اسکناس آمریکایی به 125 هزار تومان رسید.

طی هفته گذشته بازار جهانی طلا در فضایی آرام اما حساس نسبت به متغیرهای اقتصاد کلان حرکت کرد. قیمت‌ها در این سه روز نوسانات محدودی را تجربه کردند و هر اونس طلا در کانال چهار هزار و 200 دلار تثبیت شد. مهم‌ترین عامل اثرگذار بر طلا، انتظارات مربوط به سیاست پولی آمریکا بود. کاهش احتمال افزایش نرخ بهره و تقویت دیدگاه بازار نسبت به امکان کاهش آن در ماه‌های آینده، جذابیت طلا را به‌عنوان یک دارایی امن بالا نگه داشت. همزمان، تضعیف نسبی دلار نیز نقش حمایتی برای طلا ایفا کرد و باعث شد قیمت اونس جهانی در محدوده‌ای نسبتاً بالا در مقایسه با ماه‌های گذشته تثبیت شود. در همین دوره، سرمایه‌گذاران بااحتیاط رفتار می‌کردند. از یک‌سو امید به سیاست‌های پولی نرم‌تر باعث می‌شد جریان سرمایه به سمت طلا حفظ شود، اما از سوی دیگر بازار در انتظار انتشار داده‌های مهم اقتصادی آمریکا و تصمیم نهایی فدرال‌رزرو در هفته‌های پیش‌رو بود؛ عواملی که معمولاً تعیین‌کننده روندهای قدرتمند در بازار فلزات گرانبها هستند. بازدهی اوراق خزانه‌داری آمریکا نیز در سطحی قرار داشت که مانع از جهش تهاجمی قیمت طلا شود؛ به این معنا که شرایط برای صعود شدید هنوز مهیا نشده بود. به‌طور کلی، طلای جهانی در این سه روز در فاصله بسیار محدود چهار هزار و 200 تا چهار هزار و 210 دلار نوسان کرد.

قیمت سکه امامی و بازار طلا نیز به تبعیت از بازارهای جهانی و رکوردشکنی‌های بازار داخلی تا مرز 134 میلیون تومان هم پیشروی کرد و بازدهی بیش از سه‌درصدی را در هفته گذشته به ثبت رساند؛ همچنین هر گرم طلای 18 عیار به 12 میلیون و 800 هزار تومان رسید.

نفت آرام

در هفته گذشته، بازار نفت تحت‌تاثیر مجموعه‌ای از محرک‌های بنیادی و روانی، حرکت نوسانی اما روندی روبه‌پایین را تجربه کرد. در آغاز این دوره، قیمت نفت تحت فشار انتظارات تغییر سیاست پولی در آمریکا و کاهش بخشی از نگرانی‌ها نسبت به اختلال عرضه قرار گرفت. انتشار سیگنال‌هایی مبنی بر اینکه احتمال کاهش نرخ بهره کمتر از آن چیزی است که پیشتر تصور می‌شد، باعث شد تقاضای سفته‌بازانه برای نفت کاهش یابد و قیمت‌ها در روز دوشنبه افت محسوسی را ثبت کنند. همزمان، برخی خبرها درباره ثبات نسبی عرضه در خاورمیانه و آرام‌تر شدن تنش‌های ژئوپولیتیک باعث شد معامله‌گران بخش دیگری از ریسک‌های قیمتی را تخلیه کنند.

روز سه‌شنبه بازار همچنان پرنوسان باقی ماند. در ساعات ابتدایی معاملات، افت قیمت ادامه یافت اما در ادامه روز بخشی از این کاهش جبران شد. دلیل اصلی این نوسان، فضای مبهم پیرامون مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین بود. معامله‌گران نگران بودند که در صورت دستیابی به توافق، احتمال بازگشت کامل نفت روسیه به بازار جهانی می‌تواند فشار مضاعفی بر سمت عرضه وارد کرده و مسیر قیمت‌ها را نزولی‌تر کند. از طرفی، با توجه به نزدیک شدن به تصمیمات آتی فدرال‌رزرو درباره نرخ‌های بهره، بازار نفت کمی محتاط شد و از ورود به معاملات سنگین خودداری می‌کرد.

روز چهارشنبه نیز، قیمت‌ها اندکی بهبود یافتند اما این رشد بیشتر جنبه اصلاحی داشت تا یک روند صعودی پایدار. نگرانی از مازاد عرضه جهانی، افزایش تولید برخی تولیدکنندگان و چشم‌انداز نسبتاً ضعیف تقاضای جهانی همچنان بر سر بازار سایه انداخت. با وجود کاهش محدود تنش‌های ژئوپولیتیک، بازار نفت در این دوره نشان داد که حساسیت زیادی نسبت به متغیرهای اقتصاد کلان دارد و حتی نشانه‌ای از کاهش رشد اقتصاد یا افت مصرف انرژی می‌تواند فشار بیشتری بر قیمت وارد کند.

در مجموع، نفت در این سه روز در محدوده‌ای همراه با نوسان رفت‌وبرگشت داشت؛ روندی که نشان می‌دهد بازار در مرحله‌ای از عدم قطعیت به سر می‌برد و هرگونه تحول در سیاست پولی، ژئوپولیتیک یا سمت تقاضا می‌تواند به‌سرعت جهت حرکت قیمت را تغییر دهد. نفت برنت در هفته گذشته در کانال‌های 63 و 62 دلار مورد دادوستد قرار گرفت و درنهایت بدون بازدهی مثبت قابل‌توجهی هفته گذشته را به پایان رساند.