افشاگر پشت پردهها
دین بیکر کیست و چگونه نامی ماندگار پیدا کرد؟
دین بیکر، اقتصاددان کلان آمریکایی، نویسنده و از بنیانگذاران مرکز تحقیقات اقتصادی و سیاست (CEPR) است. او به خاطر تفسیرهایش در مورد گزارشهای اقتصادی از طریق وبلاگش -«Beat the Press» (مطبوعات را شکست دهید)-، و تخصصش در زمینههایی مانند مسکن، اقتصاد کلان، مالکیت معنوی، تامین اجتماعی و مدیکر1 شناخته شده است. بیکر یکی از اولین اقتصاددانانی شناخته میشود که حباب مسکن ایالاتمتحده در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ را شناسایی کرده است. حوزههای پژوهشی او شامل تاثیر جهانی شدن بر دستمزدها، نقش دولت در اقتصاد و علل و راهحلهای بالقوه برای بحرانهای اقتصادی است. کار بیکر در نشریات مهمی مانند آتلانتیک، واشنگتنپست، فایننشالتایمز و نیویورک دیلینیوز مورد استناد قرار گرفته است. او همچنین به سازمانهایی مانند بانک جهانی و کمیته مشترک اقتصادی کنگره مشاوره داده است. دکتر بیکر پیش از این به عنوان اقتصاددان ارشد در موسسه سیاست اقتصادی و استادیار دانشگاه باکنل کار میکرد. او همچنین در سمت مشاور بانک جهانی، کمیته مشترک اقتصادی کنگره ایالاتمتحده و شورای مشورتی اتحادیههای کارگری سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) فعالیت داشته است. او از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۶ نویسنده تفسیر آنلاین هفتگی در مورد گزارشگری اقتصادی، ERR) Economic Reporting Review) ، بود. بیکر استدلال میکند که جهانی شدن، به نفع ثروتمندان و قدرتمندان بوده است، در حالی که با قرار دادن بسیاری از افراد شاغل در معرض رقابت فزاینده با کارگران کمدرآمد در کشورهای دیگر، تاثیر منفی بر آنها گذاشته است. این اقتصاددان که مدرک کارشناسی خود را از کالج سوارثمور، کارشناسی ارشد را از دانشگاه دنور و دکترای اقتصادش را از دانشگاه میشیگان گرفته است، در وبلاگ خود «مطبوعات را شکست دهید»، پوشش رسانهای از مسائل اقتصادی را نقد کرده و اغلب تناقضها یا سوگیریها در گزارشها را برجسته میکند. دین بیکر نویسنده چندین کتاب، از جمله «تقلب: چگونه جهانی شدن و قوانین اقتصاد مدرن برای ثروتمندتر کردن ثروتمندان ساختار یافتهاند» و «بازگشت به اشتغال کامل: معاملهای بهتر برای افراد شاغل» است. او در کتاب «تقلب» استدلال میکند که جهانی شدن و قوانین اقتصاد مدرن به نفع ثروتمندان و قدرتمندان شکل گرفتهاند. همچنین کتاب «بازگشت به اشتغال کامل» را به همراه جارد برنشتاین نوشته است. در اصل، دین بیکر صدای برجستهای در اقتصاد است که از پژوهشها و تفسیرهای خود برای حمایت از اقتصادی عادلانهتر و منصفانهتر استفاده میکند. بیکر با هلن یورگنسن، اقتصاددان، ازدواج کرده است. آنها در جنوب یوتا زندگی میکنند و او اکنون در 66سالگی، استاد مدعو در دانشگاه یوتاست. در سالروز تولد این اقتصاددان، به سراغ زندگینامه دین بیکر رفتیم تا بیشتر با او آشنا شویم.
مرکز تحقیقات اقتصادی و سیاست
دین بیکر (Dean Baker) در ۱۳ جولای ۱۹۵۸ در یک خانواده یهودی متولد شد و در محله لِیک ویو شیکاگو، ایلینویز بزرگ شد. در سال 1981، بیکر از کالج سوارثمور با مدرک لیسانس تاریخ با گرایشهای فرعی اقتصاد و فلسفه فارغالتحصیل شد. او در سال 1983، مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد را از دانشگاه دنور دریافت کرد و در سال 1988، در رشته اقتصاد از دانشگاه میشیگان دکترایش را گرفت.
بیکر از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۸۹ مدرس دانشگاه میشیگان و سپس از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲ استادیار اقتصاد در دانشگاه باکنل بود. او از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۸ نیز اقتصاددان ارشد موسسه سیاست اقتصادی بود. در این مدت، مقالهای با مارک وایزبروت در مجله اقتصاد تکاملی منتشر کرد.
در سال ۱۹۹۹، بیکر و وایزبروت به صورت مشترک مرکز تحقیقات اقتصادی و سیاسی (CEPR)، یک اندیشکده مستقل و غیرحزبی آمریکایی را تاسیس کردند که پژوهشهای اقتصادی در مورد امور ملی ایالاتمتحده (امنیت اجتماعی، مراقبتهای بهداشتی، بودجه ملی ایالاتمتحده) و موضوعات بینالمللی (اقتصاد جهانی، صندوق بینالمللی پول یا سیاست آمریکای لاتین) انجام میدهد. در همان سال، بیکر پژوهشگر ارشد در مرکز پریمبِل برای سیاست عمومی بود. مرکز تحقیقات اقتصادی و سیاسی بستری برای تحقیق و تحلیل مبتنی بر شواهد در مورد مسائل اقتصادی و اجتماعی فراهم میکند.
پیشبینی حباب مسکن
در سال ۲۰۰۶، بیکر پیشبینی کرد که «کاهش سرمایهگذاری در بخش مسکن احتمالاً اقتصاد را به رکود خواهد کشاند». در آن سال، او کتاب «رکود اقتصادی در سال ۲۰۰۷، اقتصاد ایالاتمتحده را تهدید میکند» را منتشر کرد که در آن پیشبینی کرده بود ضعف بازار مسکن ایالاتمتحده احتمالاً در سال ۲۰۰۷ اقتصاد این کشور را به رکود خواهد کشاند. بیکر به همراه استیو کین و نوریِل روبینی، به دلیل پیشبینی سقوط حباب مسکن ایالاتمتحده و رکود ناشی از آن که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ رخ داد، جایزه Revere2 را دریافت کرد. او در مقالات، سرمقالهها و مصاحبههای متعدد از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵، در مورد بحران پیشرو و سیاستهای دولتی مرتبط با آن هشدار داده بود. بیکر با تکیه بر چشمانداز خود بر اساس مجموعه دادههای قیمت مسکن که دولت ایالاتمتحده ارائه کرده بود، ادعا کرد که در آگوست ۲۰۰۲، مدتها قبل از اوج بازار، حبابی در بازار مسکن ایالاتمتحده وجود داشته است و پیشبینی کرد که ترکیدن حباب موجب رکود اقتصادی خواهد شد. پیشبینی او برای زمان شروع رکود اقتصادی تنها یک فصل اختلاف داشت.
در مورد حباب مسکن، بیکر از آلن گرینسپن، رئیس فدرالرزرو، انتقاد کرد. او همچنین از چهارچوب نظارتی صنایع املاک و مستغلات و مالی، استفاده از ابزارهای مالی مانند تعهد بدهی وثیقهای، و عملکرد و تضاد منافع سیاستمداران و تنظیمکنندگان آمریکایی انتقاد کرده است.
بیکر با کمک مالی دولت ایالاتمتحده به بانکهای والاستریت مخالفت کرد، زیرا معتقد بود تنها کسانی که از فروپاشی آنها ضرر میکنند، سهامداران و مدیران عامل پردرآمد آنها هستند. او در مورد هرگونه اثر منفی فرضی عدم تمدید کمک مالی گفت، «ما میدانیم که چگونه سیستم مالی را حتی در زمانی که بانکها ورشکسته و توقیف میشوند، فعال نگه داریم» و به اقدامات دولت ایالاتمتحده در طول بحران S&L در دهه 1980 اشاره کرد. او نخبگان آمریکایی را به خاطر طرفداری از آن مسخره کرده و پرسیده است: «چطور کاری میکنید که یک روشنفکر واشنگتن دیسی در مصاحبه با کیتی کوریک، از سارا پیلن هم بیعرضهتر به نظر برسد؟ خیلی ساده است. از آنها بپرسید که چطور تصویب نکردن طرح نجات مالی باعث رکود بزرگ خواهد شد.»
علیه ثروتمندان
کتاب جدید دین به نام «تقلب: چگونه جهانیسازی و قوانین اقتصاد مدرن برای ثروتمندتر کردن ثروتمندان ساختار یافتهاند» که در سال 2016 منتشر شد، نشان میدهد که توزیع مجدد روبهبالای درآمد در ایالاتمتحده نتیجه جهانیسازی و عملکرد طبیعی بازار نبوده؛ بلکه نتیجه سیاستهای آگاهانهای بوده است که برای اعمال فشار روبهپایین بر دستمزد کارگران عادی و در عین حال محافظت و افزایش درآمد افراد در صدر جامعه طراحی شده بودند. کتاب استدلال میکند که تغییر نحوه مدیریت اقتصاد ایالاتمتحده در ۵۰ سال گذشته، بین ۲ تا 7 /3 تریلیون دلار (با نرخ ثابت دلار در سال ۲۰۱۶) به تولید ناخالص داخلی ایالاتمتحده، یعنی۱۱ تا ۲۰ درصد، اضافه خواهد کرد.
او در این کتاب نتیجه گرفته است که در چهار دهه گذشته، توزیع مجدد درآمد در ایالاتمتحده به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. بیکر توضیح میدهد که چگونه قوانین مربوط به تجارت، حق ثبت اختراع، حق چاپ، حاکمیت شرکتی و سیاستهای کلان اقتصادی برای افزایش درآمد دستکاری شدهاند.
بیکر در کتاب «تقلب» استدلال میکند که برای مثال، تمرکز بیشتر بر کاهش بیکاری و تمرکز کمتر بر به حداقل رساندن تورم، در درجه نخست به نفع 99 درصد از اقشار پایین جامعه خواهد بود، اگرچه یک درصد ثروتمند بخشی از این سودها را به دست خواهند آورد. به همین ترتیب، بیکر میگوید که تغییرات در قانون ثبت اختراع و حق چاپ در طول 50 سال گذشته، هدف خود را تحت بند حق چاپ قانون اساسی نقض کردهاند: «ترویج پیشرفت علم و هنرهای مفید». او نتیجه میگیرد که اگر ایالاتمتحده همان مبلغ را صرف تحقیقات و رسانهها میکرد و نتایج در حوزه عمومی قرار میگرفت، همه، به استثنای افراد بسیار ثروتمند، وضعیت بهتری داشتند. به طور خاص، جهان بدون نیاز به پرداخت حق امتیاز ثبت اختراع به شرکتهای داروسازی ایالاتمتحده، سالمتر میشد. او همچنین مینویسد که توافقنامههای به اصطلاح تجارت آزاد، پزشکان و سایر متخصصان پردرآمد را معاف کردهاند، نه به دلیل تفاوت ذاتی در کاری که انجام میدهند، بلکه به این دلیل که آنها قدرت سیاسی بیشتری نسبت به نیروی کار سازمانیافته دارند. برخی اظهار نظرات افراد سرشناس را درباره این کتاب، در ادامه میخوانید:
دین بیکر با وضوح و قدرت توضیح میدهد که چگونه اقتصاد ایالاتمتحده دستکاری شده و چگونه طبقه ممتاز اکثریت را متقاعد کرده است که اوضاع باید اینگونه باشد. سپس بیکر به طور کامل این اجتنابناپذیری را رد میکند و چیزی را مطرح میکند که به یک راهنمای قدرتمند برای رفع این دستکاریها برای تعداد فزایندهای از ما که خواهان یک اقتصاد جهانی هستیم که برای همه کار کند، تبدیل میشود.
(جارد برنشتاین، مشاور ارشد اقتصادی سابق جو بایدن، معاون رئیسجمهور)
این کتابی مهم و جذاب در مورد چگونگی دستکاری قوانین حاکم بر اقتصاد آمریکا به نفع کسانی است که ثروت و نفوذ سیاسی برای دستکاری آنها دارند. بیکر نشان میدهد که چرا و چگونه نابرابری سرسامآور کشور نتیجه نفوذ سیاسیِ به طرز حیرتآوری نابرابر بوده است.
(رابرت بی. رایش، وزیر سابق کار)
کتاب بهموقع دین بیکر به نام «تقلب: چگونه جهانیسازی و قوانین اقتصاد مدرن برای ثروتمندتر کردن ثروتمندان ساختار یافتهاند» برای بسیاری از کسانی که معتقدند وضع موجود ناپایدار است، کتابی ضروری است. بیکر با بیانی روشن و جذاب، استدلال میکند که باید قوانین را بازنویسی کرد تا بازارها به نتایج واقعاً مترقی منتهی شوند.
(کاترینا وندن هیول، سردبیر و ناشر نِیشن)
دورانی که در آن تمام بحثهای مربوط به سیاستهای اقتصادی از فرضیههای محافظهکارانهای شروع میشد که خود را به راهحلهای محافظهکارانه وامیداشتند، رو به پایان است. محافظهکاران به کاریکاتورهایی تبدیل شدهاند که نسبت به تورمی که وجود ندارد هشدار میدهند و کاهش مالیات برای ثروتمندان را به عنوان راهحل هر مشکلی تبلیغ میکنند. ما برای یک دوره جدید و مترقی از تفکر و سیاست آمادهایم تا با مشکلات وخیمی مانند افزایش نابرابری و کاهش رشد بهرهوری که محافظهکاران قادر به درک آن نیستند، چه برسد به مقابله با آن، مبارزه کنیم. این کتاب نمایانگر تفکر تازهای برای یک دوره مترقی جدید است. این کتاب ممکن است برای چپها همان چیزی باشد که «ثروت و فقر» جرج گیلدر برای راستها بود.
(بروس بارتلت، دستیار سابق ران پال و جک کمپ (کنگره ایالات متحده)، رونالد ریگان (کاخ سفید /دفتر سیاست خارجی) و جرج بوش (وزارت خزانهداری /سیاست اقتصادی))
کتاب آموزنده دین بیکر، «تقلب»، داستان واقعی چگونگی نابرابری شدید درآمد آمریکاییها را روایت میکند. ثروتمندان و نوچههایشان در حرفه اقتصاد، داستانی گزینشی درباره انصاف و کارایی بازارهای آزاد روایت کردهاند. داستان واقعی این است که بازارها آزاد نیستند. دولت، تحت تاثیر ثروتمندان و قدرتمندان، قوانین بازی را طوری نوشته است که توزیع درآمد را به سمت بالا سوق دهد. دیگران در مورد این موضوع صحبت میکنند، اما هیچکس به جامعیت و بصیرت بیکر نیست. او به روشنی بیان میکند که متاسفانه، ایالاتمتحده اکنون دولتی از ثروتمندان، برای ثروتمندان و از سوی ثروتمندان است.
(جفری مدریک، سردبیر مجله «چالش: مجله امور اقتصادی»)
دین بیکر در این کتاب عالی و بحثبرانگیز استدلال میکند که «نابرابری بالای ایالاتمتحده محصول انتخابهای آگاهانه سیاستی است». او پنج حوزه را شناسایی میکند که در آنها «توزیع روبهبالا» ناشی از سیاستها باید معکوس شود: اقتصاد کلانی که فقط بر تورم پایین تمرکز دارد؛ برخورد نامتقارن با سودهای خصوصیشده و زیانهای اجتماعیشده در صنعت مالی؛ حمایت شدید از حقوق ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور؛ حمایت از مشاغل با مهارت بالا در برابر رقابت خارجی و پرداختهای خارج از محدوده به مدیران عامل. با شناسایی پنج حوزه روشن و ارائه پیشنهادهای مشخص برای تغییر، کتاب بیکر باید به عنوان نقشه راهی برای سیاستگذاران آینده ایالاتمتحده که مایل به بازگرداندن نابرابری درآمد و ثروت به سطوح پایدار هستند، در نظر گرفته شود.
(برانکو میلانوویچ، نویسنده کتاب «نابرابری جهانی: رویکردی جدید برای عصر جهانی شدن»)
از آدام اسمیت به بعد، تحلیلگران تیزبین دریافتهاند که بازارها میتوانند به نفع کسانی که در راس هستند، تحریف شوند- به عبارت دیگر، به زبان اقتصاد معاصر، شرکتها و ثروتمندان میتوانند از بقیه ما «رانت» بگیرند. دین بیکر در کتاب جدید و بحثبرانگیز خود نشان میدهد که رانتها در اقتصاد آمریکا بالا و روبهافزایش هستند. از قوانین ثبت اختراع که به نفع صاحبان فعلی در برابر نوآوری است گرفته تا قوانین مالی و شرکتی که از درآمدهای بیشازحد دفاع میکنند، بیکر واقعیتهای زیرین توجیهات اقتصاد رانتمحور ما را آشکار میکند. او به همان اندازه مهم، دستور کاری برای اصلاح آن ارائه میدهد.
(جیکوب اس. هَکر، استاد علوم سیاسی دانشگاه ییل و نویسنده کتابهای «سیاستِ همه برای برنده» و «فراموشی آمریکایی»)
پینوشتها:
1- مدیکر یک برنامه بیمه درمانی فدرال در ایالاتمتحده برای افراد ۶۵ سال یا بالاتر و افراد جوانتر دارای معلولیت، از جمله افراد مبتلا به بیماری کلیوی مرحله نهایی و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک است. این برنامه در سال ۱۹۶۵ زیر نظر اداره تامین اجتماعی آغاز شد و اکنون از طریق مراکز خدمات مدیکر و مدیکید اداره میشود.
2- این جایزه به سه اقتصاددانی اهدا میشود که «اولین و واضحترین پیشبینی را انجام داده و هشدار عمومی در مورد فروپاشی مالی جهانی دادهاند و کارشان به احتمال زیاد از وقوع یک بحران مالی جهانی دیگر در آینده جلوگیری میکند».