شناسه خبر : 49869 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

صنعت رادار

کدام کشورها بهترین رادارها را دارند؟

رادارها ابزارهایی قدرتمند برای شناسایی و تشخیص اهداف هستند که با ارسال و دریافت امواج الکترومغناطیسی، اطلاعاتی همانند موقعیت، سرعت، اندازه و حتی نوع هدف را به‌دست می‌آورند. نیروهای نظامی از سامانه‌های راداری برای اهداف مختلفی، از نظارت و پایش محیطی گرفته تا شناسایی هدف و ردیابی حرکت آن -چه از طریق هواپیما، موشک، پهپاد، شناورهای دریایی یا خودروهای زمینی- استفاده می‌کنند. رادار همچنین برای هدایت سایر سامانه‌های تسلیحاتی و طراحی اقدام‌های متقابل دفاعی در برابر تهدیدات خارجی به‌کار می‌رود. این فناوری توانایی شناسایی و طبقه‌بندی اهداف را نیز دارد؛ از جمله سربازان در حال خزیدن، گروه‌های پیاده‌نظام یا هواپیماهای کوچک. رادارها همچنین در ناوبری و پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا کاربرد دارند.

 

آزاده خرمی‌مقدم / نویسنده نشریه 

رادارها ابزارهایی قدرتمند برای شناسایی و تشخیص اهداف هستند که با ارسال و دریافت امواج الکترومغناطیسی، اطلاعاتی همانند موقعیت، سرعت، اندازه و حتی نوع هدف را به‌دست می‌آورند. نیروهای نظامی از سامانه‌های راداری برای اهداف مختلفی، از نظارت و پایش محیطی گرفته تا شناسایی هدف و ردیابی حرکت آن -چه از طریق هواپیما، موشک، پهپاد، شناورهای دریایی یا خودروهای زمینی- استفاده می‌کنند. رادار همچنین برای هدایت سایر سامانه‌های تسلیحاتی و طراحی اقدام‌های متقابل دفاعی در برابر تهدیدات خارجی به‌کار می‌رود. این فناوری توانایی شناسایی و طبقه‌بندی اهداف را نیز دارد؛ از جمله سربازان در حال خزیدن، گروه‌های پیاده‌نظام یا هواپیماهای کوچک. رادارها همچنین در ناوبری و پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا کاربرد دارند.

در سال‌های گذشته، پیشرفت‌های بزرگی در سامانه‌های راداری حاصل شده است؛ از جمله توسعه رادارهای صوتی و استفاده از پهپادهای خودران. بسیاری از کشورها برای تامین امنیت مرزها از دستگاه‌های رادار قابل حمل استفاده می‌کنند. افزون بر این، رادارها در نقاط کلیدی جغرافیایی مستقر می‌شوند که نرخ شناسایی تهدیدات را افزایش دهند، عاملی که نقش مهمی در رشد بازار جهانی رادارهای نظامی دارد. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های راداری، به‌ویژه در بخش نظامی، طی سال‌های گذشته با شتابی بی‌سابقه در حال افزایش است. نگاهی به آمارهای جهانی نیز این روند را به‌خوبی نشان می‌دهد.

اندازه بازار

اندازه بازار جهانی رادارهای نظامی در سال 2023 برابر با 58 /35 میلیارد دلار برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود از 07 /46 میلیارد دلار در سال 2024 به 12 /211 میلیارد دلار در سال 2032 برسد که این رشد نشان‌دهنده نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) حدود 96 /20 درصد در دوره پیش‌بینی‌شده است. در سال 2023، آمریکای شمالی با سهمی معادل 28 /38 درصد، در صدر بازار جهانی رادارهای نظامی قرار داشت. پیش‌بینی می‌شود بازار رادار نظامی در ایالات‌متحده به رشد قابل ‌توجهی ادامه دهد و تا سال 2023 به ارزش تقریبی 69 /63 میلیارد دلار برسد؛ رشدی که عمدتاً تحت تاثیر افزایش خریدهای نظامی و قراردادهای بلندمدت دفاعی قرار دارد. افزایش جهانی بودجه‌های دفاعی که ناشی از نگرانی‌های امنیتی منطقه‌ای و تنش‌های ژئوپولیتیک است، باعث افزایش سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پیشرفته نظامی از جمله سامانه‌های راداری شده است. کشورها در حال تمرکز بر نوسازی زیرساخت‌های دفاعی هستند که برتری فناورانه را حفظ کرده و امنیت ملی خود را تضمین کنند.

81

عامل دگرگونی

جنگ روسیه و اوکراین، علاوه بر آثار ژئوپولیتیک و انسانی گسترده، به‌عنوان موتور محرک فناوری‌های نظامی نیز عمل کرده است. درگیری طولانی و فرسایشی میان این دو کشور، تقاضا برای سامانه‌های راداری پیشرفته را به‌شکل چشمگیری افزایش داده است- از رادارهای هوایی و ضدپهپاد گرفته تا سامانه‌های پدافند کوتاه‌برد و هشدار زودهنگام. در چنین شرایطی، رادار نه‌فقط یک ابزار اطلاعاتی، بلکه مزیت راهبردی محسوب می‌شود. کشورها برای ارتقای «آگاهی موقعیتی»، توان تشخیص تهدیدات و مقابله با حملات غیرمنتظره به فناوری‌های راداری روز وابسته شده‌اند. به‌ویژه در میادین جنگی که پهپادها، موشک‌های کروز و جنگنده‌های پیشرفته در آن نقش اصلی ایفا می‌کنند.

همزمان کشورهای هم‌مرز با میدان درگیری و نیز متحدان ناتو، با افزایش بودجه‌های دفاعی به‌دنبال تجهیز مرزها و پایگاه‌ها به سامانه‌های راداری چندمنظوره هستند. همین روند، بازار جهانی رادارهای نظامی را به یکی از پویاترین و سودآورترین بخش‌های صنایع دفاعی بدل کرده است. نمونه شاخص این روند، قرارداد دولت اوکراین با شرکت فرانسوی Thales برای دریافت سامانه پدافند هوایی مجهز به رادار Ground Master 200 است. سامانه‌ای که قابلیت شناسایی، رهگیری و خنثی‌سازی انواع تهدیدهای هوایی در تمام سطوح فضای پروازی را دارد.

سازمان‌های دفاعی همچنین بودجه‌هایی را برای ادغام سامانه‌های راداری با هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها اختصاص داده‌اند که تصمیم‌گیری‌ها را سریع و دقیق کنند. این روند نوسازی مستمر یکی از عوامل اصلی رشد بازارهای رادارهای نظامی طی سال‌های آینده تلقی می‌شود. تحولات در فناوری رادار، توانمندی‌های سامانه‌های نظامی مدرن را دگرگون کرده‌اند. ادغام رادارهای مجموعه فازی (Phased-array)، پردازش سیگنال دیجیتال و رادارهای چندمنظوره باعث بهبود در دقت شناسایی، برد تشخیص و قابلیت رهگیری چند هدف به‌طور همزمان شده است. رادارهای امروزی دارای وضوح بالاتر، احتمال رهگیری کمتر از سوی دشمن و توانایی «ضداخلال»   پیشرفته‌تری هستند که آنها را در برابر تاکتیک‌های پیشرفته دشمن موثر می‌کند. این پیشرفت‌ها برای شناسایی و مقابله با فناوری پنهان‌کاری (stealth)، پهپادها و موشک‌های هایپرسونیک (فراصوت) کاملاً ضروری هستند. برای مثال، شرکت هانی‌ول قراردادی به ارزش 103 میلیون دلار از ارتش آمریکا دریافت کرده تا سامانه ارتفاع‌سنج راداری نسل جدید APN-209 را برای هواگردهای ارتش تامین کند. این سامانه جایگزین نسخه قدیمی APN-209 می‌شود که از سال 1975 در حال استفاده بوده است. نسخه نسل جدید APN-209 شامل فناوری پیشرفته‌تری در رادار است که به افزایش ایمنی پرواز و بهبود عملکرد ماموریت‌ها کمک می‌کند. این پیشرفت نشان‌دهنده گذار گسترده صنعت هوانوردی نظامی به سمت سامانه‌های راداری مدرن است. شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت رادار نظامی همانند AB Saab ،Thales Group و Raytheon Technologies در تلاش‌اند تا سامانه‌های راداری را با هدف پاسخگویی به نیازهای تشخیص دقیق و برد بلند ارتقا دهند. این شرکت‌ها در سبد محصول‌هایشان، رادارهای پیشرفته‌ای را معرفی کرده‌اند، از جمله: رادارهای برد بلند ماورای افق، رادارهای سه‌بعدی و رادارهای با اسکن الکترونیکی فعال (AESA). رادارهای ماورای افق که گاهی با عنوان «فراتر از خط دید» نیز شناخته می‌شوند، قادرند اهداف را در فواصل دورتر از رادارهای معمولی شناسایی کنند. این رادارها که در باند فرکانسی HF عمل می‌کنند، با استفاده از مجموعه‌ای وسیع از آنتن‌ها، امواج الکترومغناطیسی را به فاصله‌های دور ارسال می‌کنند و برای پایش سطح زمین، آسمان و روی آب مناسب‌اند. برای مثال، در مارس 2023، ایالات‌متحده و کانادا اعلام کردند برای تقویت پدافند هوایی در منطقه قطب شمال، توافق کرده‌اند دو رادار ماورای افق نصب کنند و زیرساخت‌های پایگاه‌های هوایی خود را توسعه دهند. پروازهای بالن‌های جاسوسی چین در آسمان آمریکای شمالی نیز باعث تسریع اقدام‌های امنیتی در این کشورها شده است. در اکتبر 2023، شرکت کریستال گروپ قرارداد چند میلیون‌دلاری برای تامین سامانه‌های راداری مقاوم‌سازی‌شده برای یکی از پیمانکاران بزرگ دفاعی آمریکا دریافت کرد. براساس این قرارداد، چهارچوب‌های اختصاصی سرورهای U1 و U2 این شرکت، با سامانه‌های راداری پیشرفته در ارتش ایالات‌متحده و متحدان آن یکپارچه‌سازی می‌شود. این زیرساخت‌ها برای پاسخگویی به نیازهای عملیاتی جدید، از نسل نوین فناوری‌های محاسباتی، مدیریت حرارتی پیشرفته، سنجش، کنترل و طراحی‌های بهینه‌شده از نظر فضا، وزن و توان (SWaP) بهره می‌برند.

روندهای بازار

برای پیشگیری از هرگونه تهدید یا حمله احتمالی، دولت‌های مختلف در سراسر جهان در حال تقویت توان دفاع ملی هستند. در این میان، فناوری رادار با تشخیص ورود اشیای خارجی به قلمرو کشورها، نقشی حیاتی در افزایش توان دفاعی و امنیتی ایفا می‌کند. سامانه‌های رادار، سیگنال‌هایی با فرکانس بالا را در یک محدوده مشخص ارسال می‌کنند. زمانی ‌که یک هدف وارد «حباب فرکانسی» این سامانه‌ها شود، سیگنال‌ها پس از برخورد با هدف بازتاب می‌یابد. این اطلاعات برای تعیین موقعیت نسبی و سرعت هدف ارزشمند است.

صنعت رادارهای نظامی در حال تحول است و این تحول از طریق ادغام فناوری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین صورت می‌گیرد. این ادغام باعث بهبود پردازش داده‌ها و توانایی تصمیم‌گیری شده و امکان تحلیل همزمان و آنی سناریوهای پیچیده جنگی را فراهم می‌کند. شرکت لاکهید مارتین و Iceye در فنلاند که در زمینه تصویربرداری راداری فعالیت دارند، در حال توسعه فناوری شناسایی هدف با استفاده از هوش مصنوعی برای ارتش فنلاند هستند. الگوریتم‌های شناسایی خودکار هدف (ATR) می‌توانند تصاویر ماهواره‌ای را تحلیل و در تمام شرایط آب‌وهوایی و در هر ساعتی از شبانه‌روز اجسام و اهداف را شناسایی کنند. این فناوری از طریق قابلیت‌های اطلاعاتی و تحلیلی مبتنی بر فضا، از برنامه هوانوردی تاکتیکی F-35 فنلاند پشتیبانی می‌کند. الگوریتم‌های ATR همچنین در سامانه‌های متحرک اطلاعاتی، شناسایی و مراقبت (ISR) ادغام می‌شود. عملیات چندحوزه‌ای یکی از تحولات کلیدی در بازار رادارهای نظامی به‌شمار می‌رود. استراتژی‌های نظامی مدرن نیازمند هماهنگی عملیات در حوزه‌های زمینی، دریایی، هوایی، فضایی و سایبری هستند و سامانه‌های راداری نقشی اساسی در ایجاد آگاهی از وضع میدانی ایفا می‌کنند. این سامانه‌ها با پلت‌فرم‌ها و شبکه‌های مختلف یکپارچه می‌شوند که یک زیست‌بوم دفاعی هماهنگ به‌وجود آورند. نیروی هوایی آمریکا قراردادی به ارزش 276 میلیون دلار با شرکت لاکهید مارتین بسته است که سامانه راداری دیجیتال با دریچه متغیر (VADR) را توسعه دهد. این سامانه از رادارهای باند X و باند C استفاده می‌کند تا برای خدمه‌های پروازی آموزش‌هایی در برابر تهدیدات پیشرفته فراهم کند. این سامانه‌های راداری قابلیت‌هایی همانند هشدار زودهنگام، کشف هدف، آگاهی موقعیتی و دفاع یکپارچه هوایی و موشکی را فراهم و از نیازهای آموزشی نیروهای نظامی آمریکا پشتیبانی می‌کنند. در ژوئن 2023 نیز مرکز سرمایه‌گذاری‌های دفاعی استونی (ECDI)، قراردادی با شرکت تِیلز برای تامین دو رادار GM400a که از نوع سه‌بعدی است، منعقد کرد. این رادار یکی از پیشرفته‌ترین رادارهای موجود در بازار محسوب می‌شود و قادر است تهدیدات هوایی را تا شعاع 515 کیلومتر ردیابی و با تشخیص دقیق در ارتفاع پایین، حتی پهپادهای کند و کوچک را نیز شناسایی کند. قابلیتی که به لطف معماری کاملاً دیجیتال آن فراهم شده است. همچنین سایر کشورها همانند فرانسه، آلمان، هند و چین نیز به‌طور پیوسته در حال ارتقای سامانه‌های دفاعی خود و ادغام فناوری‌های راداری نسل جدید هستند که توان بازدارندگی و واکنش سریع را افزایش دهند.

82

تحلیل بازار

هزینه بالای سامانه‌های راداری پیشرفته و پیچیدگی‌های فنی در یکپارچه‌سازی آنها باعث می‌شود استفاده از این سامانه‌ها، به‌ویژه برای کشورهایی با بودجه دفاعی محدود، دشوار باشد. بااین‌حال، افزایش تقاضا برای رادارهای نسل جدید در عملیات نظامی مدرن -از جمله ادغام با هوش مصنوعی- فرصت‌هایی را برای نوآوری و همکاری‌های راهبردی ایجاد می‌کند. همچنین، استفاده روزافزون از رادارها در عملیات خودران و چندحوزه‌ای باعث گسترش بازار شده است. بااین‌حال، کنترل‌های سختگیرانه صادراتی و مقررات بین‌المللی فروش تسلیحات مانعی برای فروش برون‌مرزی سامانه‌های راداری ایجاد می‌کنند. شرکت‌ها باید از استانداردهای دفاعی منطقه‌ای و جهانی تبعیت کنند که بتوانند به بازارها دسترسی داشته باشند و از بروز مشکلات قانونی و عملیاتی جلوگیری کنند.

بر اساس اجزای تشکیل‌دهنده، بازار به بخش‌هایی مانند آنتن‌ها، فرستنده‌ها، گیرنده‌ها، تقویت‌کننده‌های توان، دوبلکسرها (تجهیزات ارسال و دریافت همزمان)، پردازنده‌های سیگنال دیجیتال، سامانه‌های تثبیت‌کننده، رابط‌های گرافیکی کاربر (GUI) و سایر بخش‌ها تقسیم می‌شود. در سال 2024 بخش آنتن‌ها با 7 /24 درصد، بیشترین سهم بازار را دارد.

 بخش آنتن در بازار رادارهای نظامی حیاتی است، زیرا عملکرد رادار در شناسایی، رهگیری و هدف‌گیری را تعیین می‌کند. آنتن‌ها وظیفه اصلی تبدیل سیگنال‌های الکتریکی به امواج الکترومغناطیسی و برعکس را بر عهده دارند؛ وظیفه‌ای که برد، دقت و وضوح سامانه راداری را مشخص می‌کند.

آنتن‌های فعال اسکن‌شونده الکترونیکی (AESA) و سایر آنتن‌های مجموعه فازی به‌دلیل توانایی در هدایت الکترونیکی پرتو، به تجهیزات استاندارد در رادارهای مدرن تبدیل شده‌اند، چراکه این ویژگی باعث افزایش سرعت واکنش و اطمینان‌پذیری سامانه می‌شود. پیشرفت‌های فناورانه باعث ارتقای آگاهی موقعیتی و توانمندی‌های عملیاتی در سامانه‌های دفاعی مدرن شده‌اند. سامانه‌های آنتن، اجزای بنیادی در سامانه‌های راداری هستند که در پلت‌فرم‌های دریایی، هوایی و زمینی به‌کار می‌روند. تمرکز فعلی روی کوچک‌سازی و چندکاره‌سازی آنتن‌ها این امکان را فراهم کرده که آنتن‌ها در پلت‌فرم‌های مختلف نظامی ادغام شوند، بدون اینکه به عملکرد سیستم آسیبی وارد و محدودیت‌های فضایی و وزنی رعایت شود. ادغام فناوری‌های 5G و هوش مصنوعی نیز موجب تحول در سامانه‌های آنتن شده که بتوانند پردازش سیگنال‌ها و مدیریت داده‌های پیچیده‌تر را انجام دهند. تحولات تضمین می‌کنند که سامانه‌های راداری بتوانند پاسخگوی نیازهای فزاینده عملیات نظامی مدرن باشند. بر اساس نوع پلت‌فرم، بازار به چهار بخش زمینی، دریایی، هوایی و فضایی تقسیم می‌شود. در سال 2024، بخش هوایی سریع‌ترین رشد را داشته و پیش‌بینی می‌شود که در دوره موردنظر، با نرخ رشد سالانه مرکب، برابر با 2 /6 درصد رشد کند.

بخش رادارهای هوایی در بازار رادارهای نظامی باعث تقویت توانایی‌های دیده‌بانی، شناسایی و رزمی نیروهای دفاعی می‌شود. این رادارها که روی جنگنده‌ها، بمب‌افکن‌ها، هواپیماهای شناسایی و پهپادها نصب می‌شوند، دارای قابلیت شناسایی و رهگیری از فواصل دور هستند که برای مقابله با تهدیدات پیشرفته مانند هواپیماهای پنهان‌کار (stealth) و سامانه‌های موشکی ضروری است. ادغام فناوری‌های مجموعه فازی و آنتن‌های فعال اسکن‌شونده الکترونیکی (AESA) در رادارهای هوایی مدرن، باعث افزایش سرعت اسکن، پوشش وسیع‌تر فرکانسی و تصویرسازی با وضوح بالا می‌شود که در نهایت موجب ارتقای آگاهی موقعیتی و اثربخشی عملیاتی می‌شود. پیش‌بینی می‌شود آمریکای شمالی تا سال 2034 به بیش از 10 میلیارد دلار در بازار رادارهای نظامی دست یابد. آمریکای شمالی-به‌ویژه ایالات‌متحده آمریکا- یکی از بازیگران اصلی در این بازار است، چرا که دارای بودجه دفاعی قوی و تعهد جدی به پیشرفت‌های فناورانه است.

آمریکا سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در زمینه رادارهای مدرن برای نظارت، هشدار زودهنگام و مدیریت نبرد انجام می‌دهد. نوآوری‌ها در هوش مصنوعی و ادغام با سامانه‌های راداری از عملیات پیشرفته نظامی پشتیبانی کرده و به تقویت امنیت ملی کمک می‌کنند.

بخش دفاعی کانادا نیز در توسعه سامانه‌های راداری مشارکت دارد و بر ارتقای زیرساخت‌های دفاعی و همکاری با کشورهای هم‌پیمان در پروژه‌های فناوری پیشرفته راداری تمرکز کرده است. چین در چهارچوب استراتژی نوسازی نظامی خودش، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در فناوری‌های پیشرفته راداری انجام داده است. این کشور بر توسعه رادارهای چندمنظوره با قابلیت شناسایی بلندبرد، هشدار زودهنگام و رهگیری اهداف تمرکز دارد که سامانه‌های پدافند هوایی و موشکی را تقویت کند. چین فناوری راداری‌اش را با هوش مصنوعی ادغام کرده که بتواند پردازش داده‌ها و تصمیم‌گیری آنی را بهبود ببخشد. تمرکز بر قابلیت‌های شناسایی و دفاعی، نشان‌دهنده تلاش چین برای گسترش توان نظامی و حفظ مزیت راهبردی به‌ویژه در منطقه آسیا-اقیانوسیه است. آلمان با نوسازی سامانه‌های دفاعی برای تطابق با استانداردهای ناتو و تقویت موقعیت امنیتی‌اش، در حال ارتقای توان راداری نظامی خودش است. این کشور بر تحقیق و توسعه در فناوری رادار تمرکز دارد که در حوزه‌هایی همانند آگاهی موقعیتی، پدافند موشکی و نظارت هوایی پیشرفت کند. همکاری‌های آلمان با پیمانکاران دفاعی اروپایی باعث بهبود سامانه‌های راداری آن شده است. ادغام رادار با حسگرهای پیشرفته و هوش مصنوعی، توانایی تحلیل آنی تهدیدات را افزایش داده و از راهبردهای دفاعی جامع پشتیبانی می‌کند؛ مسیری که با تعهد آلمان به امنیت جمعی اروپا هم‌راستاست. توسعه بازار رادار در ژاپن بر امنیت ملی و پیشگیری از بلایای طبیعی متمرکز است. این کشور برای پاسخ به نگرانی‌های امنیتی منطقه‌ای، سامانه‌های راداری خود را به‌روزرسانی می‌کند که نظارت دریایی و هوایی را بهبود ببخشد. ژاپن بر فناوری‌های راداری‌ تمرکز دارد که دارای قابلیت شناسایی بلندبرد، هشدار زودهنگام و تشخیص تهدیدات هستند. ادغام هوش مصنوعی و پردازش پیشرفته داده‌ها، امکان استفاده کارآمدتر از اطلاعات راداری را در عملیات نظامی و فعالیت‌های نظارتی فراهم می‌کند. پیشرفت‌های راداری ژاپن با هدف حفظ توان دفاعی و تامین امنیت در منطقه آسیا-اقیانوسیه انجام می‌شود. کره جنوبی سامانه‌های راداری خودش را برای تقویت دفاع در برابر تهدیدات احتمالی، به‌ویژه از سوی کره شمالی، ارتقا می‌دهد. این کشور در رادارهای پیشرفته برای پدافند موشکی سرمایه‌گذاری می‌کند، از جمله سامانه‌هایی که توانایی شناسایی و رهگیری موشک‌های بالستیک را دارند. فناوری راداری کره جنوبی با هوش مصنوعی، حسگرها و تحلیل داده‌ها ترکیب شده که آگاهی موقعیتی بهتر و پاسخگویی سریع را فراهم کند. همکاری با ایالات‌متحده و سایر متحدان به پیشرفت‌های فناورانه کره جنوبی کمک کرده و توان دفاعی این کشور را در حوزه پدافند هوایی و موشکی تقویت کرده است.

83

فناوری‌های پنهان‌کار

ترکیب روش‌هایی که وسایل نقلیه را از دید رادار پنهان می‌کنند، زمینه‌ساز توسعه فناوری‌های پنهان‌کار شده است. این فناوری‌ها با طراحی خاص بدنه پرنده‌ها به‌گونه‌ای عمل می‌کنند که امواج راداری را از منبع ارسال‌شده منحرف کرده یا بازتاب آن را کاهش دهند، در نتیجه شناسایی آنها برای سامانه‌های راداری دشوار می‌شود. همچنین استفاده از مواد جذب‌کننده امواج راداری در پوشش یا ساختار هواگردها، از دیگر روش‌های دستیابی به پنهان‌کاری است. بسیاری از کشورها توسعه هواپیماهای پنهان‌کار را در اولویت خودشان قرار داده‌اند که ردیابی آنها از طریق رادارهای دشمن غیرممکن یا دشوار شود. برای نمونه در دسامبر 2022، نیروی هوایی ایالات‌متحده از بمب‌افکن پنهان‌کار B 21 Raider که توسط شرکت نورثروپ گرومن طراحی و ساخته شده، رونمایی کرد. در حال حاضر شش فروند از این هواپیما در حال تولید است و نیروی هوایی آمریکا برنامه دارد حدود 100 فروند از آنها را به خدمت بگیرد. در فعالیت پنهان‌کاری، «اخلال در رادار» نیز از دیگر فناوری‌هایی است که کارایی سامانه‌های راداری دشمن را کاهش می‌دهد. در این روش، با ارسال نویز الکترونیکی با شکل موج خاص، سیگنال اصلی رادار تحت پوشش قرار می‌گیرد و بازتاب واقعی هدف مخفی یا نامفهوم می‌شود. برای نمونه در آوریل 2022، شرکت Hensoldt سامانه اخلالگر چندمنظوره‌ای به نام Kalaetron Attack را معرفی کرد که قادر است در بازه وسیعی از فرکانس‌ها رادار دشمن را به‌صورت فعال مختل کند. این سامانه همچنین قابلیت استفاده غیرفعال برای شنود و شناسایی را نیز دارد. این پیشرفت‌ها در فناوری‌های پنهان‌کاری و اخلال، چالشی اساسی برای رشد بازار رادار نظامی ایجاد کرده و ضرورت نوآوری‌های بیشتر در سامانه‌های کشف و رهگیری را افزایش داده است.

رشد بخش آنتن

بر اساس اجزا، بازار به بخش‌های فرستنده، آنتن، گیرنده، دوپلکسر و سایر بخش‌ها تقسیم شده است. پیش‌بینی می‌شود بخش آنتن سریع‌ترین رشد را تا سال 2032 داشته باشد. رشد این بخش عمدتاً به این خاطر است که آنتن‌ها می‌توانند فرکانس‌های رادیویی را از زوایای مختلف پردازش کرده و هرگونه ناهماهنگی را در سامانه‌های نظارتی با دقت تشخیص دهند. در فوریه 2020، شرکت ریتون اعلام کرد که تولید نخستین مجموعه راداری برای رادار جدید پدافند موشکی ارتش ایالات‌متحده را به پایان رسانده است. این نسل جدید از رادارها قادر خواهد بود تهدیدهای پیشرفته‌تری از جمله تسلیحات هایپرسونیک را نیز شناسایی کند. بخش فرستنده دومین بخش با سریع‌ترین رشد در دوره پیش‌بینی‌شده در نظر گرفته شده است. تقاضا برای طول عمر بالاتر و عملکرد بهتر مولفه‌های راداری به‌ویژه فرستنده‌ها عامل اصلی رشد این بخش خواهد بود. در ژانویه 2021، شرکت DIT یک فرستنده جدید به نیروی هوایی ایالات‌متحده ارائه کرد. این فرستنده شامل منبع تغذیه ولتاژ بالا، تقویت‌کننده فرکانس رادیویی با توان بالا و یک موج‌بر خروجی سفارشی بود که باعث افزایش کارایی در انتقال سیگنال می‌شود. 

توجه بیشتر به رادارهای با فرکانس UHF /VHF

با افزایش تقاضا برای نظارت و مقابله با تهدیدات بر اساس فرکانس، بازار به باندهای UHF /VHF، L، X، S، C، KU /K /Ka تقسیم می‌شود. پیش‌بینی شده است بخش UHF /VHF سریع‌ترین رشد را در بازار طی دوره مدنظر داشته باشد. این رشد ناشی از افزایش استفاده از سامانه‌های نظارت زمینی است. رادارهایی که در باند فرکانسی UHF /VHF فعالیت می‌کنند، معمولاً در بازه فرکانسی پایین 40 تا 50 مگاهرتز تا سه گیگاهرتز کار می‌کنند و برای عملیات نظارت زمینی و مقابله با تهدیدات مناسب هستند. در آوریل 2023، روسیه رادار «نیوبیوم» را به‌کار گرفت. این سیستم راداری در باندهای فرکانسی VHF و UHF فعالیت می‌کند و توانایی شناسایی اهداف پنهان‌کار مانند جنگنده F-22 را دارد. در سال 2023، بیشترین سهم بازار متعلق به بخش S-Band بود. دقت بالای داده‌هایی که به وسیله رادارهای فعال در باند S ارائه می‌شود، تقاضا برای رادارهای نظامی S-Band را افزایش می‌دهد. در سپتامبر 2022، شرکت ریتون قراردادی به ارزش 160 میلیون دلار منعقد کرد که شامل تامین رادارهای دوبانده (Dual- band) می‌شود؛ این رادارها به‌طور همزمان در باندهای فرکانسی S و X کار می‌کنند.

سریع‌ترین نرخ رشد

بر اساس برد، بازار رادارهای نظامی به چهار بخش «برد بلند»، «برد متوسط»، «برد کوتاه» و «برد بسیار کوتاه» تقسیم می‌شود. پیش‌بینی می‌شود بخش برد بلند سریع‌ترین رشد را در طول دوره پیش‌بینی‌شده داشته باشد. رشد این بخش ناشی از توانایی رادارهای برد بلند در پوشش مناطق وسیع و ارائه دید نظارتی گسترده نسبت به رادارهای متعارف است. در جولای 2023، شرکت تیلز قراردادی برای تامین 13 دستگاه رادار نظامی برد بلند به اندونزی امضا کرد که توان نظارتی این کشور را در سراسر منطقه هند و اقیانوس آرام تقویت کند. ارتش اندونزی با استفاده از رادار GM 400 Alpha قادر خواهد بود انواع تهدیدها را تا فاصله 515کیلومتری شناسایی کند. در مقابل، بخش برد کوتاه در سال 2023 بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است. رشد این بخش به دلیل پیشرفت‌های فناورانه در زمینه شناسایی تهدیدات در میدان نبرد و سامانه‌های مقابله با آنهاست که تقاضا برای رادارهای برد کوتاه را افزایش داده‌اند. در دسامبر 2022، وزارت دفاع لتونی قراردادی با شرکت Saab برای تامین سامانه‌های رادار پدافند هوایی برد کوتاه منعقد کرد. این شرکت قرار است رادار Giraffe 1x را در ترکیب با سامانه موشکی RBS 70 NG عرضه کند. این سامانه‌ها دارای قابلیت ردیابی خودکار اهداف و دید در شب خواهند بود.

بررسی پلت‌فرم

براساس پلت‌فرم، بازار به سه بخش «رادارهای هوابرد»، «رادارهای زمینی» و «رادارهای دریایی» تقسیم می‌شود. پیش‌بینی می‌شود بخش رادارهای هوابرد در طول دوره پیش‌بینی‌شده سریع‌ترین رشد را داشته باشد. این رشد ناشی از افزایش تقاضا برای رادارهای هوابرد با فناوری پیشرفته برای شناسایی، ناوبری و درگیری با اهداف دشمن است. توانایی این رادارها در شناسایی دقیق‌تر پهپادها و سایر هواگردها در مناطق مختلف، فرصت‌های قابل ‌توجهی برای رشد این بخش فراهم خواهد کرد. در جولای 2023، شرکت BAE U.K قراردادی به ارزش 48 /876 میلیون دلار از دولت بریتانیا دریافت کرد که قابلیت‌های راداری جنگنده Typhoon نیروی هوایی سلطنتی را ارتقا دهد. رادارهای جدید توانایی تایفون را برای شناسایی و هدف‌گیری اهداف مختلف در هوا و روی زمین افزایش می‌دهند. در مقابل، بخش رادارهای زمینی در سال 2023 بیشترین سهم بازار را به خود اختصاص داده است. این تقاضا ناشی از افزایش استفاده از رادار در سامانه‌های نظارت زمینی است. در جولای 2023، اداره تجهیزات دفاعی سوئد قراردادی برای خرید رادار برد بلند زمینی با برد تا دو هزار کیلومتر امضا کرد.

نظارت بر فضای هوایی

براساس کاربرد، بازار به بخش‌های «هدایت سلاح»، «نظارت بر فضای هوایی و مدیریت ترافیک هوایی»، «نقشه‌برداری هوابرد» و «نظارت زمینی و شناسایی نفوذگر، ناوبری و سایر کاربردها» تقسیم می‌شود. پیش‌بینی می‌شود بخش نظارت بر فضای هوایی و مدیریت ترافیک هوایی سریع‌ترین رشد را در طول دوره پیش‌بینی‌شده داشته باشد. افزایش هزینه‌های دفاعی در زمینه نظارت و پایش فضای هوایی، عامل اصلی رشد این بخش خواهد بود. در آوریل 2022، شرکت لاکهید مارتین قراردادی به ارزش 4 /4 میلیارد دلار برای تامین رادار

AN /TPQ-53 به پنتاگون آمریکا و عربستان سعودی دریافت کرد. مدت این قرارداد پنج سال برآورد شده است. این شرکت سامانه راداری را تامین خواهد کرد که توانایی شناسایی آتش غیرمستقیم دشمن را در حالت‌های 360 یا 90 درجه دارد. در مقابل، بخش نظارت زمینی و شناسایی نفوذگر در سال 2023 بیشترین سهم بازار رادار نظامی را به خود اختصاص داده است. رشد این بخش ناشی از افزایش به‌کارگیری سامانه‌های شناسایی نفوذ و همچنین افزایش تولید و تحویل رادارهای نظامی زمینی برای دفاع هوایی و موشکی و نظارت بر خشکی و سواحل است. در ژوئن 2020، شرکت اولترا گروپ قراردادی نظامی به ارزش 42 میلیون دلار دریافت کرد که طبق آن موظف به تامین سامانه‌های NGSSR برای نیروی دریایی ایالات‌متحده شد تا توانایی پایش سطحی و مقابله با تهدیدها را تقویت کند.

چشم‌انداز منطقه‌ای

بر اساس منطقه، بازار رادار نظامی در چهار ناحیه «آمریکای شمالی»، «اروپا»، «آسیا-اقیانوسیه» و «سایر مناطق جهان» مورد بررسی قرار گرفته است. 

آمریکای شمالی: در سال 2023، آمریکای شمالی بزرگ‌ترین سهم بازار را داشت. اندازه بازار در این منطقه 62 /13 میلیارد دلار بود و پیش‌بینی می‌شود با نرخ رشد سالانه‌ پایداری به رشد ادامه دهد. ایالات‌متحده در سال 2023 بیشترین بودجه دفاعی جهان را داشت. افزایش هزینه‌ها برای خرید رادارهای پیشرفته نظامی برای پاسخ به نیازهای گوناگون دفاعی و نظامی، همراه با حضور تولیدکنندگان بزرگ تجهیزات نظامی در این منطقه از عوامل کلیدی رشد بازار در آمریکای شمالی هستند.

آسیا-اقیانوسیه: پیش‌بینی می‌شود این منطقه سریع‌ترین رشد را در طول دوره پیش‌بینی‌شده داشته باشد. این رشد به افزایش هزینه‌های نظامی در کشورهای چین، هند و کره جنوبی نسبت داده می‌شود. گسترش سریع صنعت هوانوردی در این منطقه و افزایش تقاضا برای سامانه‌های راداری نسل جدید برای هواپیماها و ناوهای جنگی از دیگر عوامل رشد بازار هستند.

 اروپا: انتظار می‌رود اروپا دومین منطقه با سریع‌ترین نرخ رشد در دوره پیش‌بینی‌شده باشد. این رشد ناشی از آغاز برنامه‌های ارتقای نظامی و افزایش خرید رادارهای نظامی در کشورهای بریتانیا، فرانسه، روسیه و سایر نقاط اروپاست. همچنین حمله روسیه به اوکراین فرصت‌های گسترده‌ای برای توسعه سامانه‌های نظارتی پیشرفته در تمامی پلت‌فرم‌های نظامی ایجاد کرده است. 

سایر مناطق جهان: پیش‌بینی می‌شود بازار در مناطق دیگر جهان نیز در سال‌های آینده رشد چشم‌گیری داشته باشد. این رشد به دلیل افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در زیرساخت‌های دفاعی و تجاری است. همچنین، افزایش تنش‌های ژئوپولیتیک و رشد تقاضا برای عملیات‌های نظارتی و تقویت نیروهای نظامی، همراه با افزایش بودجه دفاعی کشورهای مختلف، رشد این بازار را در سال‌های آتی تقویت خواهد کرد.

بازیگران کلیدی صنعت

بازار رادار نظامی میزبان شرکت‌های بزرگ و برجسته‌ای با سبد محصول و برندهای قدرتمند است. این شرکت‌ها برای حفظ جایگاه رقابتی از استراتژی «افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای تولید محصول‌های نوآورانه و اقتصادی و همکاری و ادغام با سایر شرکت‌ها برای تقویت موقعیت برند» استفاده می‌کنند. برای نمونه در ژوئن 2022، شرکت‌های DRS و RADA توافق‌نامه‌ای برای ادغام کامل سهام خودشان امضا کردند. این ادغام باعث ایجاد یکی از رهبران حوزه فناوری‌های دفاعی در زمینه شناسایی پیشرفته و حفاظت از نیروها شد. شرکت RADA که در اسرائیل مستقر است، یکی از تامین‌کنندگان پیشرو در زمینه رادارهای تاکتیکی کوچک‌مقیاس است. رادارهای پیشرفته RADA باعث تقویت موقعیت تاکتیکی DRS در حوزه‌هایی همانند دفاع هوایی، مقابله با پهپاد و حفاظت از خودروهای نظامی شده و این شرکت را به سوی تبدیل شدن به رهبر سامانه‌های حسگر یکپارچه و شناسایی پیشرفته سوق می‌دهد.نمونه دیگر پروژه Wideband Selective Propagation Radar)  WiSPR‌)است که گام بلند موسسه فناوری ماساچوست در فناوری رادارهای چندمنظوره محسوب می‌شود. این پروژه با حمایت مستقیم ارتش آمریکا و با مشارکت پژوهشگرانی از گروه‌های تخصصی متعدد در آزمایشگاه لینکلن در موسسه فناوری ماساچوست طراحی و اجرا شده است؛ از جمله گروه‌های سامانه‌های راداری هوابرد، RF و فوتونیک یکپارچه، مهندسی مکانیک، قابلیت‌های پیشرفته، حفاظت سرزمینی و ایمنی حمل‌ونقل. این سیستم قادر است در فرکانس‌های میلی‌متری (MMW) اهداف را در فواصل مختلف شناسایی کند. به‌طور معمول، این فرکانس‌های بسیار بالا -که در بازه 30 تا 300 گیگاهرتز قرار دارند- تنها برای ارتباطات برد کوتاه کاربرد دارند. اما WiSPR با استفاده از مجموعه‌ای از آنتن‌های هوشمند که به صورت الکترونیکی تنظیم و هدایت می‌شوند، پرتوهای باریکی تولید می‌کند که می‌توانند با سرعت بالا یک منطقه را اسکن کرده و اهداف مورد نظر را تشخیص دهند. 

دراین پرونده بخوانید ...