کانال جدید دلار

بازارهای دارایی در هفته گذشته زیر سایه جهش دوباره دلار به ۱۲۰ هزار تومان و تقویت انتظارات تورمی، چهره‌ای کاملاً ملتهب به خود گرفتند. در بازار طلا، رشد همزمان نرخ ارز و اونس جهانی بالای چهار‌هزار دلار، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار را به ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و سکه امامی را به کانال ۱۲۷ میلیون تومان رساند. بورس تهران نیز موفق به ثبت قله جدید شد. در بازار جهانی انرژی، نفت با تداوم ریسک‌های ژئوپولیتیک در سطوح بالایی نوسان کرد تا برآیند چهار بازار، تصویری تورمی و پرریسک از هفته آینده ترسیم کند.

بازار سهام

معاملات بورس تهران در هفته‌ای که گذشت با رشد 97 /2درصدی شاخص کل همراه شد. شاخص هم‌وزن و شاخص کل فرابورس نیز 01 /2 درصد بر ارتفاع خود افزودند. شاخص کل بورس در پایان معاملات هفته گذشته در ارتفاع سه‌میلیون و 379 هزارواحدی ایستاد که بالاترین میزان این شاخص در تاریخ محسوب می‌شود. با وجود اینکه شاخص کل بورس تهران به حرکت خود در مسیر صعودی ادامه داد و در ارتفاع تاریخی قرار دارد؛ اما شاخص هم‌وزن همچنان در مقادیر کمتر از قله تاریخی قرار دارد و در پایان هفته این شاخص در سطح 959‌هزارواحدی ایستاد. سقف شاخص کل بورس در بیست‌و‌هشتم اردیبهشت امسال و در سطح سه‌میلیون و 252 هزارواحدی به ثبت رسیده بود؛ در ادامه معاملات سال، شاخص کل توانست قله قبلی را فتح کند و اکنون در بیشترین مقدار تاریخ خود قرار دارد. اما شاخص هم‌وزن همچنان در رسیدن به قله ناکام بوده است. قله این شاخص در محدوده 977هزارواحدی قرار دارد که در اواخر اردیبهشت‌ماه امسال تجربه شده است و این شاخص همچنان حدود 18 هزار واحد با این سطح فاصله دارد. این موضوع یادآور این نکته است که روند صعودی اخیر بازار سهام با همراهی نمادهای شاخص‌ساز و بزرگ بازار اتفاق افتاده است و نمادهای کوچک در قیاس با نمادهای بزرگ بازار دچار نوعی جاماندگی شده‌اند. این جاماندگی از آنجا نشات می‌گیرد که به‌دلیل تعدد ریسک‌های سیستماتیک در اقتصاد ایران در دو سال اخیر، جریان پول ترجیح داده تا سهام بزرگ بازار را که از قضا نقدشوندگی بیشتری نیز دارند به سبد سهام خود اضافه کند. این رفتار احتیاطی سبب شده اقبال به سهام بزرگ و شاخص‌ساز بازار بیش از سهام کوچک بازار باشد و بازدهی سهام بزرگ بازار از سهام کوچک نیز بیشتر شود. در هنگامه ظهور ریسک‌های مختلف، سهام بزرگ و با ارزش بالای بازار، به مراتب نقدشوندگی بیشتری نسبت به سهام کوچک دارد و این موضوع یکی از ویژگی‌های مثبت سهام بزرگ در قیاس با سهام کوچک است که به ثبت تفاوت بازدهی در این دو گروه از سهام نیز منجر شده است. رفتار شاخص کل بورس تهران در محدوده‌های نزدیک به قله قبلی که در بیست‌و‌هشتم اردیبهشت‌ماه تجربه شده بود، یکی از نمونه‌های قابل‌توجه مواجهه بازار با سطوح تاریخی بود؛ وضعیتی که طی آن، شاخص در فاصله‌ای اندک از قله سه‌میلیون و ۲۵۲ هزارواحدی قرار گرفت اما هم‌زمان شدت عرضه‌ها در بسیاری از نمادها افزایش یافت و روند رو‌به رشد بازار با مانع جدی روبه‌رو شد. بررسی جزییات رفتار معامله‌گران نشان می‌دهد این واگرایی میان حرکت شاخص و تضعیف تقاضا، ریشه در سه عامل اصلی عوامل تکنیکال، ذهنیت روانی فعالان و کاهش توان خرید در سطوح مقاومتی دارد. از منظر تکنیکال، محدوده قله تاریخی همواره به‌عنوان یکی از نقاط مهم تصمیم‌گیری معامله‌گران شناخته می‌شود. این سطح، نه‌تنها مانع روانی، بلکه یک مقاومت قدرتمند تحلیلی نیز به ‌شمار می‌رود که عبور از آن نیازمند حضور نقدینگی تازه و افزایش قدرت خریداران است. شاخص کل طی هفته‌های ابتدایی بهار توانست با شیبی نسبتاً مناسب بخشی از اصلاح ماه‌های قبل را جبران کند و به کانال سه‌میلیون و 200 هزار واحد برسد؛ پس از آن جنگ 12روزه رخ داد و بازار با عقب‌نشینی همراه شد. در هفته‌های اخیر مجدداً شاخص کل به نزدیکی‌های قله قبلی رسید و در این محدوده، عرضه‌ها در بازار افزایش پیدا کرد. تحلیلگران هشدار داده بودند که نزدیک شدن به قله، احتمال فعال شدن سفارش‌های فروش را افزایش خواهد داد. افزون بر این، بسیاری از اندیکاتورهای رایج نظیر RSI و فاصله شاخص از میانگین‌های متحرک، ورود بازار به محدوده اشباع خرید را نشان می‌دادند. همین سیگنال‌ها باعث شد بخشی از معامله‌گران حرفه‌ای پیش از رسیدن شاخص به قله، اقدام به کاهش موقعیت و شناسایی سود کنند تا ریسک برگشت بازار را مدیریت کنند. این رفتار در ساختار معاملات نیز قابل‌مشاهده بود؛ به‌طوری که در روزهای نزدیک به قله، نسبت خریداران به فروشندگان حقیقی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. در بُعد روانی نیز نمی‌توان نقش تجربه‌های جمعی بازار سرمایه در سال‌های اخیر را نادیده گرفت. هربار که شاخص کل در آستانه ثبت رکورد جدید قرار گرفته، بخشی از فعالان با احتیاط بیشتری رفتار کرده‌اند؛ زیرا چندین‌بار تجربه شده که بازار پس از برخورد با سقف‌های تاریخی وارد دوره‌های اصلاحی سنگین شده است. خاطره ریزش سال ۱۳۹۹ هنوز در ذهن بسیاری از سهامداران خرد زنده است و همین امر موجب می‌شود آنان در مواجهه با سطوح حساس، بیش از آنکه به روند فعلی توجه کنند، گذشته را معیار تصمیم‌گیری قرار دهند. این ذهنیت باعث شده در روزهایی که شاخص به قله تاریخی نزدیک شد، ترس از تکرار الگوهای قبلی بر رفتار معامله‌گران سایه بیفکند و تقاضای موثر کاهش یابد. در چنین شرایطی، حتی اخبار مثبت نیز نمی‌تواند وزن روانی بازار را تغییر دهد؛ چرا‌که اولویت بسیاری از معامله‌گران، حفظ سودهای کسب‌شده و کاهش ریسک است. اما شاید مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر عدم عبور شاخص از قله تاریخی، ضعف تقاضا بود. طی هفته‌های اخیر، جریان ورود پول حقیقی به بازار قابل‌توجه نبود و حتی در برخی روزها خروج پول در سطح بالا ثبت شد. این وضعیت نشان می‌داد موتور نقدینگی لازم برای شکستن مقاومت وجود ندارد. هم‌زمان، بخشی از سرمایه‌گذاران ترجیح داده بودند در محیط نااطمینانی اقتصادی، منابع خود را به سمت صندوق‌های درآمد ثابت و صندوق‌های مبتنی بر طلا منتقل کنند؛ روندی که در آمارهای حجم و ارزش معاملات این ابزارها به‌وضوح قابل‌مشاهده بود. جذابیت بازدهی بدون ریسک، نوسانات نرخ ارز و انتظارات تورمی باعث شد بخش قابل‌توجهی از نقدینگی بالقوه بازار سهام در مسیرهای دیگری جریان یابد. نبود این نقدینگی تازه موجب شد حتی در روزهایی که شاخص در مسیر صعودی قرار داشت، تعداد نمادهای متعادل یا منفی نسبت به نمادهای مثبت بیشتر باشد و این موضوع نشان‌دهنده فرسایشی شدن روند معاملات در سقف‌ها بود. درمجموع، ترکیب سه عامل یادشده باعث شد بازار سهام، پیش از رسیدن به قله تاریخی، وارد فاز افزایش عرضه‌ها شود.

بازار ارز

نرخ دلار در بازار آزاد در روز چهارشنبه با عبور از مرز ۱۲۰ هزار تومان، رکورد تاریخی جدیدی را به ثبت رساند. این جهش در شرایطی رخ داد که مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و سیاسی، انتظارات تورمی را در بازار تقویت کرده و زمینه صعود نرخ ارز به سطوح بی‌سابقه را فراهم کرده است. بررسی رفتار روزهای اخیر بازار نشان می‌دهد عامل اصلی پیشران این افزایش، تقویت انتظارات تورمی در میان فعالان اقتصادی بوده است. در ماه‌های گذشته، نشانه‌هایی از رشد پایه پولی، کسری بودجه فزاینده و نگرانی از تداوم روند صعودی نقدینگی، فضای ذهنی بازار را نسبت به آینده قیمت‌ها تغییر داده است. بخشی از فعالان بر این باورند که فشارهای مالی دولت در ماه‌های پیش‌رو می‌تواند نرخ تورم را در مسیر صعودی قرار دهد و همین چشم‌انداز، جریان تقاضا برای ارز را تشدید کرده است. در کنار متغیرهای اقتصادی، ابهام سیاسی نیز نقش جدی در رفتار اخیر بازار ارز داشته است. ابهام در آینده مذاکرات، نبود چشم‌انداز مشخص از گشایش‌های دیپلماتیک و دشوارتر شدن پیش‌بینی مسیر روابط خارجی، بر انتظارات معامله‌گران سایه انداخته است. در چنین فضایی، دلار به‌عنوان دارایی محافظ در برابر ریسک، بار دیگر مورد‌توجه قرار گرفته و همین موضوع سبب شده جریان تقاضای احتیاطی در بازار تقویت شود. همزمان، کاهش عرضه ارز در بازار غیررسمی و محدود شدن سطح مداخله، به تقویت این روند کمک کرده است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در هفته‌های اخیر بخشی از صادرکنندگان تمایل کمتری برای عرضه ارز در بازار آزاد داشته‌اند و همین کاهش حجم نقدینگی ارزی، به رشد قیمت‌ها دامن زده است. در‌مجموع، ترکیبی از انتظارات تورمی، ابهام سیاسی و کاهش محسوس عرضه، نرخ دلار را به سطح بی‌سابقه ۱۲۰ هزار تومان رسانده است؛ سطحی که به باور بسیاری از تحلیلگران، در صورت تداوم شرایط فعلی می‌تواند مبنای نوسانات جدید بازار شود.

بازار طلا و سکه

بازار طلا و سکه در معاملات روز چهارشنبه تحت‌تاثیر موج جدید نوسانات ارزی، یکی از پرشتاب‌ترین روزهای خود در ماه‌های اخیر را تجربه کرد. همزمان با صعود نرخ دلار به قله تاریخی ۱۲۰ هزار تومان، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با جهشی محسوس به ۱۲میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید و سکه امامی در کانال ۱۲۷ میلیون تومان مورد‌معامله قرار گرفت. این واکنش سریع بازار داخلی نشان می‌دهد که انتظارات تورمی و رشد نرخ ارز بار دیگر نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی به مسیر دارایی‌های مبتنی بر طلا یافته‌اند. در کنار رشد دلار، بازار جهانی طلا نیز به‌عنوان محرک مهم بازار داخلی عمل کرده است. بهای اونس طلا در هفته‌های اخیر در سطوح بی‌سابقه و بالاتر از چهار‌هزار دلار نوسان کرده؛ سطحی که از دید تحلیلگران نشانه‌ای از افزایش تقاضای جهانی برای دارایی‌های امن در فضای پرریسک ژئوپولیتیک و نگرانی از آینده نرخ‌های بهره است. ترکیب این تحولات جهانی با جهش نرخ ارز در داخل، مسیر صعودی بازار طلا و سکه را قدرتمندتر کرده و باعث شده قیمت‌ها در بازار تهران با شتاب بیشتری حرکت کنند. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های تغییر رفتار سرمایه‌گذاران در این دوره، ادامه ورود نقدینگی به صندوق‌های طلاست. این صندوق‌ها برای ۲۶ روز معاملاتی متوالی شاهد ورود پول حقیقی بوده‌اند و مجموع این ورودها طی این دوره 26روزه به حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است؛ عددی که از افزایش تمایل سرمایه‌گذاران خرد برای پوشش ریسک تورمی حکایت دارد. رشد مستمر تقاضا برای این ابزارها نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند در شرایط ابهام سیاسی و نوسانات شدید ارزی، دارایی‌های خود را به سمت ابزارهای مبتنی بر طلا منتقل کنند. در‌مجموع، همزمانی رکوردشکنی دلار، جهش طلای جهانی و ورود سنگین پول به صندوق‌های طلا، تصویری روشن از بازگشت انتظارات تورمی به صدر تصمیم‌گیری فعالان بازار ارائه می‌دهد؛ روندی که می‌تواند مسیر قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت همچنان صعودی نگه دارد.

بازار نفت

قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال امروز با 13 سنت معادل 21 /0 درصد کاهش به 62 دلار و 46 سنت رسید. در همین حال، قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا نیز با 12 سنت معادل 20 /0 درصد کاهش، در سطح 58 دلار و 63 سنت معامله شد. این در حالی است که قیمت نفت برنت و نفت آمریکا در معاملات روز سه‌شنبه نیز به ترتیب 1 /1 درصد و 2 /1 درصد کاهش یافته بود. بازارهای جهانی نفت در دومین روز متوالی شاهد کاهش قیمت بودند. سرمایه‌گذاران در انتظار نتایج مذاکرات صلح بین روسیه و اوکراین هستند تا مشخص شود آیا این مذاکرات می‌تواند به افزایش عرضه جهانی نفت منجر شود. نگرانی از مازاد عرضه در بازار با افزایش ذخایر جهانی تشدید شده است. دولت روسیه اعلام کرده است که دیدارهای مقامات ارشد دونالد ترامپ و رئیس‌جمهور روسیه پس از پنج ساعت جلسه به توافقی در خصوص آتش‌بس احتمالی با اوکراین نرسیده است. بازارهای نفت در انتظار این هستند تا مشخص شود آیا تحریم‌های اعمال‌شده علیه شرکت‌های نفتی روسیه، از‌جمله روس‌نفت و لوک‌اویل، لغو خواهد شد یا خیر. پیشتر، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، قدرت‌های اروپایی را متهم کرده بود که با ارائه پیشنهادهای غیرقابل‌قبول برای مسکو، مانع تلاش‌های آمریکا برای پایان دادن به جنگ می‌شوند. این وضعیت باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد تداوم محدودیت در عرضه نفت روسیه به بازارهایی مانند چین و هند شده است.