بورس در آستانه سقف‌شکنی

بورس تهران در حالی پنجمین هفته متوالی رشد خود را پشت سر گذاشت که شاخص کل با افزایش 2 /4درصدی، بار دیگر به آستانه قله تاریخی خود در سطح سه‌میلیون و ۲۵۲ هزارواحدی نزدیک شد. آرام شدن فضای سیاسی و افزایش بهای ارز در بازار آزاد، در کنار تداوم ورود نقدینگی و رشد ارزش معاملات خرد به بیش از ۱۰ همت، از مهم‌ترین عوامل تقویت‌کننده روند صعودی بازار در هفته گذشته بود. شاخص هم‌وزن نیز با رشد 77 /2درصدی نشان داد اقبال عمومی به سهام در سطحی فراگیر جریان دارد. در همین حال، بازار ارز پس از جهش تا محدوده ۱۱۸ هزار تومان در اوایل مهر، با فروکش کردن هیجان‌های سیاسی و افزایش احتمال اصلاح سیاست ارزی، وارد مسیر نزولی شد و در محدوده ۱۰۶ تا ۱۰۷ هزار تومان تثبیت شد. بازار طلا و سکه نیز تحت‌تاثیر افت‌وخیز اونس جهانی میان مرز ۳۹۰۰ تا ۴۰۰۰ دلار، نوسانات محدودی را تجربه کرد. در بازار جهانی انرژی نیز گزارش کاهش ذخایر نفت آمریکا تنها رشد موقتی در قیمت‌ها رقم زد و نفت برنت بار دیگر در محدوده ۶۴ دلار آرام گرفت. مجموعه این تحولات، تصویری از بازاری به ‌دست می‌دهد که در فضای نسبتاً باثبات اقتصادی، بار دیگر نشانه‌هایی از بازگشت اعتماد و سرمایه را بروز داده است.

بازار سهام

بازار سهام برای پنجمین هفته متوالی با رشد همراه شد و شاخص کل بورس، در معاملات هفته‌ای که گذشت؛ رشد 2 /4درصدی را تجربه کرد. شاخص هم‌وزن نیز در معاملات هفته قبل رشد 77 /2درصدی را تجربه کرد. شاخص کل بورس که در معاملات روز هشتم شهریور تا سطح دو میلیون و 395 هزارواحدی عقب‌نشینی کرده بود؛ از ابتدای شهریور در مسیر صعودی قرار گرفت و در پایان معاملات هفته گذشته، به سطح سه میلیون و 209 هزارواحدی رسید. شاخص کل بورس با رشدی که در هفته قبل تجربه کرد؛ به حوالی قله تاریخی تجربه‌شده در پایان اردیبهشت 1404 رسید. گفتنی است که در روند صعودی ابتدای سال جاری که در نتیجه آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در بستر بازار سهام شکل گرفته بود؛ شاخص کل در هفت هفته متوالی با رشد همراه شده بود. روند صعودی کنونی بازار سهام نیز در نتیجه حاکم شدن نسبی آرامش بر فضای سیاسی و اقتصادی کشور رخ داده و افزایش قیمت ارز در بازار آزاد در ماه‌های اخیر نیز مزید بر علت شده تا در شرایط کنونی از بازار سهام استقبال قابل‌توجهی به عمل آید. موضوع دیگر احتمال تغییر در سیاست ارزی و کاهش فاصله بین دلار توافقی و دلار بازار آزاد با افزایش دلار توافقی است که نگاه‌ها را به سوی بازار سهام معطوف کرده است. با فتح کانال سه‌میلیون و 200 هزارواحدی توسط شاخص کل بورس، این شاخص تنها 4 /1 درصد با قله تاریخی سه میلیون و 252 هزارواحدی که در اردیبهشت‌ماه امسال تجربه کرده فاصله دارد. با رشد تجربه‌شده در معاملات هفته گذشته، بازدهی شاخص از کف هشتم شهریورماه به 34 درصد رسید تا بهترین روند صعودی بورس در سال جاری به ثبت برسد. در ابتدای سال نیز در یک روند صعودی دوماهه از انتهای اسفند 1403 تا انتهای اردیبهشت 1404، شاخص رشد 21درصدی را تجربه کرده بود. همان‌طور که عنوان شد با احتساب رشد هفته گذشته، شاخص کل پنج هفته متوالی است که با رشد همراه می‌شود. ارزش معاملات خرد بازار سهام در کلیه روزهای معاملاتی هفته قبل از 10 همت عبور کرد. از این فاکتور به‌عنوان معیار سنجش رونق و رکود در بازار سهام استفاده می‌شود و می‌توان گفت تا زمانی که ارزش معاملات خرد بازار سهام در سطوح بیش از 10 همت باقی بماند؛ می‌توان به رسیدن شاخص به سطوح بالاتر خوش‌بین بود. با توجه به اینکه شاخص به سقف خود نزدیک شده، احتمالاً در این محدوده‌ها بازار با افزایش عرضه همراه خواهد شد. اگر شاخص کل موفق به عبور از سطح سه میلیون و 252 هزارواحدی شود و بتواند خود را در بالای این عدد تثبیت کند؛ بازار با ورود گروه جدیدی از خریداران همراه خواهد شد و احتمال دستیابی بورس به ارتفاعات بالاتر وجود دارد. این شاخص پس از پشت سر گذاشتن دوره‌ای طولانی از نوسانات و رکود نسبی، بار دیگر به محدوده قله تاریخی خود نزدیک شده است؛ سطحی که از نگاه بسیاری از تحلیلگران، مرز روانی مهمی برای بازار محسوب می‌شود. رشد اخیر بازار سهام با افزایش عرضه‌ها در نمادهای مختلف همراه بوده است؛ موضوعی که اگرچه در نگاه اول می‌تواند نشانه‌ای از فشار فروش و احتمال اصلاح قیمت‌ها تلقی شود، اما در ذات خود بیانگر مرحله‌ای ضروری در تداوم روند صعودی بازار است. در واقع یکی از الزامات پایداری رشد بورس، دست‌به‌دست شدن سهام میان گروه‌های مختلف سرمایه‌گذاران است تا هم نقدشوندگی بازار افزایش یابد و هم فضا برای شکل‌گیری موج‌های بعدی صعودی مهیا شود. نگاهی به ارزش معاملات روزهای اخیر نشان می‌دهد ارزش دادوستدهای خرد در بازار سهام به بیش از ۱۰ همت رسیده است؛ رقمی که در مقایسه با ماه‌های گذشته، حکایت از افزایش چشمگیر تمایل سرمایه‌گذاران به حضور فعال در سمت خرید و فروش دارد. این سطح از ارزش معاملات را می‌توان نشانه‌ای روشن از بازگشت هیجان و انگیزه در میان معامله‌گران دانست؛ چرا‌که تنها در شرایطی که تقاضا و عرضه به‌طور همزمان افزایش می‌یابد، چنین حجم قابل‌توجهی از گردش پول در بازار به ثبت می‌رسد. از سوی دیگر، این وضعیت موجب می‌شود تا سهام از دست گروهی از معامله‌گران کوتاه‌مدت به پرتفوی سرمایه‌گذاران میان‌مدت و بلندمدت منتقل شود؛ فرآیندی که عملاً پایه‌های روندهای صعودی آتی را مستحکم‌تر می‌سازد. تجربه دوره‌های گذشته نشان داده است که بازار تنها در شرایطی می‌تواند مسیر صعودی پایدار را ادامه دهد که نقدینگی موجود در آن دائماً در گردش باشد و انباشت آن در پورتفوی گروهی محدود، مانع از ایجاد رکود در معاملات نشود. به این ترتیب، هرچند افزایش عرضه‌ها در مقطع کنونی ممکن است در کوتاه‌مدت موجب توقف یا کندی روند صعودی شود، اما در افق میان‌مدت، می‌توان آن را یک فرصت برای اصلاح سالم و توزیع مجدد سهام میان فعالان بازار قلمداد کرد. استمرار ارزش معاملات در سطوح بالای کنونی، پیامی روشن به فعالان بورس دارد: مسیر رشد بازار بدون گردش پرقدرت نقدینگی و دست‌به‌دست شدن مداوم سهام، هموار نخواهد شد.

بازار ارز

دلار در بازار آزاد که در دهم مهرماه تا سطح 118 هزار تومان نیز افزایش قیمتی را تجربه کرده بود؛ در معاملات روزهای اخیر، میل به کاهش قیمت از خود نشان داده است. در ابتدای سال با تشدید انتظارات تورمی، دلار به سطوح بیش از 100 هزار تومان رسید. اما با آغاز مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، اسکناس آمریکایی با کاهش همراه شد و در اوایل اردیبهشت تا محدوده 80 هزار تومان نیز عقب‌نشینی کرد. با آغاز جنگ تحمیلی 12روزه، مجدداً جهت انتظارات در بازار تغییر کرد و روند صعودی پیوسته‌ای در قیمت اسکناس آمریکایی آغاز شد که تا دهم مهرماه در بازار ارز ادامه داشت و موجب ثبت قله جدیدی در کانال 118 هزار تومان برای قیمت دلار در بازار آزاد شد. آرام شدن نسبی فضای سیاسی کشور، یکی از مهم‌ترین عواملی بوده که موجب عقب‌نشینی قیمت دلار از قله مهرماه شده است. دلار در معاملات هفته منتهی به 1 آبان، در سطح 108 هزار تومان کار خود را به اتمام رساند؛ معاملات روز شنبه در کانال 106 هزار تومان به اتمام رسید. روز یکشنبه، افزایش اندکی در قیمت دلار رقم خورد و شاخص ارزی به کانال 107 هزار تومان رسید. معاملات روز دوشنبه نیز با تداوم حضور قیمت دلار در کانال 107 هزار تومان پیگیری شد. در روز سه‌شنبه نیز مجدداً نرخ ارز با عقب‌نشینی به کانال 106 هزار تومان رسید و در روز چهارشنبه نیز عمده نوسان دلار در کانال 107 هزار تومان رقم خورد. تحلیلگران ارزی معتقدند محدوده 100 هزار تومان به‌عنوان یک ناحیه حمایتی مهم در قیمت اسکناس آمریکایی عمل می‌کند و اگر بازار تا پله‌های ابتدایی کانال 100 هزار تومان عقب‌نشینی کند؛ این ناحیه از روند قیمت دلار حمایت خواهد کرد. از دست رفتن این محدوده بدون مخابره اخبار مثبت بنیادی احتمال بسیار کمی دارد.

بازار طلا و سکه

همان‌طور که عنوان شد؛ عمده نوسان دلار در بازار آزاد در معاملات هفته گذشته در دو کانال 106 و 107 هزار تومان صورت گرفت. در بازار جهانی، هر اونس طلا در روز سه‌شنبه تا محدوده سه‌هزار و 900 دلار عقب‌نشینی داشت و در روز چهارشنبه مجدداً بهای اونس طلا در بازار جهانی موفق شد محدوده چهارهزار دلار را فتح کند. افت قیمت اونس جهانی طلا در روز سه‌شنبه موجب افت قیمت‌ها در بازار فیزیکی طلا و سکه شد. در روز چهارشنبه نیز با افزایش مجدد بهای اونس طلا، قیمت‌ها در بازار فیزیکی طلا و سکه افزایشی شد. در معاملات روز چهارشنبه، هر گرم طلای 18 عیار به 10 میلیون و 500 هزار تومان رسید و سکه امامی هم در کانال 111 میلیون تومان موردمعامله قرار گرفت. شاخص صندوق‌های طلا در روز سه‌شنبه که توام با کاهش بهای اونس طلا در بازار جهانی بود؛ با کاهش نزدیک به سه‌درصدی همراه شد؛ اما در روز چهارشنبه بخشی از این افت جبران شد و این صندوق‌ها حدود 200 میلیارد تومان ورود پول حقیقی را به ثبت رساندند. بررسی روند ارزش معاملات صندوق‌های طلا نیز نشان می‌دهد که از تب‌وتاب خریدهای داغ سفته‌بازانه در بازار طلا و سکه کاسته شده است.

بازار نفت

گزارش تازه موسسه نفت آمریکا از کاهش قابل‌توجه ذخایر نفت خام، بنزین و میعانات گازی در این کشور، در آغاز معاملات روز چهارشنبه موجب افزایش موقت قیمت نفت شد. در اولین ساعات معاملات روز چهارشنبه، گزارش کاهش ذخایر نفت خام آمریکا موجب رشد موقت قیمت‌ها شد. بااین‌حال، نگرانی از تاثیر تحریم‌های جدید علیه روسیه و احتمال افزایش عرضه از سوی ائتلاف اوپک پلاس، روند صعودی بازار را متوقف کرد. قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال با کاهش ۱۲ سنت معادل 19 /0 درصد به ۶۴ دلار و ۲۸ سنت رسید. همچنین نفت خام وست تگزاس اینترمدییت (WTI) با افت هشت سنت، معادل 13 /0 درصد، در ۶۰ دلار و هفت سنت معامله شد. بر اساس داده‌های موسسه نفت آمریکا (API)، ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۲۴ اکتبر بیش از چهارمیلیون بشکه کاهش یافت. ذخایر بنزین نیز با افت شش‌میلیون بشکه و میعانات گازی با چهار‌میلیون بشکه کاهش، سطحی پایین‌تر از انتظار بازار را ثبت کردند. این آمار ابتدا باعث رشد کوتاه‌مدت قیمت نفت شد، اما در ادامه به دلیل نگرانی‌های ژئوپولیتیک و عرضه جهانی، قیمت‌ها مجدداً افت کردند. تحریم‌های جدید آمریکا علیه شرکت‌های بزرگ روسی از‌جمله لوک‌اویل و روس‌نفت باعث افزایش نوسان در بازار نفت شد. هرچند این تحریم‌ها به‌طور موقت موجب رشد قیمت‌ها شدند، اما تردیدها درباره میزان اثرگذاری واقعی آنها بر صادرات روسیه باعث عقب‌نشینی بازار شد. کرملین اعلام کرده است که روسیه همچنان انرژی باکیفیت خود را با قیمت مناسب عرضه می‌کند و این خریداران هستند که باید تصمیم بگیرند آیا پس از اعمال تحریم‌ها همچنان نفت روسیه را خریداری کنند یا خیر.