قربانیان گرما
کدام گروهها بیشترین زیان را از گرمای هوا میبینند؟
طبق گزارش جدید بانک جهانی (ژوئن 2025)، نزدیک به 8 /1 میلیارد نفر در سراسر آسیای جنوبی -از جمله سریلانکا- تا سال ۲۰۳۰ با خطرات گرمای شدید مواجه خواهند شد، اما محدودیتهای درآمدی و شکستهای بازار باعث میشود بسیاری از آنها فقط به استراتژیهای مقابلهای اولیه متکی باشند. بر اساس این گزارش با عنوان «از ریسک تا تابآوری: کمک به سازگاری مردم و شرکتها در آسیای جنوبی»، آسیای جنوبی آسیبپذیرترین منطقه در برابر تغییرات اقلیمی در میان بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه است.
پیشبینیهای دما نشان میدهد که تا سال ۲۰۳۰، تقریباً ۸۹ درصد از جمعیت آسیای جنوبی با خطرات گرمای شدید مواجه خواهند شد. در سال ۲۰۲۱، به طور متوسط شش ساعت در روز برای کار ایمن در فضای باز در بنگلادش، هند، پاکستان و سریلانکا، بیش از حد گرم بود. انتظار میرود این میزان تا سال ۲۰۵۰ به هفت یا هشت ساعت در روز افزایش یابد.
برخی از گروهها به دلیل آسیبپذیریهای فیزیولوژیک یا دسترسی محدود به منابع خنککننده، به طرز نامتناسبی تحت تاثیر گرمای شدید قرار میگیرند. این گروهها شامل سالمندان، کودکان خردسال، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن، زنان باردار، کارگران فضای باز و افرادی که به مسکن مناسب یا تهویه مطبوع دسترسی ندارند، میشود:
1- بزرگسالان مسن: افراد بالای ۶۵ سال به دلیل تغییرات مرتبط با سن در تنظیم دمای بدن و بیماریهای زمینهای بالقوه، بیشتر در معرض بیماریهای مرتبط با گرما هستند.
2- کودکان خردسال: نوزادان و کودکان خردسال کمتر قادر به تنظیم دمای بدن خود و بیشتر مستعد کمآبی هستند.
3- افراد مبتلا به بیماریهای مزمن: افراد مبتلا به بیماریهای قلبی، بیماریهای ریوی، دیابت، بیماری کلیوی و برخی بیماریهای روانی در معرض خطر بیشتری هستند.
4- زنان باردار: بارداری میتواند زنان را بیشتر در معرض استرس گرمایی و عوارض مرتبط با آن قرار دهد.
5- کارگران فضای باز: کسانی که در فضای باز کار میکنند، بهویژه در مشاغل طاقتفرسا، برای مدت طولانی در معرض دمای بالا قرار دارند.
6- افرادی که به وسایل خنککننده دسترسی ندارند: افرادی که در مسکن نامناسب زندگی میکنند، افرادی که بیخانمان هستند و افرادی که به تهویه مطبوع دسترسی ندارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
7- افراد دارای محدودیت حرکتی یا انزوای اجتماعی: کسانی که در رفتوآمد مشکل دارند یا فاقد حمایت اجتماعی هستند، ممکن است برای یافتن راههایی برای خنک شدن یا درخواست کمک در صورت نیاز، دچار مشکل شوند.
8- اقلیتهای نژادی و اجتماعی-اقتصادی: مطالعات نشان میدهد که برخی از اقلیتهای نژادی و قومی به دلیل عواملی مانند شرایط مسکن، دسترسی به منابع و عوامل اجتماعی تعیینکننده سلامت، به طرز نامتناسبی از گرما آسیب میبینند.
چرا این گروهها آسیبپذیر هستند؟ در پاسخ باید گفت، برخی از گروهها در تنظیم دمای بدن مشکل دارند و این امر آنها را بیشتر در معرض گرمازدگی و سایر بیماریهای مرتبط با گرما قرار میدهد. کمبود تهویه مطبوع، مسکن امن یا دسترسی به مراکز خنککننده نیز میتواند آسیبپذیری را در طول موج گرما به طور قابل توجهی افزایش دهد. نابرابریهای اجتماعی-اقتصادی، مانند فقر و نداشتن دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، عامل دیگری است که میتواند خطرات سلامتی مرتبط با گرما را تشدید کند. همچنین برخی داروها میتوانند در توانایی بدن در تنظیم دما اختلال ایجاد کنند یا خطر کمآبی بدن را افزایش دهند.
در این گزارش قصد داریم بررسی کنیم که کدام افراد یا گروهها بیشترین آسیب و فشار را از افزایش روزافزون گرما متحمل میشوند.
گرما با بدن چه میکند؟
در حالی که بسیاری از ما از آفتاب گرم تابستان لذت میبریم، برخی دیگر در معرض خطر ابتلا به عوارض مرتبط با گرما مانند آفتابسوختگی و گرمازدگی هستند. بدن ما برای حفظ شرایط داخلی ثابت تلاش میکند تا سلولها و اندامهای ما در شرایط بهینه عمل کنند. برای حفظ دمای مرکزی بدن در حدود 5 /37 درجه سانتیگراد، بدن ما به طور منظم میزان جریان خون را تغییر میدهد. وقتی هوا گرم است، خون بیشتری به پوست نزدیک میشود و ما گرما از دست میدهیم. این امر مستلزم آن است که قلب برای نزدیکتر کردن خون به پوست سختتر کار کند که میتواند آن را در فشار قرار دهد.
این از دست دادن گرما با تعریق تسهیل میشود. تبخیر عرق یا پوست مرطوب میتواند میزان گرمای از دسترفته از بدن را تا ۱۰ برابر افزایش دهد و در نتیجه فشار بر قلب را کم کند. اما برای حفظ جریان عرق، باید بهخوبی هیدراته بمانیم.
کار اضافی قلب و ریهها همراه با از دست دادن مایعات و نمک میتواند طیف وسیعی از مشکلات را ایجاد کند. ترکیب از دست دادن مایعات /کمآبی ناشی از تعریق، با کاهش فشار خون در نتیجه گشاد شدن بیش از حد رگهای خونی، میتواند سبب مشکلات جدی شده و باعث سرگیجه، غش کردن یا گرمازدگی شود. با بدتر شدن کمآبی بدن، افراد میتوانند گرفتگی عضلات ناشی از گرما را تجربه کنند که در اثر از دست دادن الکترولیتهای حیاتی است که عملکرد عضلات را حفظ میکنند.
ترکیب این علائم و همچنین بیماری یا حالت تهوع، سردرد، تعریق شدید و خستگی، گرمازدگی نامیده میشود. بیشتر افراد سالم در صورت نوشیدن آب فراوان و جستوجوی سایه و مکانهای خنکتر، از این علائم رنج نمیبرند، با این حال، افراد مسن، کودکان خردسال، زنان باردار و افرادی که بیماریهای زمینهای قلبی یا ریوی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
افرادی که بیماریهایی از جمله مشکلات قلبی-عروقی، تنفسی و کلیوی دارند یا داروهایی خاص مصرف میکنند، نهتنها ممکن است به طور کلی در برابر گرما آسیبپذیر باشند، بلکه در طول موج گرما، بیماری زمینهایشان میتواند بدتر شود؛ زیرا وقتی بدن سعی میکند خود را خنک کند، فشار بیشتری بر اندامهایی که ممکن است از قبل زیر فشار باشند، وارد میکند. برای مثال، افراد مبتلا به بیماری قلبی ممکن است در حفظ جریان خون کافی دچار مشکل شوند و این باعث درد قفسه سینه یا حتی نارسایی قلبی شود. به طور مشابه، افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یا آسم ممکن است در تنفس مشکل داشته باشند، زیرا هوای گرم، آلودگی و کمآبی بدن با هم ترکیب میشوند و مجاری هوایی را ملتهب کرده و میزان دریافت اکسیژن را کاهش میدهند. افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت نیز در صورت کمآبی در هوای گرم، در معرض خطر آسیب حاد کلیه هستند، زیرا کلیهها توانایی خود را در تنظیم مایعات بدن تا حدی از دست میدهند.
داروهایی که معمولاً برای بیماریهای مزمن مصرف میشوند، مانند داروهای ادرارآور، مسدودکنندههای بتا یا داروهایی که برای درمان مشکلات سلامت روان استفاده میشوند، میتوانند توانایی بدن را در خنک کردن خود یا حفظ مایعات نیز تغییر دهند و افراد را بیشتر مستعد عوارض کنند. به این ترتیب، هوای گرم نهتنها خطر بیماریهای مرتبط با گرما را ایجاد میکند، بلکه میتواند باعث بدتر شدن شرایط سلامتی موجود شود، که اغلب نادیده گرفته میشود، اما بخش مهمی از این موضوع است که چرا برخی از افراد ممکن است در طول موج گرما بیشتر از دیگران رنج ببرند.
به دلیل تغییرات اقلیمی، فراوانی و شدت گرمای شدید و امواج گرما در قرن بیست و یکم همچنان افزایش خواهد یافت. دورههای طولانی شرایط دمای بالای روز و شب، استرس تجمعی بر بدن انسان ایجاد میکند و خطر بیماری و مرگ ناشی از قرار گرفتن در معرض گرما را بالا میبرد.
بسیاری از جمعیتها در آبوهوای گرمسیری و نیمهگرمسیری به شکل مزمن در معرض دمای بالا قرار دارند. در عرضهای جغرافیایی متوسط تا بالا، قرار گرفتن جمعیت در معرض گرمای بیش از حد، فصلی است.
کارگران فضای باز، ورزشکاران و کارمندان حفاظت مدنی به دلیل کارشان در معرض گرمای بیش از حد قرار دارند و مستعد استرس گرمایی ناشی از فعالیت بدنی هستند. فقیران شهری و روستایی اغلب به دلیل مسکن با کیفیت پایین و نداشتن دسترسی به خنککننده، به طور نامتناسبی در معرض گرمای شدید هستند. به دلیل مصالح ساختمانی، سکونتگاههای غیررسمی اغلب در برخی شهرها گرمتر از سایر مناطق شهری هستند. جنسیت میتواند نقش مهمی در تعیین میزان قرار گرفتن در معرض گرما داشته باشد؛ برای مثال، زنان در درجه نخست مسئول پختوپز در داخل خانه در هوای گرم هستند. شواهد نشان میدهد نوزادان، بهویژه نوزادان در هفته اول زندگی، در صورت تولد در طول موج گرما، خطر مرگومیر بالاتری دارند. همچنین افراد باردار با خطر بیشتری برای زایمان زودرس مواجه هستند.
گرمای شدید، سلامت جسمی جمعیتهای آسیبپذیر مانند کارگران، سالمندان و کودکان را تهدید میکند، در عین حال بر سلامت روان نیز تاثیر میگذارد: این میزان گرما، با افزایش نرخ خودکشی و خشونت همراه بوده است. همچنین میتواند اضطراب اقلیمی را برانگیزد.
مت استرِلو، استاد طب اورژانس در دانشکده پزشکی استنفورد و عضو هیات علمی مرکز نوآوری در سلامت جهانی استنفورد (CIGH)، میگوید: موجهای گرمای طولانی که در این تابستان رخ میدهند، بهویژه نگرانکننده هستند. او در حال حاضر در حال تجزیه و تحلیل یک میلیون تماس با خدمات اورژانس کودکان در هند است تا بهتر بفهمد که چگونه آبوهوای شدید بر سلامت کودکان تاثیر میگذارد.
شواهد نشان میدهد نوزادان، به خصوص نوزادان در هفته اول زندگی، در صورت تولد در طول موج گرما، خطر مرگومیر بالاتری دارند. همچنین زنان باردار در معرض خطر بیشتر برای زایمان زودرس هستند.
آسیا، میزبان گرمای کشنده
در طول ماه آوریل تا ماه می ۲۰۲۴، گرمای شدید و بیسابقه موجب تاثیرات شدیدی در سراسر قاره آسیا شد. از فلسطین، لبنان و سوریه در غرب گرفته تا میانمار، تایلند، ویتنام و فیلیپین در شرق، مناطق گستردهای از آسیا روزهای متمادی دماهای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد را تجربه کردند. گرما بهویژه برای افرادی که در اردوگاههای پناهندگان و خانههای غیررسمی زندگی میکردند و همچنین برای کارگران در فضای باز، دشوار بود.
موج گرما مسلماً مرگبارترین نوع رویداد آبوهوایی شدید است و در حالی که آمار مرگومیر اغلب کمتر از حد واقعی گزارش میشود، صدها مورد مرگ در بیشتر کشورهای آسیبدیده، از جمله فلسطین، بنگلادش، هند، تایلند، میانمار، کامبوج و فیلیپین، گزارش شده است. گرما همچنین تاثیر زیادی بر کشاورزی داشته و باعث خسارت به محصولات کشاورزی و کاهش عملکرد و همچنین صدمه به آموزش و پرورش شده است، به طوری که تعطیلات باید تمدید شود و مدارس در چندین کشور تعطیل شوند و میلیونها دانشآموز را تحت تاثیر قرار دهند.
گرمای شدید در جنوب آسیا در طول فصل قبل از موسمی، بیشتر شده است. دو مطالعه قبلی «نسبتدهی هوای جهان»1 بر رویدادهای گرمای شدید در منطقه متمرکز بودند: موج گرما در سال ۲۰۲۲ در هند و پاکستان و موج گرمای مرطوب در سال ۲۰۲۳ که هند، بنگلادش، لائوس، جمهوری خلق چین و تایلند را درنوردید. بهرغم تفاوت در ماهیت و تاثیر این رویدادها (گرمای خشکتر در سال ۲۰۲۲ باعث از دست رفتن گسترده محصولات کشاورزی شد و گرمای مرطوب در سال ۲۰۲۳ بیشتر بر مردم تاثیر داشت)، هر دو مطالعه نشان دادند که تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی بر این رویدادها تاثیر گذاشته و احتمال وقوع آنها را حدود ۳۰ برابر بیشتر و هوا را بسیار گرمتر کرده است.
دانشمندانی از لبنان، سوئد، مالزی، هلند، ایالاتمتحده و بریتانیا با همکاری یکدیگر ارزیابی کردند که تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی تا چه حد احتمال و شدت گرمای شدید را در سه منطقه آسیایی تغییر داده است: ۱) غرب آسیا، شامل سوریه، لبنان، اسرائیل، فلسطین و اردن؛ ۲) فیلیپین در شرق آسیا؛ و ۳) جنوب و جنوب شرقی آسیا، شامل هند، بنگلادش، میانمار، لائوس، ویتنام، تایلند و کامبوج.
دانشمندان با استفاده از روشهای منتشرشده از سوی پژوهشگران، چگونگی تغییر احتمال و شدت موج گرمای سهروزه آوریل در غرب آسیا و موج گرمای ۱۵روزه آوریل در فیلیپین درپی تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی را تجزیه و تحلیل کردند. دادههای مشاهدهشده برای کل ماه آوریل تایید کرد که نقش تغییرات اقلیمی احتمالاً به اندازه موجهای گرمایی مورد مطالعه در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ است.
یافتههای اصلی عبارت بودند از:
موج گرما، شرایط ناپایداری را که آوارگان داخلی، مهاجران و ساکنان اردوگاههای پناهندگان و مناطق جنگی در سراسر غرب آسیا با آن مواجه بودند، تشدید کرد. در غزه، گرمای شدید، شرایط زندگی 7 /1 میلیون آواره را بدتر کرد. این موج گرما، فشار را بر چالشهای بسیاری که مردم در اردوگاههای پناهندگان و مناطق جنگی با آن مواجه بودند، مانند کمبود آب، مشکلات دسترسی به دارو و شرایط نامناسب زندگی برای جمعیت بزرگی که در چادرهای موقت زندگی میکنند که گرما را در خود نگه میدارد، افزایش داد. با حمایت محدود نهادی و گزینههای محدود برای سازگاری، گرما، مخاطرات سلامتی را افزایش میدهد.
گرمای شدید، هزاران مدرسه را در جنوب و جنوب شرقی آسیا مجبور به تعطیلی کرده است. این مناطق پیش از این نیز در طول کووید ۱۹ با قرنطینه مدارس مواجه بودهاند که شکاف آموزشی کودکان خانوادههای کمدرآمد را افزایش داده، خطر ترک تحصیل را افزایش داده و بر توسعه سرمایه انسانی تاثیر منفی گذاشته است.
گرما به شکل نامتناسبی بر گروههای خاصی مانند کارگران ساختمانی، رانندگان شبکه حملونقل، کشاورزان، ماهیگیران و... اثرگذار است. این امر هم بر معیشت آنها تاثیر دارد و هم باعث کاهش درآمد و خطرات سلامتی شخصی میشود.
در آبوهوای فعلی که به دلیل فعالیتهای انسانی، از دوران پیش از صنعتی شدن، 2 /1 درجه سانتیگراد گرمتر شده است، این نوع رویداد گرمای شدید چندان نادر نیست. در غرب آسیا، احتمال وقوع آن در هر سال حدود ۱۰ درصد -یا هر ۱۰ سال یک بار- است. در فیلیپین، احتمال وقوع چنین رویدادی در هر سال نیز حدود ۱۰ درصد -یا هر ۱۰ سال یک بار در شرایط فعلی نوسان جنوبی النینو (ENSO)- و به طور کلی یک رویداد یک در ۲۰ سال، بدون تاثیر النینو است. در منطقه بزرگتر جنوب آسیا، آوریل بسیار گرمی مانند این، رویدادی تا حدودی نادرتر است، با احتمال سه درصد که در یک سال معین -یا هر ۳۰ سال یک بار- رخ میدهد.
برای تخمین تاثیر تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی بر گرمای شدید در غرب آسیا و فیلیپین، الگوهای اقلیمی با مشاهدهها ترکیب شد. مشاهدهها و الگوها هر دو افزایش شدیدی را در احتمال و شدت نشان میدهند. در فیلیپین، تغییر در احتمال آنقدر زیاد است که این رویداد بدون تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی غیرممکن میبود. در غرب آسیا، تغییرات اقلیمی احتمال این رویداد را حدود پنج برابر افزایش داده است.
از نظر شدت، تخمین زده میشود که موج گرمایی مانند این در غرب آسیا امروز حدود 7 /1 درجه سانتیگراد گرمتر از آن چیزی است که بدون سوزاندن سوختهای فسیلی میبود. در فیلیپین، افزایش شدت تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیتهای انسانی حدود 2 /1 درجه سانتیگراد است.
همچنین اگر به نقش ENSO نگاه کنیم، متوجه میشویم در فیلیپین، النینو فعلی موج گرما را حدود 2 /0 درجه سانتیگراد گرمتر کرده است. از سوی دیگر، در غرب آسیا هیچ تاثیری از ENSO در این رویداد نمییابیم، که با پژوهشهای قبلی سازگار باشد.
اگر دمای جهان تا دو درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین دمای جهانی پیش از صنعتی شدن افزایش یابد، در هر دو منطقه احتمال گرمای شدید بیشتر افزایش مییابد، به طوری که این افزایش در غرب آسیا دو برابر و در فیلیپین پنج برابر خواهد بود، در حالی که دما در غرب آسیا یک درجه سانتیگراد و در فیلیپین 7 /0 درجه سانتیگراد گرمتر خواهد شد.
در جنوب آسیا، یک سیگنال قوی از تغییرات اقلیمی در میانگین دمای آوریل ۲۰۲۴ مشاهده شد. پژوهشگران دریافتند که این دماهای شدید اکنون حدود ۴۵ برابر محتملتر و 85 /0 درجه سانتیگراد گرمتر شدهاند. این نتایج با مطالعات قبلی همسو است، جایی که دریافتند تغییرات اقلیمی، گرمای شدید را حدود ۳۰ برابر محتملتر و یک درجه سانتیگراد گرمتر کرده است.
برنامهها و استراتژیهای عملیاتی موج گرمای موجود با رشد سریع شهرها، افزایش سکونتگاههای غیررسمی و جمعیتهای در معرض خطر، کاهش فضاهای سبز و افزایش تقاضای انرژی به چالش کشیده شدهاند. در حالی که بسیاری از شهرها در حال اجرای راهحلهایی مانند سقفهای خنک، طراحی زیرساختهای مبتنی بر طبیعت و پایبندی به قوانین ساختمانی آگاه از خطرات اقلیمی بودهاند، تمرکز محدودی بر مقاومسازی و ارتقای ساختمانها و سکونتگاههای موجود، با کمبود زیرساختها (برای مثال سقفهای آزبست) برای سکونتترپذیر کردن آنها وجود دارد.
برخی کشورها مانند هند برنامههای جامعی برای مقابله با گرما دارند، اما برای محافظت از برخی از آسیبپذیرترین افراد، این برنامهها باید با مقررات اجباری گسترش یابند، مانند مداخلات در محل کار برای همه کارگران در راستای مقابله با استرس گرمایی، مانند استراحتهای برنامهریزیشده، ساعات کاری ثابت و برنامههای استراحت-سایه-آبرسانی مجدد (RSH)2 که ضروری هستند، اما هنوز به بخشی از دستورالعملهای حفاظت از کارگران در مناطق آسیبدیده تبدیل نشدهاند.
رویدادهای گرمایی مکرر و تاثیرات مرتبط با آن هر سال در این مناطق در چند سال گذشته باعث شده است موجهای گرما در اکثر کشورها یک خطر جدی نگرانکننده شناخته شود و دستورکارها و برنامههای عملیاتی مناسبی در دست اجرا باشد. در عین حال، به استراتژیهای مشترک بینبخشی که بر ارائه کمکهای فوری در طول روزهای گرم تمرکز دارند، نیاز است.
سیاهپوستان، اسپانیاییتبارها و بومیان در معرض خطر
در سراسر ایالاتمتحده، میلیونها نفر با گرمای شدید روبهرو هستند، زیرا دما در محدوده سهرقمی ثابت مانده است. برای جوامع رنگینپوست، نابرابریهای سیستماتیک زمینهای، احتمال بیماریهای مرتبط با گرما و مرگ را افزایش میدهد.
طبق گزارش سرویس ملی هواشناسی، گرما یکی از مرگبارترین بلایای مرتبط با آبوهواست و از سیل، رعدوبرق و طوفانها پیشی میگیرد. سازمان بهداشت جهانی تخمین میزند که امواج گرما بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۷ باعث بیش از ۱۶۶ هزار مرگ در سراسر جهان شده است.
طبق گزارشی در مجله پزشکی حیات وحش و محیط زیست، میزان مراجعه به اورژانس به دلایل مرتبط با گرما از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵، ۶۷ درصد برای آمریکاییهای آفریقاییتبار، ۶۳ درصد برای اسپانیاییتبارها، ۵۳ درصد برای آمریکاییهای آسیاییتبار و ۲۷ درصد برای سفیدپوستان افزایش یافته است. بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸، مراکز نظارت و پیشگیری از بیماریها دریافتند که گروههای بومی بالاترین میزان مرگومیر مرتبط با گرما را دارند و پس از آن جمعیت سیاهپوست قرار دارد. تاثیر موج گرمای مداوم بر افراد رنگینپوست در ایالاتمتحده ممکن است از طریق تبعیض و نابرابریهای مکرر، تشدید شود.
همچنین، برنامهریزی شهری ضعیف و تبعیض در مسکن، خطرات را افزایش میدهد. مطالعهای که در سال ۲۰۲۱ در مجله نیچر منتشر شد، نشان داد که افراد رنگینپوست تقریباً در تمام شهرهای بزرگ ایالاتمتحده در معرض گرمای شدید شهری نسبت به سفیدپوستان قرار دارند.
بر اساس این گزارش، این موضوع به دلیل «جزایر گرمایی شهری» است؛ جایی که برنامهریزی شهری ضعیف، بخش زیادی از زمینهای سبز طبیعی یک منطقه را از بین برده و آنها را با سنگفرش، ساختمانها و سایر موادی که گرما را حفظ و جذب میکنند، جایگزین کرده است.
این نوع برنامهریزی شهری باعث میشود هوا بیشتر از مناطق سرسبز گرم شود. مطالعهای که در مجله نیچر منتشر شده است نشان میدهد، ساکنان سیاهپوست و اسپانیاییتبار بالاترین میانگین قرار گرفتن در معرض جزایر گرمایی شهری (SUHI) را در تابستان دارند. در این گزارش آمده است: «ما دریافتیم که به طور متوسط، افراد رنگینپوست در منطقه سرشماریشده با شدت SUHI بالاتر از سفیدپوستان غیراسپانیاییتبار در تمام ۱۷۵ منطقه شهری بزرگ در ایالاتمتحده آمریکا به جز شش منطقه، زندگی میکنند.»
کارشناسان میگویند این اختلاف ناشی از تبعیض در تعیین محدوده و مسکن است که جوامع سیاهپوست را به محلههایی با درختان و فضاهای سبز کمتر و ترافیک سنگینتر سوق داده است.
دکتر آنجل هِسو، دانشمند اقلیمشناس در دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل، به ایبیسی نیوز گفت: «اثر جزیره گرمایی شهری در حال بدتر شدن است، زیرا افراد بیشتری به شهرها نقل مکان میکنند و آنها را توسعه میدهند.» هسو گفت: «ما دریافتیم که ۹۷ درصد از شهرهای بزرگ ایالاتمتحده که بیش از ۲۵۰ هزار نفر در آنها زندگی میکنند، شاهد الگوهای نامتناسب یکسانی از مواجهه با آلودگی برای جوامع رنگینپوست و افرادی هستند که زیر خط فقر زندگی میکنند. به نظر میرسد که این موضوع نشان میدهد این فقط یک سیاست نیست که بتوانیم آن را از دهه ۱۹۶۰ سرزنش کنیم.»
طبق مطالعهای از دانشگاه میشیگان، حدود ۸۳ درصد از مردم ایالاتمتحده در مناطق شهری زندگی میکنند که نسبت به ۶۴ درصد در سال ۱۹۵۰ افزایش یافته است. حدود ۸۹ درصد از جمعیت ایالاتمتحده تا سال ۲۰۵۰ در یک منطقه شهری زندگی خواهند کرد.
براساس گزارش سازمان تحقیقات بهداشتی KFF، افراد رنگینپوست همچنین به دلیل شغل خود به شکل نامتناسبی در معرض گرمای شدید قرار دارند. پژوهشگران دریافتند که کارگران مهاجر غیرشهروند و لاتین به ترتیب ۵۰ و ۷۵ درصد از کارگران کشاورزی در ایالاتمتحده را تشکیل میدهند. این سازمان میگوید، این گروه حدود ۲۰ برابر بیشتر از سایر کارگران مستقر در ایالاتمتحده در معرض مرگ ناشی از بیماریهای مرتبط با گرما هستند.
نامبی نِدوگا، تحلیلگر سیاستگذاری در برنامه برابری نژادی و سیاستهای سلامت KFF، گفت: «برخی از نگرانیهای بزرگ این است که قرار گرفتن در معرض گرمای شدید تنها یکی از عواملی است که ممکن است باعث بسیاری از مسائل دیگر شود، از جمله دسترسی به غذا، توانایی افراد برای رفتن به سر کار و تامین معاش خانوادههایشان و تامین بسیاری از چیزها.»
کارشناسان میگویند خانوارهای کمدرآمد، بهویژه خانوارهای ساکن در جوامع عمدتاً سیاهپوست، اسپانیاییتبار یا بومی، ممکن است به دلیل هزینه بالای قبوض انرژی، در دسترسی به مراکز خنککننده یا استفاده از دستگاههای تهویه مطبوع با مشکل مواجه شوند.
ریچل لیکر، دانشمند ارشد اقلیمشناسی در گروه حمایت از علوم «اتحادیه دانشمندان نگران»، به ایبیسی نیوز گفت: «ما باید مطمئن شویم که مردم در خانههای خود به تهویه مطبوع دسترسی دارند و میدانیم که جوامع رنگینپوست به طرز نامتناسبی دسترسی کمتری به تهویه مطبوع و توانایی راهاندازی آن دارند. بدیهی است که با افزایش قبوض انرژی در حال حاضر، این موضوع بیش از پیش به یک معضل تبدیل میشود.»
گزارشی در نشریه Everyday Health نشان میدهد که نابرابریهای بهداشتی اغلب جوامع سیاهپوست، اسپانیاییتبار و بومی را به دلیل نابرابری در دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، بیمه باکیفیت، دسترسی به غذاهای سالم و سایر عوامل، آزار میدهد. کارشناسان بهداشت میگویند این گروهها بیماریهای قلبی-عروقی و تنفسی -مانند بیماریهای قلبی، فشار خون بالا و آسم- را با نرخ بالاتری تجربه میکنند که میتواند خطر بستری شدن یا مرگ ناشی از گرمای شدید را نیز افزایش دهد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) دریافت که گرمای شدید میتواند شرایط سلامتی موجود را بدتر یا تشدید کند.
پینوشتها:
1- نسبتدهــی هــوای جهــان World Weather)
(Attribution یا WWA یک پروژه همکاری دانشگاهی است که در زمینه مطالعه نسبتدهی رویدادهای شدید و محاسبه تاثیر تغییرات اقلیمی بر هوای غیرعادی مانند موج گرما، خشکسالی و طوفان فعالیت میکند.
2- برنامه «استراحت-سایه-آبرسانی مجدد» راهبردی برای پیشگیری از بیماریهای مرتبط با گرما، بهویژه برای کارگرانی است که در معرض دمای بالا قرار دارند. این برنامه بر فراهم کردن دسترسی کارگران به آب، مناطق استراحت سایهدار و تشویق به استراحتهای مکرر برای خنک شدن و آبرسانی مجدد بدن آنها تاکید دارد، به کاهش خطرات مرتبط با استرس گرمایی کمک میکند و ایمنی و بهرهوری کلی کارگران را ارتقا میدهد.