آخرین تلاش
آیا توافق برجام احیا می‌شود؟
زهرا اکبری: حدود دو ماه پس از توقف مذاکرات احیای برجام به نظر می‌رسد امیدواری برای رسیدن به توافق رو به کاهش است. دو ماه از روزی که جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، خبر توقف مذاکرات وین را اعلام کرده گذشته و در حال حاضر انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، برای نجات توافق هسته‌ای وارد ایران شده است. طبق گمانه‌زنی‌هایی که مطرح شده این سفر در خوش‌بینانه‌ترین حالت، ممکن است به بازگشت همه طرف‌ها بر سر میز مذاکرات بینجامد. جوزپ بورل در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال‌تایمز ادعا کرد اتحادیه اروپا دارد آخرین تلاش خود را برای نجات دادن توافق هسته‌ای ایران و شکستن بن‌بست موجود بر سر درخواست تهران به منظور برداشتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست ادعایی تروریسم انجام می‌دهد. او در ادامه تأکید کرد که ما در تلاش برای حصول به یک راه میانه برای پایان دادن به بن‌بست موجود در مذاکرات به منظور احیای توافق هسته‌ای برجام هستیم و تلاش اتحادیه برای شکستن بن‌بست کنونی در مذاکرات، آخرین تیر باقی‌مانده برای نجات توافق برجام است. ما نمی‌توانیم تا ابد به همین وضعیت ادامه دهیم. درواقع جوزپ بورل در حال بررسی سناریویی است که به موجب آن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج شود اما بخشی از تحریم‌های امنیتی و اقتصادی باقی بماند.
با وجود اینکه تمام جنبه‌های فنی توافق طی ماه‌های گذشته حل شده است، میراث دونالد ترامپ همچنان مانع از دستیابی مذاکره‌کنندگان به توافق می‌شود و این نگرانی‌ها را افزایش می‌دهد که مذاکرات احیای توافق هسته‌ای به سرانجام نرسد. محور بحث‌ها، موضوع حذف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی آمریکا در کنار تحریم‌هایی است که از سوی دولت ترامپ علیه این نهاد اعمال شد. تهران خروج از فهرست را پیش‌نیاز هر توافق می‌داند، در حالی که ایالات متحده آن را موضوعی جداگانه می‌داند. ایران چنین مطرح می‌کند که چون سپاه پاسداران بعد از خروج آمریکا از برجام در فهرست گروه‌های تروریستی قرار گرفته است، اگر قرار است که به برجام بازگردیم باید سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی خارج شود؛ از سوی دیگر استدلال آمریکا هم این است که اگر قرار است به برجام برگردیم باید همان مواردی که در برجام بوده احیا شود و نوع برخورد با سپاه و مسائل مربوط به آن یک مساله فرابرجامی است و نباید این موضوع را ذیل مساله برجام قرار داد. درواقع طرفین می‌گویند تمام مسائل فیمابین حل شده و آخرین گره باقی‌مانده، حضور سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی است. مسأله‌ای که می‌تواند هم به موفقیت مذاکرات و هم به شکست آن منجر شود.
