معمای تحریم

تحریم علیه کشور، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران تا امروز به شکلی تصاعدی، ساخت اقتصادی و اجتماعی ایران را متاثر کرده است. بر اساس مستندات، اکنون در اوج فشار تحریم‌های بین‌المللی هستیم و شدیدترین مدل‌های تحریمی تاریخ بشر از سوی آمریکا، اروپا و نهادهای متعدد بین‌المللی و سازمان ملل به دلایل گوناگون علیه جمهوری اسلامی اعمال شده است. اما آیا این تحریم‌ها توانسته ساخت سیاسی و روش حکمرانی را تغییر دهد؟ پاسخ روشن است. خیر! تحریم نه‌تنها نتوانسته تغییری در مشی سیاسی نظام حکمرانی ایجاد کند، بلکه امکان اصلاحات اقتصادی و تغییرات از درون را نیز از متفکران اقتصادی کشور سلب کرده است. مکانیسم ماشه در نیم‌سال اول 1404 آخرین بسته تحریم همه‌جانبه علیه ایران است که بعد از شکست توافق‌نامه برجام، به‌صورت خودکار در این تاریخ فعال شده است. دولت پزشکیان که انتظار می‌رفت بتواند در مذاکرات با آمریکا گشایشی ایجاد کند و بحران روبه تشدید هسته‌ای و فشار فزاینده تحریم را کم کند، عملاً در یک شرایط غیرقابل پیش‌بینی گرفتار شده است. آمریکا با فشار اسرائیل عملاً زیر میز مذاکره زد و در همراهی با دولت نتانیاهو ایران را بمباران کرد و عملاً امید به دستیابی به یک توافق احتمالی را به حداقل رساند. اکنون با وجود بن‌بست در رویکردهای خارجی و رفع تحریم، تزاید بحران‌های داخلی از جمله تشدید خشکسالی، تورم و نارضایتی‌های اجتماعی و اقتصادی، جامعه ایران را گرفتار سردرگمی کرده است. باید دید چشم‌انداز پیش‌رو، ایران را به سمت اتخاذ چه نوع سیاستی پیش ‌می‌برد تا در یک حال خوش‌بینانه به توافقی با نیروهای غربی دست یابد و از فشار داخلی و ناکارآمدی ساختاری بکاهد؟