سبک قدیمی

 ترجمه: جواد طهماسبی- آیا همه‌چیز به پایان رسیده است؟ در سال 2021 مردم در حسرت چیزی شبیه ثبات و آرامش بودند. حتی کسانی که پذیرفته بودند هیچ‌گاه نمی‌توانند به زندگی قدیمی خود بازگردند امیدوار بودند وضع عادی جدیدی پدیدار شود. اکنون در آستانه سال 2022، زمان آن است که با پیش‌بینی‌ناپذیری قابل پیش‌بینی جهان روبه‌رو شویم. الگوی زمان باقی‌مانده از دهه 2020 همان الگوی رایج و آشنای سال‌های قبل از کووید نخواهد بود بلکه اضطراب و سرگشتگی دوران همه‌گیری را ادامه خواهد داد. وضع عادی جدید از راه رسیده است. به یاد آورید که چگونه حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 مسافرت‌های هوایی را متحول کرد. در سال‌های پس از آن هر مکان تازه مسافرتی نقاط ضعف پیش‌بینی‌شده‌ای را آشکار کرد که وجود یک قانون جدید را الزامی می‌کرد. در ابتدا قانون قفل کردن در کابین خلبان، تعداد بیشتر یگان مسلح حفاظت پرواز و ممنوعیت حمل اشیای تیز و برنده مطرح شد. سپس شک و تردیدها بطری‌های مایعات، کفش‌ها و لپ‌تاپ‌ها را دربر گرفت. پروازها دیگر به حالت عادی بازنگشتند و در عین حال روال عادی جدیدی نیز برقرار نشد. در عوض، همه‌چیز برای همیشه در معرض تغییر و بازبینی قرار گرفت. 

جهان امروز به ترتیبی مشابه پیش‌بینی‌ناپذیر است و همه‌گیری بخشی از دلیل آن به شمار می‌رود. حدود دو سال است که مردم با سامانه‌های مرتب در حال تغییر مربوط به زدن ماسک، تست‌ها، قرنطینه‌ها، ممنوعیت سفر، گواهی واکسن و دیگر کاغذبازی‌ها زندگی می‌کنند. با شیوع موارد جدید و فرازوفرود سویه‌ها این سامانه‌ها نیز پدیدار یا برداشته می‌شوند. این بهای زندگی کردن با یک بیماری است که هنوز در شکل یک بیماری مسری آرام نگرفته است. 

علاوه بر این، کووید 19 تنها نوع از این بیماری‌ها نخواهد بود. از زمان شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی تا کرونا یک قرن گذشت اما عامل بیماری همه‌گیر بعدی ممکن است بسیار زودتر ظاهر شود. در عصر مسافرت‌های جهانی و شلوغی شهرها، میکروب‌ها سریع‌تر رشد می‌کنند. نزدیکی انسان‌ها و حیوانات به بروز نمونه‌های جدید بیماری در بشر منجر می‌شود. می‌توان انتظار داشت که حداقل در دهه آینده هر شیوع بیماری موجی از اقدامات احتیاطی را به همراه آورد. 

همچنین کووید به طور غیرمستقیم و با سرعت بخشیدن به تغییراتی که در پنهان صورت می‌گرفتند به پیدایش جهان پیش‌بینی‌ناپذیر کنونی کمک کرد. همه‌گیری نشان داد چگونه صنایع می‌توانند ناگهان و از طریق تحولات فناوری زیرورو شوند. 

خرید از راه دور، دورکاری و رونق زوم (Zoom) زمانی اموری مربوط به آینده قلمداد می‌شدند. در زمان کووید، این امور یکباره همانند کارهایی مثل خرید منزل یا رفت‌وآمد روزانه عادی شدند.

تحولات بزرگ فناوری امری تازه نیستند. تفاوت در آن است که در گذشته، گسترش جهانی فناوری‌هایی مانند دستگاه چاپ یا تلگراف قرن‌ها یا دهه‌ها طول می‌کشید در حالی‌که فناوری‌های جدید امروزی ظرف چند سال اموری عادی می‌شوند. همین 15 سال قبل تلفن‌های هوشمند مدرن وجود نداشتند. امروز بیش از نیمی از جمعیت سیاره زمین حداقل یک گوشی دارند. 

هر مدیری که فکر کند صنعت او از این پویایی وحشی مصون می‌ماند زیاد دوام نخواهد آورد. 

همه‌گیری ممکن است پایانی بر عصر تورم پایین جهانی باشد که در دهه 1990 آغاز شد و ضعف اقتصادی پس از بحران مالی 2009-2007  را تثبیت کرد. 

دولت‌ها که در آن زمان نتوانسته بودند به سرعت اوضاع را بهبود بخشند حدود 11 تریلیون دلار خرج کردند تا اطمینان یابند که آسیب ناشی از ویروس گذرا خواهد بود. 

آنها تا حد زیادی موفق شدند اما بسته‌های محرک مالی و انسداد زنجیره‌های عرضه تورم جهان را از پنج درصد بالاتر برد. قدرت ظاهری هزینه‌کرد بر مبنای کسری چگونگی مقابله با رکودها را تغییر می‌دهد. وقتی بانک‌های مرکزی نرخ بهره را برای مقابله با تورم بالا ببرند خود را در برابر مخالفت‌های دولت‌های بدهکار خواهند دید. 

در میان اوج‌گیری نوآوری‌های مربوط به رمزپول‌ها، ارزهای دیجیتال بانک‌های مرکزی و فناوری‌های مالی هر پیشامدی امکان‌پذیر خواهد بود. کمترین احتمال بازگشت به فلسفه‌های اقتصاد کلان دهه 1990 است. 

همه‌گیری رابطه بین دو قدرت بزرگ جهان را تلخ کرد. آمریکا حزب کمونیست چین را مقصر می‌داند که نتوانست ویروسی را که در پایان سال 2019 در ووهان پیدا شد مهار کند. برخی می‌گویند این ویروس از یک آزمایشگاه چینی در ووهان خارج شده است. چین با مقاومت در برابر تحقیقات و بررسی‌های مربوط به این ادعا، گمان درستی آن را تقویت کرد. در مقابل، چین که کمتر از شش هزار نفر تلفات داده است آمریکا را به خاطر تعداد بسیار زیاد مرگ‌ومیر تحقیر می‌کند. آمار تلفات در آمریکا در نیمه دسامبر از 800 هزار نفر فراتر رفت (نشریه اکونومیست برآورد می‌کند که آمار کل تلفات حدود یک میلیون نفر باشد). تحقیرها و سرزنش‌هایی که چین و آمریکا نثار یکدیگر می‌کنند تنش‌های میان آنها بر سر تایوان، دریای جنوب چین، حقوق بشر در شین جیانگ و کنترل فناوری‌های راهبردی را تشدید می‌کند. 

در مورد تغییرات اقلیمی، باید گفت که همه‌گیری در نقش نشانه‌ای از وابستگی درونی جهان ظاهر شد. به‌رغم تمام تلاش‌هایی که برای مهار ویروس انجام می‌گیرد ذرات ویروسی به همان آسانی مولکول‌های متان و دی‌اکسیدکربن از مرزها می‌گذرند. دانشمندان سراسر جهان نشان دادند که چگونه واکسن‌ها و داروها می‌توانند صدها میلیون نفر را نجات دهند. اما تاخیر در تزریق و عدم به اشتراک‌گذاری دوزهای واکسن نقشه‌های دانشمندان را نقش برآب کرد. به همین ترتیب، در جهانی که با معضل گرمایش دست‌وپنجه نرم می‌کند کشورهایی که می‌توانند از طریق همکاری به همه چیز برسند کوتاهی می‌کنند. حتی در خوش‌بینانه‌ترین سناریوها، انباشت گازهای گلخانه‌ای پردوام در جو بدان معناست که شرایط وخیم و بی‌سابقه آب‌وهوایی که در سال 2021 مشاهده شد قرار است همچنان ادامه یابد. 

تمایل برای بازگشت به جهانی باثبات و پیش‌بینی‌پذیر می‌تواند دلیلی برای احیای شرایط دهه 1990 باشد. می‌توانید تصور کنید چقدر لذت‌بخش است که به دهه‌ای بازگردید که در آن رقابت ابرقدرت‌ها ناگهان متوقف شد، دموکراسی لیبرال موفق شد،‌ مردم چاق نبودند، وقتی کارمندان از اداره خارج می‌شدند روز کاری تمام می‌شد و اینترنت هنوز صنایع پرسابقه و آرام را مختل نکرده بود و گفتمان انسان‌ها بیشتر رواج داشت. 

این تمایل خیلی نوستالژیک است. می‌توان برخی از مزایای حاصل از پیش‌بینی‌ناپذیری‌ قابل پیش‌بینی امروز را گلچین کرد. بسیاری از مردم دوست دارند از منزل کار کنند. خدمات از راه دور ارزان‌تر و قابل دسترس‌تر هستند. نشر سریع فناوری‌ها می‌تواند پیشرفت‌هایی غیرقابل تصور را در زمینه پزشکی و کاهش گرمایش جهانی به ارمغان آورد. 

اما در زیر همه بحث‌ها، این ایده ناراحت‌کننده وجود دارد که می‌گوید هرگاه یک سیستم از آستانه خاصی عبور کند هر تکانه کوچک آن را از نظم قدیمی دورتر خواهد کرد. بسیاری از نهادها و دیدگاه‌هایی که ثبات را به جهان قدیم هدیه دادند اکنون برای جهان جدید نامناسب به نظر می‌رسند. همه‌گیری شبیه یک دروازه است. وقتی از آن عبور کردید دیگر راه بازگشتی ندارید.