قطر به‌پیش

  صدف صمیمی: پس از شروع جنگ روسیه با اوکراین،‌ اروپا تصمیم گرفت روسیه را در حوزه‌های مهمی مثل نفت و گاز تحریم کند. این تصمیم توجه جامعه جهانی را به جایگزین روس‌ها در بازار انرژی جلب کرد. روزهای اول در تحلیل‌هایی گذرا از ایران به عنوان جایگزین روسیه نام برده می‌شد؛ اما به تدریج به دلیل تحریم‌ها و به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای، ایران از این بازار سوپرلوکس خط خورد. اما قطر به عنوان رقیب اصلی ایران در این بازار و شریک ما در برخی میادین مشترک به سرعت توانست خود را به این مزایده چند سر برد برساند. تنها دو روز قبل از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، وزیر انرژی این کشور، گفته بود قطر برای تولید بیشتر گاز به «سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌ها» و قراردادهای بلندمدت با اروپایی‌ها نیاز دارد. بلافاصله قطر شروع به جذب سرمایه کرد و در طرحی جدید، افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی مایع‌شده از ۷۷ میلیون تن فعلی به سالانه ۱۲۶ میلیون تن تا سال ۲۰۲۶ را هدف مهم خود قرار داد. بر این اساس در سال‌های گذشته،‌ قطر شرکت‌های آمریکایی «اگزون‌موبیل»، «کونوکو فیلیپس»، «انی» و «توتال انرژیز» را به عنوان شریک برای توسعه بزرگ‌ترین میدان گازی جهان انتخاب کرد و در نهایت شل نیز به عنوان پنجمین و آخرین شریک بین‌المللی در بزرگ‌ترین میدان گاز طبیعی جهان به این پروژه پیوست. علاوه بر شرکت‌های آمریکایی،‌ دولت‌های اروپایی نیز به همکاری با قطر تمایل نشان دادند. به طور مثال روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان، ماه مارس برای کاهش وابستگی گازی آلمان و پیدا کردن جایگزینی برای گاز روسیه به همراه یک هیات تجاری از جمله مدیران اجرایی کنسرن انرژی RWE، زیمنس انرژی و توسن کروپ به قطر سفر کرد. گاز وارداتی از روسیه سال گذشته ۵۵ درصد کل واردات گاز آلمان را تشکیل داده است. در پی تلاش آلمان برای کاهش وابستگی به گاز روسیه این میزان اینک به ۳۰ درصد رسیده است. چندی بعد تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، در ملاقات با اولاف شولتس  صدراعظم آلمان درباره سرمایه‌گذاری میلیاردی این کشور در شرکت‌های آلمانی مذاکره کرد. قطر تاکنون در فولکس‌واگن، دویچه‌بانک، زیمنس انرژی و هاپاگ-لوید، سرمایه‌گذاری کرده و به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار کشورهای حوزه خلیج‌فارس در آلمان شمرده می‌شود. یا در مثالی دیگر برای نشان دادن راهبرد نزدیکی قطر به اروپا می‌توان به سفر امیر قطر به انگلستان، اشاره کرد. در این سفر دو کشور توافقی امضا کرده‌اند که به موجب آن قطر ظرف پنج سال آینده 10 میلیارد پوند در انگلستان سرمایه‌گذاری می‌کند. وقتی چنین شراکتی وجود دارد؛ مشخص است اولویت برای واگذاری بازار انرژی اروپا چه کشوری خواهد بود. امروز قطر طوری با بیشترین ظرفیت خود در حوزه انرژی حرکت می‌کند که گویی فرمانده‌ای دستور «قدم‌رو» صادر کرده و هیچ تعللی در این میان برایش جایز نیست.