تشنگی زیر باران

  جواد حیدریان: بارش برف و باران در ماه‌های اخیر اگرچه در ظاهر توانسته اندکی تشنگی خاک تفتیده ایران را سیراب کند اما آنطور که آمارهای رسمی سازمان هواشناسی و شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد هنوز تا رسیدن به مرز نرمال فاصله بسیار داریم. به گفته احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور؛ برخلاف پاییز امسال که خشک بود و در سراسر کشور کم‌بارشی قابل توجهی داشتیم، از ابتدای زمستان جاری تاکنون به‌طور متوسط 1 /80 میلی‌متر بارش در کشور دریافت کردیم که این میزان در بلندمدت 5 /65 میلی‌متر بود. بنابراین بارندگی‌ها در زمستان جاری تاکنون 3 /22 درصد بیش از نرمال بوده است. استان‌های جنوب و جنوب غرب کشور مثل فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و تا حدودی خوزستان زمستان امسال بارش‌های نرمال تا فراتر از نرمال را دریافت کردند. ولی بارندگی‌ها در استان‌های هرمزگان، سیستان، کرمان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سه استان ساحلی خزر و تمام استان‌هایی که در جنوب رشته‌کوه البرز واقع شده‌اند مثل تهران، سمنان، قزوین، البرز، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان، اردبیل، کردستان و تا حدودی کرمانشاه و ایلام از ۲۰ تا ۵۰ درصد زیر نرم بوده است. بارش برف شاخص جالبی لااقل از نظر روانی است تا مردم احساس کنند بالاخره بعد از سال‌ها خشکسالی بارش خوبی اتفاق افتاده است. اما حقیقت این است که آن شاخص گول‌زننده روانی نکته کلیدی برای مدیریت بهینه منابع آب در ایران است. استان اصفهان و فارس البته در میان استان‌های کشور که طی یک دهه اخیر با کاهش محسوس بارش و البته افزایش مصرف منابع آب مواجه بودند، بهمن امسال بارش بسیار خوبی را شاهد بودند. بارندگی در سرشاخه‌های زاینده‌رود بار دیگر زنده‌رود را در دل شهر تاریخی اصفهان احیا کرد. البته آب بعد از سال‌ها به تالاب گاوخونی هم ریخت. تالاب‌های خشکیده استان فارس هم سال بسیار خوبی را تجربه کرده‌اند. غالب تالاب‌های خشکیده جز پریشان در کازرون سیراب شده‌اند. به گزارش رسانه‌ها بررسی داده‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد، تا ۲۳ بهمن و پس از بارش‌های اخیر همچنان بیش از نیمی از مخازن سدهای کشور خالی است. ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور 9 /114 میلی‌متر است. این مقدار بارندگی نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته ۱۱ درصد کاهش نشان می‌دهد. البته پیش‌بینی سازمان هواشناسی برای نیمه جنوبی کشور در ادامه سال آبی جاری نرمال است. وضعیتی که طی دهه اخیر زاگرس با آن روبه‌رو بود اکنون در سال جاری می‌تواند اندکی بهبود پیدا کند. اما نیمه شمالی کشور که به نسبت بارش بیشتری به شکل تاریخی دریافت می‌کرد امسال وضعیت بهتری ندارد. اگرچه پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی ماه‌های پیش‌رو را برای سراسر کشور ماه‌های خوش‌بارشی ارزیابی کرده است.