وسوسه‌انگیز
آیا شکلات تلخ واقعاً سالم است؟
حتی کودکان خردسال می‌دانند که شکلات یک خوراکی خوشمزه است که باید در مناسبت‌های خاص از آن لذت برد. اما نوع «تلخ» آن که کاکائوی بیشتری دارد، به‌عنوان «سالم‌تر» و حتی یک تقویت‌کننده سلامت تبلیغ می‌شود.
طبق گفته‌ها، شکلات تلخ می‌تواند انواع مشکلات، از فشار خون بالا گرفته تا افسردگی را کاهش دهد و درعین‌حال تیزبینی ذهنی را بهبود بخشد. بسیاری از مطالعات، که اغلب از سوی Big Chocolate تامین مالی می‌شوند اشاره می‌کنند که ممکن است این موضوع درست باشد. اما متاسفانه، بهترین تحقیقات این نظریه را رد می‌کنند.
فواید شکلات تلخ به ترکیباتی به نام فلاوانول‌ها نسبت داده می‌شود که به‌ویژه در کاکائو فراوان هستند. در آزمایش‌های تصادفی کنترل‌شده که استاندارد طلایی تحقیقات به حساب می‌آیند پژوهشگران اثرات کپسول‌های حاوی فلاوانول بر سلامت و همچنین مصرف غذاهای غنی از فلاوانول مانند محصولات کاکائو، قهوه، چای، انواع توت‌ها، انگور و سیب را بررسی کرده‌اند. برخی از آزمایش‌ها اثراتی مفید، مثلاً بر فشار خون، را نشان داده اما نتایج کلی متناقض بوده‌اند. علاوه بر این، چنین آزمایش‌هایی معمولاً فقط چند هفته طول می‌کشند، بنابراین ممکن است پیامدهای مصرف مداوم را منعکس نکنند.
مطالعات مشاهده‌ای (Observational Studies) که به جای تجویز رژیم غذایی در مورد آن تحقیق می‌کنند، نشان داده‌اند کسانی که فلاوانول بیشتری، چه از غذاهای مختلف و چه به‌طور خاص از شکلات تلخ، می‌خورند سالم‌ترند (به‌عنوان مثال، احتمال ابتلا به دیابت در آنها کمتر است)، اما چنین افرادی ممکن است از امتیازهای دیگری نیز برخوردار باشند: مثلاً، درآمد بالاتر که به آنها اجازه می‌دهد چیزهای گران‌قیمتی مانند شکلات تلخ بخرند. تحقیقی که در سال 2024 منتشر شد نشان داد، افرادی که شکلات تلخ بیشتر می‌خورند در مقایسه با کسانی که کم می‌خورند کمتر سیگار می‌کشند. یک آزمایش تصادفی بزرگ به نام COSMOS که در سال ۲۰۱۵ در آمریکا راه‌اندازی شد، قصد داشت چنین کاستی‌هایی را برطرف کند.
در این آزمایش اثرات مصرف روزانه مکمل‌های عصاره کاکائوی حاوی ۵۰۰ میلی‌گرم فلاوانول اندازه‌گیری شد (برای دریافت این دوز، بسته به غلظت فلاوانول آن، باید ۵۰ گرم - نصف یک بسته- تا ۲۸۰ گرم شکلات تلخ مصرف کنید). شرکت‌کنندگانی که در دهه ۶۰ زندگی یا بالاتر بودند، کپسول‌ها را به‌طور متوسط 6 /3 سال مصرف کردند. فلاوانول‌ها هیچ تفاوتی در میزان موارد جدید دیابت، مشکلات جدی گردش خون -مانند حملات قلبی و سکته مغزی، سرطان یا اختلال شناختی- ایجاد نکردند. بااین‌حال، مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی تا ۲۷ درصد کاهش یافت.
ولی این نتیجه مثبت، دلیلی بر سالم بودن شکلات تلخ برای قلب نیست. دریافت آن ۵۰۰ میلی‌گرم فلاوانول با مصرف مقدار زیادی شکر همراه است که تولیدکنندگان برای مقابله با تلخی کاکائو به آن اضافه می‌کنند. همچنین به معنای مصرف بیش از نصف (برای مردان) یا ۷0 درصد (برای زنان) از حداکثر توصیه‌شده روزانه چربی‌های اشباع‌شده است که برای قلب مضر هستند، زیرا کلسترول مسدودکننده عروق را افزایش می‌دهند. گزینه بهتر برای افزودن فلاوانول‌های کاکائو به رژیم غذایی شما می‌تواند پودر کاکائو یا دانه‌های کاکائوی آسیاب‌شده باشد. بااین‌حال و روی‌هم‌رفته، سالم‌ترین راهبرد تقویت‌کننده فلاوانول، خوردن میوه‌ها، سبزی‌ها، آجیل و حبوبات بیشتر است. دو سیب، یک وعده آجیل و یک وعده بزرگ توت‌فرنگی تقریباً ۵۰۰ میلی‌گرم فلاوانول فراهم می‌کنند. دو تا سه فنجان چای سبز هم همین خاصیت را دارد. اگر تصمیم دارید هرازگاهی با شکلات از خودتان پذیرایی کنید نگران پیدا کردن تلخ‌ترین نوع آن نباشید. برخی از شکلات‌های بسیار تلخ حاوی فلاوانول‌های کمی هستند، درحالی‌که برخی از انواع شیری آن مقدار زیادی فلاوانول دارند. متاسفانه باید به عاشقان شکلات بگوییم که ادعاهای مربوط به ویژگی سلامت‌بخشی شکلات تلخ فقط از آرزوهای واهی و بازاریابی‌های زیرکانه ناشی می‌شود، نه یافته‌های علمی.
