خط مقدم

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارها به پایان رسید و در این میان روند تمامی بازارها تحت‌الشعاع جنگ درگرفته در خاورمیانه قرار گرفتند. دلار این روزها در کانال 51 هزار تومان معامله می‌شود و قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز برای تعیین مسیر آتی خود به روند دلار و اونس جهانی طلا توجه ویژه‌ای دارند. بازار سهام نیز در هفته گذشته با افت قیمت‌ها همراه شد و هر سه نماگر اصلی بازار، بازدهی منفی از خود بر جای گذاشتند. قیمت نفت نیز پس از صعودی که به سطوح بالاتر از 90 دلار داشت، این روزها در سطح 86 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شود.

بازار سهام

معاملات هفته گذشته بورس تهران، با نزول شاخص کل بورس تهران به کانال پایین‌تر پیگیری شد. در هفته‌ای که سپری شد، شاخص کل بورس با کاهش ارتفاع همراه شد و افت 57 /1درصدی را در مقیاس هفتگی ثبت کرد. شاخص هم‌وزن نیز که نماگری قابل اتکا برای سنجش وضعیت کلی بازار شناخته می‌شود، کاهش 43 /2درصدی را ثبت کرد. شاخص کل فرابورس نیز افت 08 /2درصدی را در مقیاس هفتگی ثبت کرد. در نخستین روز از هفته، شاخص کل بورس تهران با ریزش سنگین 51‌ هزارواحدی همراه شد تا افت 54 /2درصدی نماگر اصلی بازار سهام در روز شنبه، این شاخص را تا سطح یک میلیون و 951‌ هزارواحدی پایین بکشد. چنین افتی در شاخص کل از 26 تیرماه سال جاری بی‌سابقه بود. با سقوط به کانال یک میلیون و 900‌ هزارواحدی، شاخص کل بعد از 41 روز معاملاتی، مجدداً محدوده دو میلیون‌واحدی را از دست داد تا سریال رفت و برگشت تکراری شاخص کل در دو کانال یادشده همچنان ادامه‌دار باشد. گفتنی است که کف شاخص کل در سال جاری، سطح یک میلیون و 938‌ هزارواحدی است و نماگر اصلی بازار سهام در روز شنبه در آستانه ثبت یک کف جدید در سال جاری قرار گرفت. افزون بر این، شاخص کل، آخرین روز معاملاتی سال گذشته را در محدوده یک میلیون و 960‌ هزارواحدی به پایان رسانده بود و با قرارگیری شاخص در سطح یک میلیون و 951‌ هزارواحدی، عملکرد شاخص کل در سال جاری منفی شد و این شاخص 47 /0درصد پایین‌تر از سطح پایان سال گذشته ایستاد. آمار فوق در اوایل هشتمین ماه از سال در حالی به ثبت رسید که شاخص کل توانسته بود با رسیدن به سطح دو‌ میلیون و 535‌ هزارواحدی در 16 اردیبهشت سال جاری، بازدهی 3 /29‌درصدی را از ابتدای سال ثبت کند و با افتی که در روز شنبه ثبت شد، علاوه بر اینکه بازدهی به‌دست‌آمده توسط شاخص در سال جاری از دست رفت، بلکه بازدهی شاخص از ابتدای سال نیز در محدوده منفی قرار گرفت. ریزش شکل‌گرفته در روز شنبه که یکی از سنگین‌ترین ریزش‌های چند وقت اخیر بود، به دلیل ریسک سیاسی ناشی از درگیری نظامی بین فلسطین اشغالی و رژیم صهیونیستی اتفاق افتاد. بازار سهام و در کل سهامداران، نسبت به تغییرات مختصات سیاسی شامه حساسی دارند و با کوچک‌ترین تغییر در متغیرهای تاثیرگذار بر روند بازارها که تمایلات نزولی را به بازارها تزریق کند، اقدام به عرضه سهام تحت تملک خود می‌کنند و نزول شاخص‌ها در روز شنبه نیز در راستای همین ماجرا شکل گرفت. در دو روز بعدی، فضای بازار سهام رنگ منطقی‌تر و متعادل‌تری به خود گرفت. همان‌طور که گفته شد؛ کمترین مقدار تجربه‌شده به‌وسیله شاخص کل در جریان معاملات سال جاری؛ سطح یک میلیون و ۹۳۸‌ هزارواحدی بود که در آخرین روز مردادماه تجربه شد، پس از آن هر بار که شاخص کل به محدوده مذکور نزدیک شده، شاهد واکنش مثبت بازار به این ناحیه بوده‌ایم و قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای با افزایش همراه شده است. در هفته گذشته نیز که پس از مدت‌ها نماگر اصلی بازار سهام، سطح دو میلیون‌واحدی را از دست داده بود، مجدداً شاخص به محدوده یادشده عکس‌العمل مثبتی نشان داد تا معلوم شود که محدوده مذکور برای شاخص کل بورس از اهمیت خاصی برخوردار است و هربار شاخص به این سطح رسیده، توانسته در روزهای آتی با افزایش ارتفاع همراه شود. به هر روی مقداری از کاهشی که در روز شنبه در بازار سهام به وقوع پیوسته بود، با کاهش ریسک سیاسی و منطقی‌تر شدن اوضاع بازار سهام، در دو روز یکشنبه و دوشنبه جبران شد. اما بازار سهام مجدداً در دو روز انتهایی هفته با کاهش ارتفاع نماگرها و سطح قیمت‌ها همراه شد. نکته جالب توجهی که از معاملات این هفته بورس تهران قابل رصد است این است که عده‌ای از سهامداران انتظار داشتند با وجود معامله شدن دلار در کانال 51 هزار تومان در روزهای اخیر، بازار سهام نیز بعد از افتی که در کلیت خود تجربه کرده، مجدداً در مسیر صعودی گام بردارد و خود را با افزایش قیمت دلار در بازار آزاد هماهنگ و همسو کند، اما چنین سناریویی رنگ واقعیت به خود نگرفت و بازاری که با قیمت دلار 49 هزارتومانی در سطوح بالاتر از دو میلیون واحد معامله می‌شد، اکنون با دلاری که در کانال 51 هزار تومان در بازار آزاد میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست می‌شود، در محدوده‌های پایین‌تر از دو میلیون‌واحدی معامله می‌شود. این در حالی است که بررسی پارامترهایی که وضعیت کلی بازار سهام را بازگو می‌کنند، نشان می‌دهد که بازار سهام در محدوده‌های خوبی قرار دارد. بررسی نسبت قیمت به سود گذشته‌نگر بازار سهام و برخی از سهم‌ها و صنایع خاص و همچنین ارزش دلاری بازار سرمایه نشان می‌دهد که این متغیرها پایین‌تر از میانگین چند وقت اخیر قرار گرفته‌اند، اما نکته قابل توجه این است که در مقطع فعلی بازار به ریسک‌ها بیش از محرک‌ها اهمیت می‌دهد.

بازار ارز

اسکناس آمریکایی این روزها در سطوح بالای 50 هزار تومان در حال نوسان است و آنچه رصد معاملات روزهای اخیر دلار در بازار آزاد بازنمایی می‌کند این است که تمایل دلار به صعود بیش از میل به افت است. دلار که قبل از وقوع جنگ اخیر خاورمیانه، برای مدت‌ها در سطوح پایین‌تر از 50 هزار تومان حبس شده بود، با ریسک سیاسی که از جنگ درگرفته میان فلسطین و رژیم صهیونیستی در فضای اقتصادی کشور پخش شد، در مسیر صعودی قرار گرفت و در هفته‌های گذشته تا سطح پنج هزار و 650 تومان نیز پیشروی داشت. اما وقتی بازیگران ارزی در بازار آزاد، احتمال درگیری ایران در جنگ مذکور را پایین دانستند، دلار مجدد در مسیر نزولی قرار گرفت و در آستانه از دست دادن کانال 50 هزار تومان قرار گرفت. شاخص ارزی به شدت نسبت به تغییر مناسبات کشور در سطح بین‌الملل حساس است و چون فعلاً آتش جنگ منطقه‌ای خاموش نشده است، دلار همچنان در جریان معاملات تمایلات صعودی خود را ابراز می‌کند. با وجود کاهش نرخ تورم و نرخ رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر، می‌توان گفت که تا حدودی انتظارات تورمی در بطن و متن اقتصاد کشور فروکش کرده است و در کنار این موارد، دستیابی بانک مرکزی به دارایی‌های بلوکه‌شده خود در کشورهای مختلف و فروش نفت به چین سبب شده از لحاظ ذخایر ارزی، بانک مرکزی اوضاع و احوال مناسبی داشته باشد. می‌توان گفت تنها عاملی که در مقطع فعلی می‌تواند شاخص ارزی را به سمت فتح قله تاریخی ثبت‌شده در کانال 60 هزار تومان راهنمایی و هدایت کند، اخبار منتشره از جنگ منطقه‌ای است که باید دید در روزهای آتی روند این جنگ چگونه پیش خواهد رفت و اگر سوت پایان این جنگ نواخته شود، می‌توان به بازگشت دلار به سطوح پایین‌تر امیدوار بود.

بازار طلا و سکه

بازار طلا و سکه نیز این روزها، نظاره‌گر تغییرات قیمت اونس جهانی طلا در بازارهای جهانی و قیمت اسکناس آمریکایی در داخل کشور است تا سمت‌وسوی معاملاتی خود را در روزهای آتی مشخص کند. با توجه به اینکه طلا به عنوان یک دارایی امن در مواقع بحران شناخته می‌شود، همواره در مقاطعی از زمان که درگیری سیاسی یا نظامی ظهور می‌کند، طلا با استقبال از سوی خریداران مواجه می‌شود. جنگ اخیری که در خاورمیانه حادث شد، سبب شد اونس جهانی طلا که تا کانال 1800دلاری نیز افت کرده بود، مجدد با افزایش قیمتی همراه شود و دوباره کانال دو هزار دلار را فتح کند. به علاوه جنگ منطقه‌ای سبب شد دلار در معاملات بازار آزاد در مسیر صعودی قدم بردارد و برآیند این دو محرک که هر دو تمایلات رو‌به‌رشدی از خود نشان می‌دادند سبب شد قیمت‌ها در بازار سکه و طلا تحت تاثیر قرار بگیرد و در مسیر صعودی گام بردارد. سکه رفاه در بورس کالا که تا سطوح میانی کانال 26 میلیون تومان عقب‌نشینی کرده بود، مجدداً موفق به فتح کانال 30 میلیون تومان شد. البته با تعدیل اندک انتظارات در هفته گذشته، قیمت‌ها با عقب‌نشینی جزئی همراه شدند و قیمت سکه رفاه در بورس کالا در قیمت 29 میلیون و 600 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شد. هر گرم طلای 18 عیار نیز با رشد اندک در روز چهارشنبه به قیمت دو میلیون و 501 هزار تومان رسید. در جریان معاملات روز چهارشنبه، ربع‌سکه و نیم‌سکه با کاهش ارتفاع همراه شدند و این دو فلز ارزشمند با افت 50 هزارتومانی نسبت به روز قبل، به ترتیب در قیمت‌های 10 میلیون و 500 هزار تومان و 15 میلیون و 500 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شدند.

بازار نفت

بهای نفت در معاملات آغازین آسیایی روز چهارشنبه پیش از نشست‌های کلیدی بانک‌های مرکزی طی این هفته از جمله فدرال‌رزرو آمریکا افزایش یافت، زیرا بازار از نزدیک آخرین تحولات در مناقشه اسرائیل و حماس را زیر نظر دارد. بهای معاملات آتی نفت برنت تحویل ژانویه پس از کاهش بیش از یک‌درصدی در روز سه‌شنبه، با 67 /1 درصد افزایش به 4 /86 دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت آمریکا پس از کاهش حدود 6 /1درصدی در جلسه قبل، با 77 /1 درصد افزایش به 45 /82 دلار در هر بشکه رسید. ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار، با اشاره به جلسه کمیته بازار آزاد فدرال که جهت سیاست‌های پولی ایالات‌متحده را تعیین می‌کند، گفت: قیمت‌های نفت خام در آستانه به‌روزرسانی گزارش‌های کلیدی از تصمیم خزانه‌داری و نرخ بهره است. ریسک‌های ژئوپولیتیک همچنان پابرجا هستند و به نظر می‌رسد آثار منفی افزایش تولید ایالات‌متحده بر قیمت نفت را جبران می‌کند. افزایش نرخ بهره با هدف مهار تورم می‌تواند رشد اقتصادی و تقاضای نفت را کاهش دهد، در حالی که کاهش نرخ برای تحریک هزینه‌ها می‌تواند مصرف نفت را افزایش دهد. بر اساس نظرسنجی، انتظار می‌رود فدرال‌رزرو که جلسه خود را در روز چهارشنبه به پایان می‌رساند، نرخ بهره را ثابت نگه دارد. در اروپا، تورم اکتبر در منطقه یورو در پایین‌ترین سطح خود در دو سال اخیر قرار داشت و از 3 /4 درصد در سپتامبر به 9 /2 درصد کاهش یافت. یک نظرسنجی خصوصی در روز چهارشنبه نشان داد، در چین، فعالیت کارخانه‌ها در ماه اکتبر به‌طور غیرمنتظره‌ای کاهش یافت و سوالاتی را در مورد بهبود اقتصادی شکننده آن در آغاز سه ماه چهارم ایجاد کرد. با نگاهی میان‌مدت‌تر، تحلیلگران گلدمن ساکس پیش‌بینی می‌کنند با کاهش ذخایر، قیمت برنت تا ژوئن آینده به 100 دلار در هر بشکه خواهد رسید. تحلیلگران در یادداشتی می‌افزایند که در حالی که بازار اکنون با سرعتی معتدل در حال انقباض است، ممکن است در آینده‌ای دورتر بسیار فشرده شود، اگرچه روند بهره‌وری و تقاضای نفت نیز حیاتی خواهد بود.