بازار داغ

  سردار خالدی: نقدینگی از دو جزء پول و شبه‌پول تشکیل شده و برای بررسی روندهای پولی باید اجزای رشد نقدینگی را بیشتر مورد تامل قرار داد. تازه‌ترین گزارش رسمی بانک مرکزی مربوط به پاییز سال 1401 نشان می‌دهد سهم پول از نقدینگی در حال افزایش است؛ به‌طوری که در آن دوره این عدد نزدیک 25 درصد بود. با این وصف با لحاظ شرایط تورمی اقتصاد ایران و انتظارات تورمی شکل‌گرفته، به نظر می‌رسد این سهم دوباره تغییر کرده باشد. با تغییر ترکیب نقدینگی، رفتار سپرده‌ها با سررسیدهای مختلف هم تغییر می‌کند؛ بررسی روند سپرده‌های دیداری و مدت‌دار بانکی نشان می‌دهد با افزایش سهم پول اقبال بیشتر به سمت سپرده‌های جاری و کوتاه‌مدت (نقد) است و این رویه می‌تواند بارها تکرار شود.

در دامنه‌های بالای تورم، انتظارات تورمی و نبود سازوکار جذب پول در نظام بانکی، پول‌ها کم‌کم وارد بازارهای دیگر و تبدیل به دارایی‌هایی می‌شود که هدفش کسب سود است. در این وضعیت پول‌ها به صورت مداوم و مستمر با هدف کسب سود کوتاه‌مدت و نرخ بهره‌های متفاوت از بازاری به بازار دیگر جابه‌جا می‌شود. همین مساله زمینه شکل‌گیری پدیده‌ای به نام پول داغ را هم به دنبال دارد. در یک معنای ساده در یک محیط تورمی با درجه‌ای از انتظارات تورمی بالا، پول داغ به سرعت و مستمر به دنبال تبدیل شدن به دارایی‌های مختلف با نرخ‌های بهره متفاوت برای دریافت سود کوتاه‌مدت خواهد بود.

اقتصاددانان با ترکیب تغییر نقدینگی در اقتصاد ایران نسبت به رشد حجم پول هشدار داده‌اند. اکنون با ظهور پدیده پول داغ، افزایش روزافزون سهم پول از نقدینگی و شارژ پول داغ شاهد تغییر پارادایم پولی در اقتصاد کشور هستیم که می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بازارهای مختلف نیز بگذارد.

در این پرونده به این می‌پردازیم که آیا می‌توان شرایط فعلی بازارها را متاثر از پدیده پول داغ دانست یا خیر؟ همین‌طور با بررسی اثرگذاری پول داغ بر بازارها، می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که پول داغ با بازارها چه می‌کند؟ اقتصاددانان با توجه به تشدید تورم و انتظارات تورمی می‌گویند بازارها ممکن است تا انتهای سال بیشتر از قبل در معرض شوک‌های مختلف قرار گیرند. پرونده این هفته به دنبال پاسخ به این پرسش است که در وضعیت فعلی چه چشم‌اندازی از بازارها وجود دارد و کدام بازارها بیشتر متاثر از پدیده پول داغ است.