زمستان داغ بازارها

بورس اوراق بهادار تهران در حالی اولین هفته از فصل زمستان را به پایان رساند که نرخ دلار و انتظارات تورمی با رکوردشکنی‌های متعدد موجبات صعود بازار را نیز فراهم آورد. بر این اساس، نماگر اصلی بازار سهام در ادامه مسیر معاملاتی خود و تحت تاثیر تحرکات مثبت دلار بازار آزاد و همچنین دلار نیمایی در هفته منتهی به 7 دی‌ماه در مجموع با افزایش بیش از 151 هزارواحدی، کار خود را با عملکرد مثبت 1 /10درصدی در سطح یک میلیون و 647 هزار واحد به پایان رساند. بازدهی نماگر هم‌وزن بازار نیز طی مدت زمان مذکور با افزایش حدود 84 /7درصدی همراه شد که معاملات نماگر یادشده نهایتاً در محدوده 480 هزار و 681 واحد به کار خود پایان داد. در چنین شرایطی است که می‌توان گفت زمستان خوب بازار سهام با گذر نماگر اصلی بازار از مقاومت یک میلیون و 600 هزار واحد در کنار افزایش قابل توجه حجم و ارزش معاملات شکل گرفت و موجب شد دگرباره بازار سهام در مرکز توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

این در حالی است که در معاملات روز ابتدایی هفته، نماگر اصلی بازار سهام با ثبت افزایش 79 /2درصدی تا ارتفاع یک میلیون و 538 هزار واحد بالا آمد که بر این اساس نماگر اصلی بورس تهران با قرار گرفتن در سطح یادشده به بیشترین سطح از 31 خرداد 1401 رسید. نماگر هم‌وزن بازار نیز با رشد 37 /2درصدی معادل 10 هزار و 552 واحد افزایش یافت که این نماگر نیز با ثبت چنین رشدی در بیشترین سطح از 20 شهریور سال گذشته قرار گرفته است. بر این اساس، پالایشی‌ها تحت تاثیر کاهش احتمالی عرضه نفت با نوسانات مثبتی همراه شد و توجه اغلب سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد. از این‌رو صنعت فرآورده‌های نفتی طی دادوستدهای روز مذکور بیش از 967 میلیارد تومان پول حقیقی جذب کردند. علاوه بر این، ارزش معاملات خرد سهام (سهام و حق تقدم) در روز یادشده رقم چهارهزار و 487 میلیارد تومان را ثبت کرد که این رقم بیشترین میزان متغیر یادشده از 17 آبان سال جاری بوده است. همچنین میانگین خالص تغییر مالکیت روزانه سهامداران در مدت زمان یادشده برابر با 222 میلیارد تومان به نفع سهامداران خرد بوده است. دلیل آن می‌تواند ناشی از موج جدید خوش‌بینی باشد که تحت تاثیر افزایش نرخ دلار در میان سرمایه‌گذاران بورسی شکل گرفته و فعالان بازار سهام را به سرمایه‌گذاری در بازار سهام ترغیب کرده است.

بورس اوراق بهادار تهران طی روز یکشنبه هفته گذشته نیز توانست مجدداً رشد قابل توجهی را ثبت کند. به‌طوری که بازار سرمایه در جریان معاملات این روز در مدار صعودی باقی ماند و با ثبت رشد 66 /1درصدی تا ارتفاع یک میلیون و 563 هزار واحد بالا آمد که بر این اساس نماگر اصلی بورس تهران با قرار گرفتن در سطح یادشده به بیشترین سطح از 25 خرداد 1401 رسید. نماگر هم‌وزن بازار نیز با رشد 42 /1درصدی معادل شش هزار و 479 واحد افزایش یافت که این نماگر نیز با ثبت چنین رشدی در بیشترین سطح از 20 شهریور سال گذشته قرار گرفته است. علاوه بر این، ارزش معاملات خرد سهام در روز یکشنبه هفته اخیر رقم چهار هزار و 866 میلیارد تومان را ثبت کرد که این رقم بیشترین میزان متغیر یادشده از هفته پایانی اردیبهشت‌ماه سال جاری بوده است. همچنین خالص تغییر مالکیت روزانه سهامداران در معاملات این روز برابر با 131 میلیارد تومان به نفع سهامداران خرد بوده است.

معاملات بورس در روز دوشنبه هفته اخیر نیز در حالی پیش رفت که در عین حال که بازار با سبزپوشی به کار خود پایان داد، انتظار می‌رفت که در آستانه تعطیلی روز سه‌شنبه و بین‌التعطیلین بودن چهارشنبه فشار فروش بازار کمی افزایش پیدا کند. اما نماگر اصلی بازار نهایتاً با ثبت افزایش 82 /0درصدی تا ارتفاع یک میلیون و 576 هزار واحد بالا آمد. نماگر هم‌وزن بازار نیز با رشد 93 /0درصدی معادل چهار هزار و 300 واحد افزایش یافت. به‌طور کلی در حال حاضر عواملی نظیر نرخ دلار نیمایی و آزاد و روند حرکتی آنها و همچنین گزارش عملکردهای نسبتاً خوب شرکت‌ها و اوضاع خوب بورس کالا فضای مثبتی در معاملات بازار سهام را ایجاد کرد و در مقابل آن سه عامل شکننده در روند فعلی وجود دارد که پس از بودجه، روند معاملات بازارهای جهانی و درگیر شدن بازار با سطح روانی 6 /1 میلیون‌واحدی از مهم‌ترین این عوامل هستند. در چنین شرایطی بازار سرمایه طی روز مذکور توانست رشد معقولی را به ثبت برساند. بر این اساس، ارزش معاملات خرد سهام روز دوشنبه رقم چهار هزار و 483 میلیارد تومان را ثبت کرد. همچنین خالص تغییر مالکیت روزانه سهامداران در روز یادشده برابر با 33 میلیارد تومان به نفع سهامداران خرد بوده است. که دلیل آن می‌تواند ناشی از رونقی باشد که تحت تاثیر اقبال سرمایه‌گذاران خرد به بورس شکل گرفته و فعالان بازار سهام را به سرمایه‌گذاری در بازار سهام ترغیب کرده است. این در حالی است که مجموع ارزش بازار در روز مذکور در بیشترین سطح از 20 تیر 1401 قرار دارد (بیش از پنج هزار و 800 هزار میلیارد تومان).

نهایتاً پس از یک روز تعطیلی بازار سهام آخرین روز معاملاتی هفته را نیز با جهشی چشمگیر پشت سر گذاشت. به‌طوری که رشد نرخ دلار در بازار آزاد اطلاعیه جدید بورس کالا مبنی بر تغییر نرخ ارز محاسباتی در قیمت پایه محصولات، از دلار نیما تا توافقی، محرک‌های اصلی بورس تهران در این روز بودند. بر این اساس روز چهارشنبه شاخص کل با افزایش 5 /4درصدی در کانال یک میلیون و 647 هزار واحد آرام گرفت. نماگر هم‌وزن بازار نیز با افزایش 92 /2درصدی کار خود را در ارتفاع 480 هزار واحد به پایان رساند. علاوه بر این خالص تغییر مالکیت روز یادشده با ورود پول 663 میلیاردتومانی حقیقی‌های بازار همراه شد. در این میان ارزش معاملات خرد به میزان هفت هزار و 321 میلیارد تومان رقم خورد که بررسی آمارها نشان می‌دهد در جریان معاملات روز مذکور بیشترین مقدار ارزش معاملات خرد از 15 شهریور سال 1400 و بیشترین بازدهی روزانه نماگر اصلی بازار از ابتدای سال رقم خورده است.

در نگاهی دقیق‌تر در جریان روند رکودی بازار سرمایه، طی معاملات هفته اخیر گروه «محصولات شیمیایی» بیش از 402 میلیارد تومان جذب نقدینگی و صنعت «کانه‌های فلزی» با ورود پول حدود 229 میلیاردتومانی بیشترین ورود سرمایه حقیقی در میان صنایع را داشتند. ضمن اینکه گروه «چندرشته‌ای صنعتی» با خروج سرمایه حقیقی همراه شد و با خروج نقدینگی بیش از 95 میلیاردتومانی در صدر جدول خروج پول صنایع قرار گرفت. پس از آن گروه «زراعت» با خروج بیش از 49 میلیاردتومانی سرمایه سهامداران خرد، بیشترین خروج پول حقیقی را به ثبت رساند.

به تفکیک نمادهای معاملاتی نیز طی دادوستدهای هفته گذشته بازار سرمایه «شپدیس» با ورود پول بیش از 138 میلیارد تومان در صدر جذب نقدینگی بورس هفته اخیر قرار گرفت. پس از آن، «کگل» با ورود بیش از 137 میلیاردتومانی در رده دوم جذب نقدینگی از نمادهای معامله‌شده بورس تهران قرار گرفت و در مرتبه بعدی جدول نیز «شتران» با ورود حدود 94 میلیاردتومانی بیشترین جذب سرمایه در هفته گذشته را به نام خود به ثبت رساند. این در حالی است که نمادهای «شستا» و «شپنا» به ترتیب با خروج پول حدود 79 میلیارد تومان و حدود 71 میلیارد تومان همراه شدند و در صدر جدول خروج سرمایه حقیقی‌ها در هفته گذشته قرار گرفتند.

تداوم رالی صعودی

اسکناس آمریکایی در ادامه روند صعودی دو هفته اخیر برای اولین‌بار به 43 هزار تومان رسید. در حالی که در روزهای گذشته مسوولان بانک مرکزی و دولت وعده ریزش دلار را دادند و از کنترل بازار صحبت کردند دلار در بازار آزاد به بیش از 43 هزار تومان رسید و دلار در بازار توافقی حدود 38 هزار تومان معامله شد. در بازار طلا نیز سکه‌تمام حدود 21 میلیون و 800 هزار تومان معامله شد که بر این اساس مسکوک مورد اشاره بازدهی هفتگی مثبت 58 /16درصدی به ثبت رساند. با وجود اوج‌گیری دلار آزاد، قیمت دلار در بازار متشکل همچنان در حدود 38 هزار تومان است. این اسکناس آمریکایی در حالی رکوردشکنی می‌کند که استفاده از فضاسازی رسانه‌ای، سیاست کنترل تقاضا، محدودیت در معاملات سکه در بورس و انواع روش‌های دیگری که به‌کار گرفته متاسفانه کار به جایی نبرده است و دلار هر روز عدد بالاتر جدیدی را تجربه می‌کند. به‌طوری که در جریان دادوستدهای دلار در هفته اخیر بازدهی اسکناس یادشده تا لحظه نگارش این گزارش (ساعت 16 روز چهارشنبه هفته گذشته) معادل 41 /9 درصد افزایش را به ثبت رسانده است. از طرفی دلار نیمایی در قیمت 30 هزار و 652 تومان مورد معامله قرار گرفت. کاهش دامنه نوسان سکه بورسی به نیم‌درصد از دیگر اقداماتی بود که توسط متولیان صورت گرفت تا جلوی رشد مسکوک یادشده گرفته شود. در حالی که این محدودیت‌ها بیش از پیش موجب تمایل مردم به خرید سکه و دلار فیزیکی می‌شود. از طرفی بررسی‌ها نشان می‌دهد که حباب سکه امامی به بیش از سه میلیون تومان رسیده است. بر این اساس می‌توان گفت حباب سکه همواره پایدار نمی‌ماند و این موضوع در کنار نرخ ارز می‌تواند زنگ خطری برای خریداران سکه باشد. در این میان باید در نظر داشت که فلز گران‌بهای جهانی به دنبال سیگنال‌های فدرال‌رزرو مبنی بر احتمال کاهش سرعت نرخ بهره در مسیر صعود قرار گرفته است که در صورت تداوم آن نمی‌توان افت چشم‌گیری برای سکه متصور بود.

نفت در سقف

قیمت نفت در جریان معاملات روز چهارشنبه بر مدار صعودی باقی ماند. چرا که به نظر می‌رسد بازارها نسبت به بهبود تقاضای سوخت خوش‌بین بودند و کماکان چین به کاهش محدودیت‌های کویید19 خود ادامه می‌دهد. هر بشکه نفت خام برنت در روز سه‌شنبه در قیمت 83 دلار و 61 سنت و نفت WTI نیز در قیمت 78 دلار و 95 سنت معامله شد. در میان جو خوش‌بینانه بازار، هر دو شاخص در روز سه‌شنبه به بالاترین سطح خود در سه هفته گذشته رسیدند. امیدها برای افزایش تقاضا برای سوخت در چین در حالی ادامه دارد که دومین اقتصاد بزرگ جهان پس از سه سال محدودیت‌های شدید در حرکت و تجارت برای مقابله با شیوع کووید، به سمت بازگشایی مرزهای خود در ماه آینده حرکت می‌کند.

 بنابر اخبار رسیده، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه قصد دارد در اقدامی تلافی‌جویانه تعیین سقف قیمت نفت روسیه را امضا کند. پوتین به‌طور خاص عرضه نفت و فرآورده‌های نفتی از روسیه را برای کسانی که سقف قراردادها را تعیین می‌کنند، ممنوع کرد. به این معنا که رئیس‌جمهوری روسیه در واکنش به تعیین سقف قیمت نفت کشورش از سوی غرب، دستور ممنوعیت فروش نفت به کشورهایی را که این سقف قیمت را تعیین کرده‌اند، صادر کرد. علاوه بر این، در جاهای دیگر تولید ایالات متحده به دلیل سرمای شدید در قطب شمال مختل شده است و تولید نفت و گاز از داکوتای شمالی و تگزاس را کاهش داده است. پالایشگاه‌های نفت نیز روز سه‌شنبه در تلاش بودند تا فعالیت‌های 12 تاسیساتی را که به دلیل انجماد سنگین، خاموش شده بودند، از سر بگیرند؛ روند رو به بهبودی که در برخی موارد تا ژانویه ادامه خواهد داشت. با این حال، نظرسنجی اولیه رویترز در روز دوشنبه نشان داد که ذخایر نفت خام ایالات متحده احتمالاً 6 /1 میلیون بشکه کاهش یافته و ذخایر میعانات نیز کاهش یافته است.