تحریم غول‌ها
تحریم پتروشیمی‌های ایران چه پیامدی دارد؟
سردار خالدی: به تازگی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا شبکه‌ای از تولیدکنندگان محصول‌های پتروشیمی ایران و همچنین شرکت‌های صوری مستقر در جمهوری خلق چین و امارات متحده عربی را که حامی شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران هستند، در فهرست تحریم قرار داد. به ادعای گزارش وزارت خزانه‌داری آمریکا، این دو شرکت در فروش محصول‌های پتروشیمی ایران در خارج از این کشور نقش اساسی دارند. در بیانیه اعلامی اوفک دو فرد و ۹ شرکت تحریم شدند. از میان شرکت‌های تحریم‌شده، اسامی سه پتروشیمی خارک، فن‌آوران و مارون نیز دیده می‌شود. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا مدعی شده، آمریکا تولیدکنندگان پتروشیمی ایرانی و شرکت‌های فعال در چین و امارات را تحریم کرده است. وی البته ادعا کرده دولت بایدن در پیمودن مسیر دیپلماتیک معنادار برای دستیابی به بازگشت متقابل به برجام صادقانه و ثابت‌قدم بوده است. ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان، با ابراز تعجب از تحریم‌های تازه آمریکا، از عملکرد سیاست خارجی آمریکا در برابر ایران انتقاد می‌کند. رئیسی در این باره می‌گوید: من از آمریکایی‌ها متعجبم که از سویی پیغام مذاکره و توافق می‌فرستند و از سویی بر فهرست تحریم‌ها می‌افزایند. این چه نحو عمل کردن است؟ در چند سال گذشته که صادرات نفت ایران متاثر از شدت تحریم‌ها با چالش مواجه شده بود، ارزآوری از محل صادرات محصول‌های پتروشیمی (سهم 40درصدی در صادرات غیرنفتی) جایگزین مطمئنی برای تامین نیاز ارز کشور بود. تحریم‌های جدید اعمال‌شده اگرچه روی کاهش درآمدها اثرگذار و پیامددار خواهد بود اما باید منتظر ماند و دید راهکارهای جایگزین چقدر می‌تواند اثر تحریم‌ها را خنثی کند. پرسش اینجاست که تحریم شرکت‌های پتروشیمی چه پیامدها و پیام‌هایی می‌تواند داشته باشد؟
برخی رویکردها حاکی از آن است که اتفاق جدیدی در وضعیت تحریم‌ها رخ نداده است. استدلال این است که شرکت‌های پتروشیمی خود را با شرایط تحریمی وفق دادند و با شرایط تحریمی همسو شده‌اند، از این بابت اقدام تازه اوفک، تاثیر جدیدی بر عملکرد و سودآوری این شرکت‌ها نخواهد داشت. در نقطه مقابل، برخی نگران تنگ‌تر شدن کانال درآمدهای ارزی ایران پس از تحریم‌های فراگیرتر علیه شرکت‌های پتروشیمی هستند. این اتفاق می‌تواند اثر خود را به صورت همزمان روی بازار سهام و بازار ارز هم بگذارد. چون بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی سهامی عام‌اند و در بازار سهام حضور دارند و هر تغییری در عملکرد آنها می‌تواند سهام آنها را تحت تاثیر قرار دهد. ضمن اینکه اگر درآمد ارزی ناشی از صادرات محصول‌های پتروشیمی سخت‌تر شود، مخابره پیام کاهش عرضه ارز به بازار می‌تواند بازار ارز را تحت تاثیر قرار دهد. با این زاویه دید، در این پرونده می‌خواهیم پیامدها و آثار تحریم‌های جدید علیه صنعت پتروشیمی ایران را به بحث بگذاریم.
