آتش در خرمن

در سایه یک بی‌تفاوتی عمومی، بحران‌های بزرگ محیط ‌زیستی در حال بلعیدن آینده ایران و جهان است. فصل اجتماعی این شماره تجارت فردا به بررسی عمیق دو تهدید جدی می‌پردازد؛ یکی بررسی آتش‌سوزی در جنگل‌ها و دلایل آن و دیگری بررسی سموم کشاورزی و آلودگی محصولات کشاورزی در ایران.

آمارهای جهانی از افزایش ۸۰درصدی آتش‌سوزی‌های جنگلی در سال ۲۰۲۴ حکایت دارد. در ایران اما وضعیت به مراتب نگران‌کننده‌تر است. آتش‌سوزی‌های امسال رکورد بی‌سابقه‌ای از خود بر جای گذاشته‌اند؛ افزایش ۲۲۹درصدی مساحت سوخته‌شده نسبت به سال گذشته. نکته هولناک اینجاست که ۷۰ درصد این آتش‌سوزی‌ها در زاگرس رخ داده است؛ همان رویشگاه‌هایی که به «ریه‌های ایران» معروف‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد ۹۰ درصد این حوادث ناشی از سهل‌انگاری یا اقدامات عمدی انسانی است.

در سوی دیگر ماجرا، بحرانی خاموش اما به همان اندازه خطرناک در حال وقوع است. تحقیقات رسمی نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد محصولات کشاورزی ایران آلوده به سموم و نیترات هستند. دکتر ربابه شیخ‌الاسلام، متخصص برجسته تغذیه، به تجارت فردا می‌گوید که در جلسه‌ای مسئولان وزارت جهاد کشاورزی این آمار تکان‌دهنده را تایید کرده‌اند.

علت اصلی این فاجعه چیست؟ به گفته کارشناسان علت اصلی استفاده گسترده از سموم منسوخ‌شده به دلیل قیمت بالای سموم استاندارد، فقدان سیستم نظارتی کارآمد بر فروش و مصرف سموم کشاورزی و عدم آموزش کافی کشاورزان درباره خطرات این سموم است.