درآمد کشاورزان و هزینه‌های درمانی
بلایای طبیعی چه تاثیری بر بهداشت و سلامت کشاورزان دارد؟
یکی از مشاغلی که کارگران آن دائماً در معرض خطرها و آسیب‌های روحی و جسمی قرار دارند، کشاورزی است. این شغل بعد از کار در معادن و صنایع راه و ساختمان سومین شغل پرمخاطره دنیا محسوب می‌شود. اگر با دقت به زندگی یک کشاورز نگاه کنیم، متوجه این خطرات خواهیم شد و درمی‌یابیم که سلامت و بهداشت این قشر از مردم چقدر در معرض خطرات گوناگون است. از گرمازدگی، سرمازدگی، ناشنوایی، از بین رفتن بینایی و اختلالات ستون فقرات تا بیماری‌های عفونی و انگلی و حتی بیماری‌های خطرناکی همچون سرطان‌های پوستی از جمله بیماری‌هایی است که کشاورزان در طول زندگی خود در معرض آن قرار دارند. کشاورزان از صبح علی‌الطلوع تا غروب آفتاب در باغ و مزرعه خود کار می‌کنند و مجبورند بیشتر وقت خود را در خارج از خانه سپری کنند. آنها چند ماه از سال را درگیر مراحل تولید محصول خود هستند؛ زمین را شخم می‌زنند، بذر می‌کارند، آبیاری می‌کنند، درختان را هرس می‌کنند و منتظر می‌مانند تا بعد از مدت طولانی محصولات باغ آماده برداشت شوند. این حجم از کار بی‌وقفه در کنار عوامل دیگر همچون ماشین‌آلات غیرایمن، حمله جانوران و حیوانات وحشی و حشرات و خزندگان، آلودگی محیطی، گرما، سرما، اشعه خورشید، رطوبت و سروصدا، سلامتی کشاورزان را تهدید می‌کند. همین عوامل باعث شده که احتمال بیماری و مرگ‌ومیر در کشاورزان بالاتر از حد معمول باشد. این موضوع بدون شک بر میزان عرضه نیروی کار در این بخش از اقتصاد کشور اثرگذار خواهد بود و علاوه بر این به اختلال در زنجیره تامین کالاهای کشاورزی نیز منجر خواهد شد که بر زندگی دیگر افراد جامعه تاثیر بسزایی دارد. به منظور محافظت از کشاورزان از این بلایا و همچنین از عواقب منفی آن و نیز تامین امنیت غذایی، بسیاری از کشورها برنامه‌های حمایتی خاصی برای سلامت و بهداشت کشاورزان در نظر گرفتند. در زمان بروز بلایای طبیعی نظیر خشکسالی، سیل، زلزله، سرمای شدید و کم‌آبی، درآمد کشاورزان به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد به‌طوری که در بعضی مواقع کشاورزان نمی‌توانند از پس هزینه‌های روزمره خود بربیایند و مجبور می‌شوند از هزینه‌های بهداشتی خود بکاهند. از این‌رو؛ این برنامه‌های حمایتی به منظور محافظت از درآمد کشاورزان در زمان بحران‌های این‌چنینی معرفی و به کار گرفته می‌شود. هرچند اغلب بیمه‌های درمانی و برنامه‌های گذشته معطوف به مراقبت‌های پزشکی پرهزینه و کمک‌هزینه برای پرداخت هزینه‌های بیماری‌های سنگین همچون عمل جراحی بود که باعث می‌شد این نوع برنامه‌های حمایتی اثرگذاری چندانی بر رفاه کشاورزان نداشته و در برابر گزند شوک‌های شدید درآمدی بی‌تاثیر باشد. با توجه به اهمیت وضعیت بهداشتی کشاورزان و تاثیر آن بر تولیدات کشاورزی کشور، مطالعات گسترده‌ای به بررسی آن پرداختند. در همین راستا، هونگ هائو چانگ و چاد مایرهوفر در مقاله‌ای که با نام «کاهش درآمد کشاورزان و هزینه‌های مراقبت‌های پزشکی» در آوریل 2022 در ژورنال NBER به چاپ رسید به بررسی اثرگذاری بروز بلایای طبیعی و شوک‌های درآمدی کشاورزان بر هزینه‌های بهداشتی و درمانی آنها پرداختند. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله ارائه خواهد شد.
کشش درآمدی کشاورزان و هزینه‌های درمان
تغییرات آب‌وهوایی و شرایط اقلیمی یکی از موثرترین عوامل تاثیرگذار بر میزان تولیدات محصولات کشاورزی و درآمد کارکنان این حوزه است. اغلب شوک‌های منفی درآمدی به کشاورزان بر اثر همین تغییرات شدید آب‌وهوایی رخ می‌دهد که در دهه‌های اخیر میزان این تغییرات و ریسک حاصل از آن رو به افزایش بوده است. در نتیجه، می‌توان انتظار داشت که این شوک‌های درآمدی بر تصمیمات اقتصادی کشاورزان و در میزان هزینه‌های درمانی و بهداشتی آنها بی‌تاثیر نباشد. بررسی این تاثیر هم برای خود کشاورزان و هم برای سیاستگذاران و شرکت‌های بیمه بسیار بااهمیت است. شرکت‌های بیمه و سیاستگذاران با یافتن میزان تاثیر شوک‌های درآمدی کشاورزان بر تقاضای آنها برای مراقبت‌های پزشکی، می‌توانند دید خوبی از ریسک‌های مالی خود پیدا کنند و همچنین می‌توانند زیرساخت‌های مناسبی برای پوشش کشاورزان بیشتر مهیا کنند. از طرفی سیاستگذاران نیز می‌توانند از این طریق میزان یارانه‌ای را که می‌خواهند برای این بخش تخصیص دهند، با دقت بیشتری تخمین بزنند. از این‌رو هر دو این گروه‌ها نیاز دارند که مقدار کشش درآمدی تقاضای کشاورزان برای مراقبت‌های پزشکی را پیدا کنند. برای فهم بهتر باید ابتدا با مفهوم کشش درآمدی آشنا شویم. کشش (Elasticity) به معنی درصد تغییر در یک متغیر نسبت به درصد تغییر در سایر عوامل موثر بر آن است. تغییر در «مقدار تقاضا» در نتیجه تغییر در یکی از عوامل موثر بر آن را «کشش تقاضا» (Demand Elasticity) می‌گویند که به صورت درصد بیان می‌شود. در این صورت، کشش درآمدی تقاضا، درصد تغییرات مقدار تقاضا در ازای درصد تغییر در مقدار درآمد تعریف می‌شود. با توجه به این تعریف، مقدار کشش درآمدی تقاضای کشاورزان برای مراقبت‌های پزشکی به معنای درصد تغییر در تقاضای کشاورزان برای خدمات و مراقبت‌های پزشکی نسبت به درصد تغییرات درآمد آنهاست. به عبارت ساده‌تر می‌توان گفت با کاهش (افزایش) یک درصد در درآمد کشاورزان، میزان تقاضای آنها برای خدمات درمانی به چه میزان تغییر می‌کند.
حوادث طبیعی در تایوان و حمایت دولتی
حوادث و بلایای طبیعی از طریق مکانیسم‌های مختلف بر درآمد کشاورزان موثر هستند و شوک‌های بزرگی به آن وارد می‌کنند. غالباً در مناطقی که زیرساخت‌های مناسب در دسترس نیست و دسترسی به خدمات اورژانسی محدود است، حوادث طبیعی خسارت‌های شدیدی به بار می‌آورد و باعث جراحت‌های وخیم و حتی مرگ‌ومیر افراد می‌شود. البته این موضوع در مناطق با سطح رفاهی بهتر نیز ممکن است رخ دهد اما در مناطقی که دسترسی بهتری به خدمات پزشکی و اورژانسی دارند، این قبیل اتفاقات کمتر رخ می‌دهد و در بیشتر مواقع، بلایای طبیعی باعث از بین رفتن دام‌ها، محصولات کشاورزی و تخریب زیرساخت‌ها و تجهیزات در این مناطق می‌شود. همه اینها به کشاورزان ضرر مالی می‌زنند و به نوعی باعث کاهش درآمد آنها خواهند شد که در نهایت بر تصمیمات کشاورزان برای هزینه‌های درمانی اثرگذار خواهند بود. در این راستا، نویسندگان این مقاله با استفاده از داده‌های برنامه بیمه سلامت کشاورزان (FHI) در تایوان که شامل اطلاعاتی منسجم مربوط به 5 /3 میلیون کشاورز در این کشور می‌شد، به بررسی ارتباط بین بلایای طبیعی، درآمد کشاورزان و هزینه‌های درمانی آنها پرداختند. تایوان به‌طور منظم، در معرض بلایای طبیعی متعددی از جمله طوفان، بادهای شدید و بارندگی ناشی از طوفان‌های استوایی یا رعدوبرق شدید و دمای بالاست. دولت تایوان به جای حمایت مالی از طریق بیمه محصولات کشاورزی، یک برنامه حمایتی در شرایط بحران اجرا می‌کند که به این صورت است که به کشاورزان برای جبران خسارات ناشی از بلایای طبیعی، پرداخت‌های نقدی ارائه می‌دهد. این برنامه درصد بزرگی از بودجه مربوط به بخش کشاورزی دولت این کشور را تشکیل می‌دهد که از سال 2010 تا 2019 بالغ بر 277 میلیون دلار (NT$) هزینه داشته است. 70 درصد از این پرداختی‌ها ضرر ناشی از طوفان‌ها را جبران می‌کند، در حالی که در مورد بارش شدید باران، دومین دلیل رایج برای پرداختی‌ها، تنها 14 درصد است. این برنامه حمایتی از کشاورزان دو نوع کمک‌رسانی متفاوت را ارائه می‌داد: معمولی و اضطراری. نوع معمولی این برنامه این‌گونه بود که در صورت وقوع بلایای طبیعی، کشاورزان واجد شرایط که حداقل به 20 درصد از زمین‌های زراعی یا گله‌های دامی‌شان آسیب رسیده است، می‌توانند درخواست کمک‌های منظم را به دولت ارائه کنند. هنگامی که درخواست آنها توسط دولت دریافت می‌شود، یک مقام رسمی از مزرعه بازدید می‌کند تا خسارت را بررسی کند و هرگونه تنظیمات لازم را در ارزیابی اولیه خسارت انجام دهد. در صورت صحت ادعا، کشاورز در مدت 60-45 روز پس از درخواست، مبلغی معادل تعداد هکتارهای خسارت‌دیده دریافت می‌کند. نوع اضطراری این برنامه هم مربوط به خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی شدید است که پس از این اتفاق که بخش بزرگی از کشاورزان را تحت تاثیر قرار داده، تخصیص می‌یابد. در صورتی که بودجه دولت نتواند تمامی درخواست‌های کشاورزان را پوشش دهد، دولت مجبور به اولویت‌بندی می‌شود. نویسندگان این مقاله بیان می‌کنند که همین موضوع جای دخالت و تصمیم‌گیری دولت را به وجود می‌آورد به‌طوری که پرداختی‌های مربوط به خسارت کشاورزی تایوان مطابق با ترجیحات سیاسی دولت مرکزی تخصیص داده می‌شود. این امر به این دلیل است که معیارهای تعیین رتبه‌بندی اولویت‌ها منوط به صلاحدید است و شهرستان‌هایی که اکثر جمعیت آنها از حزب سیاسی حاکم حمایت می‌کنند، در رتبه‌بندی بالاتر از شهرستان‌هایی قرار می‌گیرند که در رای‌گیری حامیان حزب مخالف بودند. در نتیجه، کشاورزان در شهرستان‌های مخالف ممکن است در برخی موارد هیچ کمکی دریافت نکنند.
متغیر ابزاری
در این مقاله به منظور ارزیابی اثر شوک‌های درآمدی کشاورزان که ناشی از بلایای طبیعی بودند بر تقاضای هزینه‌های درمانی کشاورزان، از متغیر ابزاری کمک گرفته شده است. اما متغیر ابزاری چیست؟ برای تخمین اثر متغیر x بر روی متغیر دیگری مانند y, یک ابزار متغیر سومی مانند z وجود دارد که y را فقط از طریق اثرش بر روی x تحت تاثیر قرار می‌دهد. برای مثال فرض کنید که یک محقق می‌خواهد اثر تصادفی سیگار کشیدن را روی سلامت عمومی بررسی کند. همبستگی بین سلامتی و سیگار کشیدن نشان می‌دهد که ارتباطی بین سیگار کشیدن و سلامتی وجود دارد. همان‌طور که گفته شد، برقراری آزمایشی برای تعیین اثرات استعمال سیگار، بسیار سخت و حتی ناممکن است؛ علاوه بر این، کنترل کردن متغیرهای دیگر که بر سیگار کشیدن تاثیرگذارند، در آزمایشی که شامل جمعیت انسانی می‌شود، بسیار پرهزینه است. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که متغیرهای دیگری ممکن است هر دو تندرستی و سیگار کشیدن را تحت تاثیر قرار دهد، به عنوان مثال، نرخ مالیات بر دخانیات. از این‌رو، محقق ممکن است که برای تخمین اثر تصادفی سیگار کشیدن روی سلامتی از طریق داده‌های مشاهده‌شده با استفاده از نرخ مالیات بر روی محصولات توتون به‌عنوان ابزاری به جای استفاده از داده‌های سیگار کشیدن، در یک رگرسیون استفاده کند. از آنجا که مالیات بر توتون روی سیگار کشیدن اثرگذار است، بنابراین روی سلامتی نیز اثر دارد. همبستگی بین مالیات بر توتون و سلامتی نشان می‌دهد که عوامل موثر بر سیگار کشیدن ممکن است از طریق همبستگی بین پارامترهای سیگار کشیدن و مالیات ایجاد شده باشد. در این پژوهش نیز محققان از تعداد رای‌ها و درصد رای‌های حمایتی شهرستان‌های تایوان از حزب حاکم در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور در سال‌های 2008 تا 2012 به عنوان متغیر ابزاری استفاده کردند. از آن جهت که نسبت رای‌های حمایتی به رای‌های مخالف حزب حاکم یک شهرستان در تصمیم‌گیری سیاستگذاران نسبت به اولویت‌بندی و ترجیح کمک‌رسانی به این شهرستان مولفه‌ای تاثیرگذار است، می‌تواند به عنوان متغیر ابزاری برای زیان درآمدی ناشی از بلایای طبیعی به کار گرفته شود. همان‌طور که گفته شد، شهرستان‌هایی که در رای‌گیری حامی حزب حاکم بودند، در موقع وقوع بلایای طبیعی در اولویت برای کمک‌رسانی قرار می‌گیرند. از این‌رو در صورت بروز چنین حوادثی، کشاورزان این شهرستان‌ها از حمایت کافی برخوردار خواهند بود. شکل بالا، میانگین ماهانه پرداخت‌های بلایا به کشاورزان به ازای هر درخواست در هر شهرستان بین ژانویه 2009 تا دسامبر 2012 در تایوان (شکل سمت چپ) و متغیر ابزاری سیاسی که به عنوان نسبت آرای حزب فعلی به حزب مخالف ضرب‌در تعداد واجدین شرایط رای دادن در هر شهرستان، در انتخابات‌های ریاست‌جمهوری 2008 و 2012 تعریف شده است (شکل سمت راست)، است.
یافته‌های پژوهش
چانگ و مایرهوفر در این مقاله بررسی کردند که شوک‌های درآمدی ناشی از بلایای طبیعی چگونه بر استفاده و مخارج مراقبت‌های بهداشتی کشاورزان تایوانی تاثیر می‌گذارد. در این راستا آنها کشش‌های درآمدی را برای انواع مختلف خدمات مراقبت‌های بهداشتی (مانند خدمات بستری، سرپایی و داروهای تجویزی) و همچنین برای درمان چندین بیماری (مانند اختلالات سلامت روان، جراحت‌ها و عفونت‌ها) برآورد می‌کنند. این محققان کشش‌های پرداخت بلایا را همان کشش‌های درآمدی کشاورزان در تقاضای مراقبت‌های بهداشتی در نظر می‌گیرند و مکانیسم‌هایی را که از طریق آن بلایای طبیعی ممکن است بر استفاده از مراقبت‌های بهداشتی تاثیر بگذارد، بررسی می‌کنند. یافته‌های اصلی آنها نشان می‌دهد که از دست دادن درآمد کشاورزان در اثر بلایای طبیعی، استفاده از خدمات مراقبت‌های بهداشتی از جمله خدمات سرپایی و داروهای تجویزی را کاهش می‌دهد، اما خدمات مربوط به بستری را کاهش نمی‌دهد.
