فوران ابهام

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارهای دارایی به پایان رسید. در این میان هر سه نماگر اصلی بازار سهام با افزایش ارتفاع همراه شدند. شاخص کل بورس تهران با رشد 88 /1درصدی همراه شد، نماگر هم‌وزن صعود 04 /2درصدی را ثبت کرد و نهایتاً شاخص کل فرابورس نیز با افزایش 78 /0درصدی به کار خود پایان داد. دلار این روزها همچنان در حال نوسان در کانال 50 هزار تومان است و آرامش حاکم بر بازار ارز سبب شده تا قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز روند خاصی را تجربه نکنند. قیمت نفت خام نیز همچنان به تغییرات نرخ بهره فدرال‌رزرو چشم دوخته است تا سمت‌وسوی معاملاتی خود را مشخص کند.

بازار سهام

نوسانات نماگرهای سهامی در حوالی کانال دو میلیون‌واحدی همچنان ادامه‌دار است و بازار سهام همچنان به افت‌وخیزهای محدود خود در سطوح کنونی بسنده کرده است. زورآزمایی خریداران و فروشندگان در هفته گذشته در بازار سهام، موجبات رشد 88 /1درصدی شاخص کل بورس تهران را فراهم کرد. افزون بر سبزپوشی نماگر اصلی بازار سهام، شاخص هم‌وزن که نماگر قابل‌اعتناتری نسبت به شاخص کل در بیان وضعیت کلی بازار است، با رشد 04 /2درصدی همراه شد و نهایتاً در سطح 720 هزار و 645واحدی کار خود را به اتمام رساند. شاخص کل فرابورس نیز به عنوان نماینده سهام فرابورس، هفته گذشته را با رشد 78 /0درصدی، پشت سر گذاشت. میانگین روزانه ارزش معاملات خرد بازار (سهام، حق‌تقدم) در هفته گذشته رقم چهارهزار و 274 میلیارد تومان را ثبت کرد. از آیتم ارزش معاملات خرد، به عنوان آیتمی برای رصد شرایط رکودی و رونق بازار سهام استفاده می‌شود و تا زمانی که این پارامتر در سطوح کمتر از پنج‌هزار میلیارد تومان قرار داشته باشد، نمی‌توان از بطن و متن بازار سهام، تمایلات صعودی انتظار داشت. به‌جز نخستین روز از هفته که با کاهش ارتفاع نماگرهای تالار شیشه‌ای همراه شد، در چهار روز بعدی، شاخص‌های سهامی با رشد همراه شدند. با توجه به گذشت بیش از دو ماه از پاییز و انتشار صورت‌های مالی شش‌ماهه شرکت‌های بورسی در کدال، بازار سهام در صنایع مختلف، شاهد انتشار گزارش‌های فراتر از انتظار بوده است و این موضوع سبب شد تا بازار در روزهای میانی هفته، وضعیت پایدارتر و باثبات‌تری را تجربه کند. بازار سهام، همچنان در کلیت خود از داشتن محرک و کاتالیزوری که موجبات جهش ادامه‌دار نماگرهای سهامی را فراهم آورد، محروم است. نکته قابل توجه در خصوص بورس تهران در سال جاری این است که بازار سهام در سال جاری نتوانسته است انتظارات سرمایه‌گذاران را برآورده کند. بازار سهام در اقتصاد کشور ما به عنوان یکی از بازارهای ریسکی شناخته می‌شود و طبیعتاً سرمایه‌گذار به خاطر سرمایه‌گذاری در بازار سهام، صرف ریسک بالاتری را مطالبه می‌کند. گفتنی است که صرف ریسک، میزان بازدهی است که یک سرمایه‌گذار به ازای پذیرش ریسک اضافه‌تر از بازدهی بدون ریسک درخواست می‌کند. به بیانی ساده‌تر وقتی سرمایه‌گذار از سودهای بدون ریسک سپرده بانکی، اوراق دولتی، اسناد خزانه و سود صندوق‌های با درآمد ثابت صرف‌نظر می‌کند و ترجیح وی به خرید سهام در بازار سرمایه است، انتظار دارد که با توجه به ریسک متحمل‌شده در این بازار، بازدهی متناسب با این ریسک را کسب کند. موضوعی که در سال جاری در بازار سهام رنگ واقعیت به خود نگرفته و شاخص کل تا پایان هفته گذشته تنها 1 /5 درصد بالاتر از مقدار پایانی سال گذشته ایستاده است. نماگر هم‌وزن نیز هر چند اوضاع و احوال بهتری از شاخص کل در زمینه ثبت بازدهی دارد و در سال جاری با رشد 1 /23درصدی همراه شده است، اما با توجه به ریسک موجود در سپهر بازار سهام، مطمئناً بازدهی‌های این‌چنینی رضایت سهامداران و فعالان بازار سهام را در پی نخواهد داشت. تمثیل جالبی در مورد بازار سهام وجود دارد که گفته می‌شود: روندهای صعودی در بازار سهام، دقیقاً از جایی آغاز می‌شوند که هیچ‌کس تصور نمی‌کند. به‌‌رغم اینکه بازار سهام در مقطع کنونی از داشتن محرک محروم است، اما با توجه به افت قیمت‌ها، قیمت‌های بازار سهام در محدوده ارزنده‌ای قرار دارند. بنابراین باید به دقت روند معاملات این روزهای تالار شیشه‌ای را زیر نظر گرفت و با عینک تیزبینی به اخبار و پارامترهای اثرگذار بر آن نگریست تا با پیش‌بینی مسیر آتی بازار سهام، تصمیمات بهینه‌ای را در رابطه با پورتفوی معاملاتی خود اتخاذ کرد. در سال گذشته و دقیقاً در چنین روزهایی، از دل ناامیدی یک روند صعودی در بازار سهام شکل گرفت و با توجه به رشد قیمت دلار، بازار سهام توانست از کف‌های ثبت‌شده در آبان سال گذشته، تا اردیبهشت‌ماه سال جاری، بازدهی فوق‌العاده‌ای را در بسیاری از نمادهای معاملاتی ثبت کند. نکته دیگر این است که با توجه به فرسایشی شدن روند بازار سهام در پنج ماه اخیر، بسیاری از سرمایه‌گذاران در مقطع کنونی، عطای بازار سهام را به لقای آن بخشیده‌اند و ترجیح داده‌اند تا در وضعیت قمر در عقرب کنونی که بازار سهام قدم‌های کج‌دار و مریزی برمی‌دارد، در صحنه معاملات تالار شیشه‌ای حضور نداشته باشند. مطمئناً با ظهور اولین بارقه‌های امید و تمایلات صعودی در بازار سهام، مجدداً جریان پول از حساب آنلاین معاملاتی کارگزاری‌ها و اوراق بهادار با درآمد ثابت راهی مرزهای بازار سهام خواهد شد و مجدداً قطار قیمت‌های این بازار را به نحوی به جلو هدایت خواهد کرد که سقف‌های ثبت‌شده در دومین ماه سال جاری شکسته شود. به هر روی باید منتظر ماند و دید که برآیند نیروهای اثرگذار بر بازار سهام، بورس تهران را به کدامین سمت‌وسو، سوق خواهد داد.

بازار ارز

اسکناس آمریکایی این روزها در سطوح بالای 50 هزار تومان در حال نوسان است و آنچه رصد معاملات روزهای اخیر دلار در بازار آزاد بازنمایی می‌کند این است که تمایل دلار به صعود بیش از میل به افت است. دلار که قبل از وقوع جنگ اخیر خاورمیانه، برای مدت‌ها در سطوح پایین‌تر از 50 هزار تومان حبس شده بود، با ریسک سیاسی که از جنگ درگرفته میان فلسطین و رژیم صهیونیستی در فضای اقتصادی کشور پخش شد، در مسیر صعودی قرار گرفت و در هفته‌های گذشته تا سطح 53 هزار و 650 تومان نیز پیشروی داشت. اما وقتی بازیگران ارزی در بازار آزاد، احتمال درگیری ایران در جنگ مذکور را پایین دانستند، دلار مجدداً در مسیر نزولی قرار گرفت و در آستانه از دست دادن کانال 50 هزار تومان قرار گرفت. شاخص ارزی به‌شدت نسبت به تغییر مناسبات کشور در سطح بین‌الملل حساس است و چون فعلاً آتش جنگ منطقه‌ای خاموش نشده است، دلار همچنان در جریان معاملات تمایلات صعودی خود را ابراز می‌کند. با وجود کاهش نرخ تورم و نرخ رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر، می‌توان گفت که تا حدودی انتظارات تورمی در بطن و متن اقتصاد کشور فروکش کرده است و در کنار این موارد، دستیابی بانک مرکزی به دارایی‌های بلوکه‌شده خود در کشورهای مختلف و فروش نفت به چین سبب شده تا از لحاظ ذخایر ارزی، بانک مرکزی اوضاع و احوال مناسبی داشته باشد. می‌توان گفت تنها عاملی که در مقطع فعلی می‌تواند شاخص ارزی را به سمت فتح قله تاریخی ثبت‌شده در کانال 60 هزار تومان راهنمایی و هدایت کند، اخبار منتشره از جنگ منطقه‌ای است که باید دید در روزهای آتی روند این جنگ چگونه پیش خواهد رفت و اگر سوت پایان این جنگ نواخته شود، می‌توان به بازگشت دلار به سطوح پایین‌تر امیدوار بود.

بازار طلا و سکه

قیمت طلا و سکه در بازار داخلی در هفته گذشته نیز روند متعادل و باثباتی را تجربه کرد. عمده نوسانات قیمت‌ها در بازار طلا و سکه در داخل کشور، معطوف به نوسانات قیمت اسکناس آمریکایی است و در این اثنی، با توجه به اینکه در ماه‌ها و هفته‌های اخیر در بازار ارز آرامش حاکم بوده است، قیمت‌ها در بازار داخلی نیز نوسانات خاصی را تجربه نکرده‌اند. افزایش قیمت اونس جهانی طلا، اندکی خوش‌بینی در این بازار ایجاد کرده، اما نتوانسته قیمت‌ها را تا حد زیادی تکان دهد. همچنین در روزهای اخیر، اونس جهانی توانسته پس از کش‌وقوس‌های فراوان مجدداً کانال دوهزاردلاری را پس بگیرد. به‌طور سنتی، طلا به عنوان یک دارایی امن شناخته می‌شود و در زمان‌هایی که بی‌ثباتی و ریسک‌های سیاسی، اقتصادی، ژئوپولیتیکی پدیدار می‌شود، این فلز ارزشمند با استقبال خریداران مواجه می‌شود. به علاوه در زمان‌هایی که بازارهای سهام با بحران مواجه می‌شود، درگیری‌های نظامی رخ می‌دهد و بیماری‌های همه‌گیر فراگیر می‌شود نیز طلا با اقبال از سوی سرمایه‌گذاران همراه می‌شود. در ماه‌های اخیر، برخی از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که با توجه به بی‌ثباتی در جهان و تنش‌های ژئوپولیتیکی، جذابیت طلا به علت امنیت آن بیشتر می‌شود و قیمت طلا به زودی به 2500 دلار در هر اونس خواهد رسید. اونس طلا در دو ماه اخیر به دلیل تنش‌هایی که در خاورمیانه رخ داده است، همواره رو به بالا معامله شده است و تشدید بی‌ثباتی‌ها و تنش‌ها در منطقه، قیمت طلا را با افزایش همراه کرده است. افزون بر این، یکی از عواملی که سبب شده تا قیمت اونس در هفته‌های اخیر با افزایش همراه شود، انتظار برای ثبات یا کاهش نرخ بهره فدرال‌رزرو در ماه‌های آتی است که خود را در قالب کاهش شاخص دلار آمریکا نشان می‌دهد و این موضوع نیز موجبات تقویت قیمت طلا را فراهم می‌کند.

بازار نفت

معاملات نفت در روز چهارشنبه در دامنه محدودی حرکت کرد، زیرا سرمایه‌گذاران در آستانه نشست مهم اوپک پلاس برای تصمیم‌گیری در مورد سیاست تولید در ماه‌های آینده محتاط شده‌اند، این مهم در حالی به وقوع پیوسته که اختلال عرضه در دریای سیاه قیمت‌ها را حمایت کرد. بهای معاملات آتی نفت برنت با سه سنت کاهش به 65 /81 دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت خام وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا (WTI) با 12 سنت یا 2 /0 درصد افزایش به 53 /76دلار در هر بشکه رسید. هر دو شاخص در روز سه‌شنبه به دلیل احتمال تمدید یا تعمیق کاهش عرضه از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش مانند روسیه (اوپک‌پلاس) و همچنین نگرانی‌ها در مورد تولید نفت قزاقستان و کاهش شاخص دلار آمریکا، حدود دو درصد افزایش یافتند. وارن پترسون و اوا مانتی، تحلیلگران بانک ING می‌گویند: اگر (اوپک پلاس) نتواند به توافق اولیه دست یابد، ما نمی‌توانیم خطر تاخیر بیشتر نشست را رد کنیم که احتمالاً فشار نزولی بر قیمت نفت وارد می‌کند. چشم‌انداز بازار نفت در سال 2024 تا حد زیادی به سیاست اوپک‌پلاس بستگی دارد. همچنین حق بیمه قراردادهای بارگیری ماهانه برنت نسبت به قراردادهای بارگیری‌شده در شش ماه به بالاترین میزان در دو هفته گذشته رسید که نشان‌دهنده افزایش نگرانی‌ها در مورد کسری عرضه در بلندمدت است. همچنین وزارت انرژی قزاقستان گفت که بزرگ‌ترین میادین نفتی قزاقستان مجموع تولید روزانه نفت خود را تا 56 درصد از 27 نوامبر کاهش می‌دهند. نفت همچنین به دلیل کاهش شاخص دلار و کاهش ذخایر نفت خام آمریکا حمایت شد. در حالی که انتظار می‌رود فدرال‌رزرو در اوایل سال آینده کاهش نرخ بهره را آغاز کند، دلار در برابر همتایان اصلی خود در روز چهارشنبه افت کرد. دلار ضعیف‌تر معمولاً از قیمت نفت حمایت می‌کند، زیرا نفت را برای کسانی که ارزهای دیگر را دارند ارزان‌تر می‌کند.