تله قیمت‌گذاری مسکن

 نسترن یوسف‌بکیان: هفته گذشته گزارش‌های زیادی درباره مقایسه قیمت مسکن در تهران با شهرهای گران دنیا منتشر شد که انعکاس زیادی در رسانه‌ها داشت. در یکی از گزارش‌ها، آگهی فروش پنت‌هاوسی در تهران مورد توجه قرار گرفت که قیمت آن حدود 15 میلیون دلار بود. نویسنده گزارش نوشته بود، حتی در بورلی هیلز آمریکا هم چنین قیمت‌هایی فوق‌العاده زیاد است.

همزمان، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس در واکنش به قیمت‌های نجومی املاک در تهران گفت: تهران گران‌ترین پایتخت املاک دنیاست و باید مقابل قیمت‌گذاری‌های نجومی در مسکن ایستاد. وی افزود: اگر امروز بخشی از املاک تهران از سوی کارشناسان قیمت‌گذاری شود، نرخ تعیین‌شده یک‌دهم نرخی است که در بازار عرضه می‌شود. به گفته اسماعیل حسین‌زهی،‌ باید جلوی عده‌ای خاص که قیمت‌ها را به صورت حباب بالا می‌برند ایستاد و هم دولت و هم مجلس باید به این موضوع ورود جدی داشته باشند. از نظر اقتصاددانان، ایرادی که به تحلیل آقای حسین‌زهی وارد است این است که انتظارات تورمی و اثر تورم بر بازار مسکن را نادیده می‌گیرد و فکر می‌کند عده‌ای نشسته‌اند و قیمت مسکن را بالا می‌برند پس باید با آنها برخورد کرد.

در این میان ارتباط مستقیم بازار مسکن با افزایش نرخ دلار از سوی برخی مسوولان نادیده انگاشته می‌شود و گمان می‌رود که می‌توان در زمانی که دلار به دلیل مباحثی همچون کسری بودجه، کمبود منابع ارزی و اخبار بی‌نتیجه از مذاکرات وین، بالا می‌رود، قیمت مسکن را با سیاستگذاری‌های دستوری یا بگیروببند پایین نگه داشت.

واقعیت این است که در شرایط کنونی بازار هیچ کالایی سروسامان نخواهد گرفت مگر اینکه ساختار اقتصادی کشور به صورت کلی اصلاح شود و دولتمردان راه جدیدی را در پیش بگیرند. در این میان پیاده‌سازی سیاست‌هایی همچون افزایش تولید و عرضه مسکن، نمی‌تواند در شرایط فعلی کارایی داشته باشد چرا که این سیاست بر اساس علم اقتصاد، با مشکل روبه‌رو است و برای طرف تقاضا در آن فکری نشده است.

به عبارتی حتی اگر عرضه مسکن در بازار هم افزایش پیدا کند اما برای کاهش تورم و افزایش قدرت خرید مردم فکری نشود، نمی‌توان به نتیجه مناسبی دست پیدا کرد. بلکه به این وسیله التهاب در بازار مسکن و بازارهای مرتبط با آن همچون بازار مصالح ساختمانی افزایش پیدا خواهد کرد. نکته مهم‌تر اینکه استفاده از سیاست‌های دستوری از جمله قیمت‌گذاری دولتی برای برخی حوزه‌ها همچون مسکن نه‌تنها ممکن نیست بلکه معقول و مطلوب هم به نظر می‌رسد. از این‌رو می‌توان گفت هیچ میانبر غیراقتصادی‌ای در حوزه مسکن به نتایج مطلوب اقتصادی منجر نخواهد شد.

در این پرونده می‌خواهیم دلایل افزایش نجومی قیمت املاک در تهران را بررسی کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که به چه دلیل قیمت املاک در تهران افزایش پیدا می‌کند و اگر دغدغه قیمت وجود دارد، چگونه باید آن را کنترل کرد؟