روایت تنش و تراکم

در فصل اجتماعی این شماره، دو گزارش محوری منتشر شده که هر یک از زاویه‌ای به بحران‌های امروز جهان و ایران در نسبت با طبیعت و سیاست می‌پردازند.

نخستین گزارش، به ریشه اختلافات تاریخی هند و پاکستان بر سر رود سند می‌پردازد؛ رودخانه‌ای که بیش از آنکه فقط منبعی آبی باشد، به موضوعی ژئوپولیتیک تبدیل شده است. گزارش با نگاهی تاریخی و حقوقی، روند شکل‌گیری مناقشه را از زمان استقلال دو کشور تا امروز بررسی کرده و نشان می‌دهد چگونه رود سند از یک منبع طبیعی، به مسئله‌ای امنیتی، سیاسی و حتی هویتی برای دو کشور تبدیل شده است.

گزارش دوم با تمرکز بر ایران، به این پرسش اساسی پاسخ می‌دهد که چرا شهرهای ایران با انفجار جمعیت مواجه شده‌اند؟ در این پرونده، سروش کیانی‌قلعه‌سرد از منظر اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به موضوع نگاه کرده و نشان داده است که چگونه بحران آب، خشکسالی، تخریب سرزمین، مهاجرت روستاییان و سیاست‌گذاری‌های اشتباه شهری، به شکل‌گیری کلانشهرهایی با بار سنگین جمعیتی انجامیده است. همچنین علی بیت‌الهی در گفت‌وگویی تاکید کرده که رشد جمعیت در شهرها نه‌فقط یک پدیده آماری، بلکه نتیجه زنجیره‌ای از فشارهای زیست‌محیطی و اقتصادی است که باید در سیاست‌گذاری‌های آینده مورد توجه قرار گیرد.