سرزمین آفتاب

جواد حیدریان: ایران سرزمین آفتاب تابان است. اگرچه این صفت را دنیا به نام ژاپن می‌شناسد اما پیشینه فرهنگی ایرانیان باستان هم به خوبی به اهمیت آفتاب اشاره دارد. اگر از جنبه‌های فرهنگی و دینی این ابرستاره در ایران درگذریم که البته در نوع خود بسیار تامل‌برانگیز است چراکه خورشید منبع انرژی تمام حیات است، می‌توانیم از جنبه‌های امروزی این انرژی تمام‌نشدنی منظومه شمسی و تابش بی‌حد و حصرش در سرزمین ایران نیز بهره اقتصادی ببریم. چنان‌که امروز گرم‌ترین نقطه زمین بنا به تحقیقات پروفسور کردوانی در حدود 50 سال پیش و البته به استناد اسناد امروز سازمان ناسا، منطقه گندم‌بریان در کویرهای شهداد کرمان واقع شده است.

حالا می‌توان به ایران به عنوان یکی از پرتابش‌ترین کشورهای جهان اشاره کرد. سرزمینی که اگرچه از انواع انرژی سرشار است اما بیش از هر زمانی به سرمایه‌گذاری در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای بهبود وضعیت محیط زیستی و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای و ایجاد بسترهای توانمندسازی مردم مناطق کم‌برخوردار، نیازمند است.

روستاهای پراکنده ایران با جمعیتی بیش از شش میلیون خانوار نیازمند ساماندهی در حوزه اشتغال است. حالا مقامات دولت و وزارت نیرو به این تکاپو افتاده‌اند تا از فرصت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر با یک تیر چند نشان بزنند و از ظرفیت طبیعی سرزمین به بهترین شیوه بهره ببرند. دولت قرار است با یارانه و ایجاد زمینه استفاده از تسهیلات ارزان و جذب سرمایه اندک مردم، زمینه توسعه تولید انرژی خورشید در ایران را فراهم کند. بر اساس آمارها البته جنوب ایران در هر مترمربع توان دریافت شش کیلووات انرژی خورشیدی را در هر ساعت دارد، در بقیه نقاط ایران این میزان پنج کیلووات است. این میزان در مقایسه با کشورهای اروپایی به طور میانگین رقمی بیش از سه برابر را نشان می‌دهد. البته کشورهای منطقه مثل عربستان و امارات و قطر و البته کشورهایی مثل مراکش در آفریقا برنامه‌های گسترده‌ای برای تولید برق خورشیدی در دستور کار خود قرار داده‌اند. ایران نیز به صورت کلان در فکر چنین استفاده‌ای از منابع خدادادی خورشیدی بوده است. چنانچه در برنامه ششم توسعه مقرر شده است، باید سالی هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر وارد مدار شود و تا پایان برنامه باید پنج هزار مگاوات ظرفیت منصوبه کشور از محل انرژی تجدیدپذیر تامین شود. با این حال اکنون وضعیت چندان چشمگیر نیست و ظرفیت نصب‌شده پنل‌های خورشیدی در ایران هم‌اکنون پنج درصد این رقم است.

در این پرونده به بهانه صحبت‌های رئیس سازمان تولید انرژی‌های تجدیدپذیر ایران و استفاده از این فرصت برای ایجاد اشتغال و رفع فقر و محرومیت از چهره مناطق روستایی و محروم ایران، به سراغ کارشناسان و متخصصان این حوزه از انرژی رفته‌ایم و به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده‌ایم.