زندگی نباتی
آیا مذاکرات هسته‌ای از سر گرفته می‌شود؟
زهرا اکبری: طی روزهای گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در منطقه بحرالمیت اردن دیدار کرد. بورل پس از این دیدار از توافق با وزیر خارجه ایران برای حفظ ارتباطات دوجانبه با هدف احیای برجام بر پایه مذاکرات وین خبر داد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی توئیتری، اعلام کرد: «یک دیدار ضروری با وزیر خارجه ایران در اردن در شرایط وخامت روابط ایران و اتحادیه اروپا داشتم. تاکید کردم که باید حمایت نظامی از روسیه و سرکوب داخلی در ایران فورا متوقف شود. توافق کردیم برای احیای برجام، بر اساس مذاکرات وین، مجاری تماس باید باز نگه داشته شود.» این دیدار در حالی صورت گرفت که تروئیکای اروپا پس از جلسه شورای امنیت درباره ایران، در بیانیه‌ای مشترک به برنامه هسته‌ای و موشکی ایران و نقش منطقه‌ای آن پرداخته و نسبت به آنچه انجام دادن «فعالیت‌های تنش‌زا» در این زمینه‌ها عنوان کرده‌اند، به ایران هشدار دادند.
با توجه به این تحولات سوالی که پیش می‌آید این است که آیا برجام طی روزهای آتی احیا می‌شود؟ در پاسخ باید گفت هرچند مرگ برجام در ذهنیت قریب به اتفاق جامعه ایران قطعی است اما تحرکات گاه و بیگاه دیپلماتیک باعث زنده شدن دوباره امیدها برای احیای آن می‌شود. گاهی این امید به اندازه‌ای پررنگ می‌شود که حتی معنای اظهارات صریح مقامات آمریکا درباره مرگ نباتی برجام باعث می‌شود مردم فکر کنند منظور بایدن و رابرت مالی مرگ برجام نیست و آنها توافق جدیدی را از ایران مطالبه دارند.
تحلیلگران عرصه دیپلماسی هم می‌گویند با در نظر گرفتن شرایط کنونی، به نظر می‌رسد به این زودی‌ها توافقی در کار نخواهد بود. شرایط محیطی و شرایط کلان حاکم بر مذاکرات در چند ماه گذشته بسیار متفاوت شده و آن نقطه بهینه‌ای که دو طرف در اسفند ۱۴۰۰ به آن رسیده بودند، دیگر وجود ندارد. فارغ از اینکه کدام طرف و به کدام دلیل احیای برجام را به تاخیر انداخته، عملاً سکون مهمان اصلی میز مذاکره شده است.
با در نظر گرفتن دو نگاه خوش‌بینانه و بدبینانه در این پرونده می‌خواهیم ببینیم شانس از سر گرفته شدن مذاکرات برجام چقدر است. در شرایط کنونی ایران تا چه میزان به یک توافق خوب نزدیک است؟ چه موانعی پیش‌روی توافق است؟ با توجه به بحران اقتصادی و تورم مزمنی که گریبانگیر کشور است، دولت بدون دستیابی به توافق برجام قادر به مدیریت کردن اقتصاد است؟ در طول این سال‌ها جامعه ایران چقدر از فقدان برجام خسارت دیده است؟ چه راهکاری برای خروج از بن‌بست کنونی در مذاکرات هسته‌ای وجود دارد؟
