انعکاس التهاب

  سردار خالدی: اقتصاد ایران در مختصات کنونی با متوسط نرخ تورم 50 درصد و فشار ناشی از تحریم‌ها دوران حساسی را سپری می‌کند. رفتار بازارها هم کمابیش انعکاسِ واقعیتِ اقتصاد مُلتهب بوده‌اند. بررسی بازارها در ایران (ارز، سکه، طلا، سهام، خودرو و مسکن) در 10 ماه گذشته گویای این است که پول‌ها بیشتر به سمت دارایی‌هایی رفته‌اند که ارزش آن در تقابل با نرخ تورم حفظ شود. در شرایط کنونی اقتصاد ایران، رفتار سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بدین صورت بوده که آنان در اولویت نخست با هدف حفظ ارزش پولشان، مبادرت به سرمایه‌گذاری کرده‌اند و در اولویت بعد، به دنبال سودآوری بوده‌اند.

در میانه بررسی تغییرات مربوط به بازارها، خریداران سکه از ابتدای فروردین تا انتهای دی امسال، بازدهی 96درصدی را تجربه کردند که در برابری با نرخ سود بانکی 24 درصد و متوسط نرخ تورم 50درصد می‌تواند بدین معنا باشد که سرمایه‌گذاران توانستند هم ارزش پولی‌شان را حفظ کنند و هم اینکه نرخ سود معقولی با خرید این دارایی کسب کنند. خریداران دلار و طلا هم به تناسب، توانستند ارزش پولشان را حفظ کنند و نصف بازدهی سکه‌بازان سود کسب کنند. برای بازار خودرو و مسکن درصد بازدهی‌ها کمتر بود. همانطور که آمار نشان می‌دهد بازدهی مسکن از تورم جا مانده است، ولی این وضعیت ممکن است تا پایان سال دوباره تغییر کند. خریداران خودرو برخلاف دیگر بازارها حالت سربه‌سر داشته‌اند.

دورنمای بازارها

با این وصف، دورنمای بازارها در دو ماه پایانی سال نشان می‌دهد پیکان بازارها همچنان متاثر از تورم، انتظارات تورمی و ریسک‌های سیستماتیک ناشی از اخبار و رویدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روبه‌جلو است. هیجان و التهاب در بازارها ناشی از واقعیت‌های اقتصاد ایران، پول‌ها را مجاب می‌کند در پی تبدیل به دارایی‌ باشند که ارزش آن را حفظ کند. پول‌ها متناسب با استراتژی حفظ دارایی و کاهش ارزش واحد پولی (تومان /ریال)، با ایجاد تقاضای سرمایه‌ای، ماهیت و کارکرد دارایی‌ها همچون دلار، خودرو یا مسکن را تغییر می‌دهد. به همین دلیل هم است که رفتار معیوب ناشی از سیاستگذاری معیوب، تسلسل‌وار به التهاب بیشتر دامن می‌زند.

این هفته با کارنامه 10ماهه بازارها به بررسی این مساله می‌پردازیم که بازارها در کشورمان چگونه و چرا به این وضعیت رسیده‌اند؟ کدام بازارها بازدهی مطلوب داشته و کدام یک از آنها بازدهی مناسبی را تجربه نکرده‌اند؟ برای تصویر روشن‌تر از دورنمای بازارها (تا پایان سال) به دنبال پاسخ به این دو پرسش هستیم که شوک ارزی تا پایان سال چقدر محتمل است؟ و آیا بازار سهام با بازدهی مثبت، سال جاری را به پایان می‌رساند؟