گوش‌به‌زنگ فدرال‌رزرو
بازار طلا در شش ماه پایانی سال چگونه خواهد بود؟
با عادی شدن شرایط پس از بحران کرونا، تحلیل‌ها در مورد پیش‌بینی طلا تا پایان سال افزایش یافته است. از نظر تاریخی، فلزات گرانبها از آنجا که دارای ارزش ذاتی هستند، به عنوان سپری در برابر فرسایش ارز در نظر گرفته می‌شوند. به همین دلیل است که تحلیلگران معتقدند سرمایه‌گذاران باید همواره بخشی از پورتفوی خود را به طلا اختصاص دهند. به‌طور کلی طلا و فلزات گرانبها از تجارت ترس یا نگرانی‌های گسترده‌تر در مورد بی‌ثباتی اقتصادی و شاید اجتماعی سود می‌برند.
با نزدیک شدن به پایان سال 2022، سرمایه‌گذاران به دنبال سال پیش‌رو هستند و انتظاراتی برای فلزات گرانبها مانند طلا دارند. سال 2022 سال پرنوسان دیگری بود که با ابهامات زیادی در مورد جهت‌گیری قیمت طلا روبه‌رو شد و پیش‌بینی قیمت طلا برای سال 2023 نیز با نااطمینانی‌هایی همراه است.
سال 2022 با امید به بهبودی آغاز شده بود. کاهش محدودیت‌های همه‌گیری کرونا در سراسر جهان نوید بهبودی را می‌داد، مصرف‌کنندگانی که دوباره می‌توانستند بدون حضور محدودیت‌های سال‌های 2020 و 2021 مجدداً به بیرون رفته و اکثر خریدهای خود را حضوری انجام دهند. اما همان‌طور که بارها و از سوی مراجع اقتصادی مختلف هشدار داده شده بود، هزینه‌های سرپا نگه داشتن اقتصاد جهانی در طول همه‌گیری افزایش یافت. همین موضوع تورم فزاینده قیمت‌ها را بالا و بالاتر برد و درآمد بسیاری را کاهش داد.
در حالی که حمله روسیه به اوکراین تنها چند سال پیش غیرقابل تصور به نظر می‌رسید، اما این اتفاق یک بحران انرژی را بر اقتصاد جهان تحمیل کرد. در چنین محیطی نرخ‌های بهره را به شدت افزایش داده‌اند تا تورم را پایین بیاورند، اما به عقیده بسیاری از اقتصاددانان این اقدام بسیار دیر و کم‌اثر بوده است.
این اتفاقات در حالی افتاده که قیمت طلا هفت ماه متوالی روندی کاهشی داشته است؛ طولانی‌ترین روند نزولی مداوم در بیش از پنج دهه گذشته و از سال 1968. این در حالی است که فدرال‌رزرو در آستانه اعلام چهارمین افزایش متوالی 75 واحددرصدی خود است.
در پایان دهمین ماه میلادی قیمت طلا افت 4 /1درصدی را به ثبت رسانده که هفتمین کاهش ماهانه متوالی آن است. از ابتدای سال میلادی تا به امروز، طلا حدود 10 درصد کاهش قیمت داشته و این افت از پایان ماه مارس، بیش از 15 درصد بوده است.
پیش‌بینی قیمت طلا برای سال 2023 دارای عوامل محرک متعددی است که باید در نظر گرفته شود، و در زیر به جزئیات بیشتر این موارد خواهیم پرداخت. فدرال‌رزرو با پویایی‌های اقتصاد کلان نظیر افزایش قیمت انرژی، بازار نیروی کار قدرتمند و نقاط اشتعال ژئوپولیتیک در حال مبارزه است. بدون شک، افزایش قدرت خرید در ماه جولای نشان می‌دهد که فدرال‌رزرو در مقابله با نیروهای تورمی موفق عمل کرد، با وجود این نیروهای تورمی مجدداً در ماه سپتامبر بر اقتصاد جهان سیطره پیدا کردند. اگرچه تمام نگاه‌ها به فدرال‌رزرو است اما تردیدی نیست که متغیرهای اقتصاد کلان روی چگونگی پیشرفت تصمیمات بانک مرکزی تاثیر می‌گذارد. با توجه به سیاست‌های فدرال‌رزرو، تنش‌های ژئوپولیتیک و تورم بی‌سابقه، سناریوهای مختلفی را می‌توان برای آینده طلا متصور بود.
عوامل اصلی تاثیرگذار بر قیمت طلا
طلا در سال 2023 تحت تاثیر چند محرک بزرگ خواهد بود که سرمایه‌گذاران باید به آنها توجه داشته باشند. قدرت دلار آمریکا، تورم و نرخ بهره و نگرانی‌های ژئوپولیتیک. چگونگی ادامه روند و ترکیب این عوامل در سال 2023 بر قیمت طلا تاثیر خواهد داشت.
دلار آمریکا
دلار در سال 2022 با تاثیر قابل توجهی بر قیمت طلا و سایر ارزها در سراسر جهان، سال قدرتمندی را سپری کرده است. شاخص دلار که در برابر سبدی از ارزهای اصلی جهانی اندازه‌گیری می‌شود، در حال حاضر به بالاترین حد خود در 20 سال اخیر رسیده است چراکه سرمایه‌گذاران به دلار به عنوان مکانی امن برای پارک پول خود روی آورده‌اند.
اقتصاد ایالات متحده در سال جاری با وجود تورم بالا، به خوبی توانسته سطح بیکاری را همچنان پایین نگه دارد. این موضوع به فدرال‌رزرو آزادی عمل داده تا به شدت نرخ‌های بهره را که در حال حاضر بین 3 تا 25 /3 درصد است، افزایش دهد. این رقم بالاتر از نرخ بانک‌هایی مانند بانک انگلستان با 25 /2 درصد و بسیار جلوتر از بانک مرکزی اروپاست.
از آنجا که طلا به دلار قیمت‌گذاری می‌شود، قدرت دلار به کاهش قیمت اونس منجر شده است، به‌طوری که ارزش دلاری طلا در شش ماه گذشته حدود 15 درصد افت داشته است. اگر فدرال‌رزرو به افزایش شدید نرخ‌ها ادامه دهد و اقتصاد ایالات متحده بتواند از رکود جلوگیری کند، انتظار می‌رود دلار همچنان بالا بماند و قیمت طلا را در سال 2023 پایین نگه دارد. در نهایت، نرخ بهره بالا به رشد کمتر منجر شده و همین موضوع می‌تواند حتی اقتصاد قدرتمندی مثل آمریکا را وارد رکود کند. این موضوع به دلار ضعیف‌تر و طلای گران‌تر منجر خواهد شد.
با این حال، برای سرمایه‌گذاران خارج از ایالات متحده، باید این نکته را گوشزد کرد که نوسانات ارز معکوس خواهد شد. اگر دلار قوی بماند و سایر ارزها ضعیف باشند، قیمت طلا در داخل کشور افزایش خواهد یافت. اگر دلار سقوط کند، این امر باعث تقویت سایر ارزها و کاهش قیمت طلا می‌شود.
تورم و نرخ بهره
البته تورم و نرخ بهره کاملاً با قدرت دلار مرتبط است. تورم در کل سال 2022 در بسیاری از کشورها بالا بود. پیش‌بینی می‌شود که تورم بریتانیا تا پایان سال به ۱۱ درصد برسد، در حالی که آخرین رقم ایالات متحده نشان می‌دهد که CPI سالانه 3 /8 درصد است.
بانک‌های مرکزی مانند فدرال‌رزرو، بانک مرکزی اروپا و بانک انگلستان قبلاً نرخ‌های بهره را برای کاهش تورم افزایش داده‌اند، اما تاکنون تاثیر محدودی داشته است. در حالی که تورم همچنان بالاست، نرخ‌ها به افزایش خود ادامه خواهند داد. نرخ‌های بهره بالا معمولاً برای طلا به عنوان یک دارایی بدون بازده، منفی تلقی می‌شوند، اگرچه تورم بالا معمولاً برای طلا به عنوان سپر تورمی مثبت تلقی می‌شود.
این دو نیرو در حال حاضر هر دو علیه طلا عمل می‌کنند. تورم قیمت‌ها را بالا نگه می‌دارد، در حالی که نرخ بهره آن را پایین می‌آورد. قیمت طلا در سال 2023 وابسته به جهتی که بانک‌های مرکزی در پیش می‌گیرند، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. اگر نرخ‌ها به افزایش خود ادامه دهند و تورم کاهش یابد، قیمت طلا بیشتر کاهش پیدا خواهد کرد. با این حال، اگر تورم تثبیت شود، باز هم باید تاثیر نرخ‌های بهره بالا را جبران کند.
عوامل ژئوپولیتیک
سال 2022 شاهد یکی از بزرگ‌ترین شوک‌های ژئوپولیتیک دوران مدرن پس از تهاجم روسیه به اوکراین بود. تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه فشار بیشتری بر اقتصاد جهانی وارد کرده و به ویژه به افزایش قیمت گاز منجر شده است. هنوز سایه زمستان سرد اروپا را تهدید می‌کند و انتظار می‌رود این قاره با جیره‌بندی انرژی مواجه شود که به تولیدات صنعتی کشورهای کلیدی مانند آلمان آسیب بیشتری وارد می‌کند.
با گذشت ماه‌ها از این جنگ، به نظر می‌رسد پایانی برای درگیری وجود ندارد. نگرانی‌ها در مورد هرگونه تشدید بیشتر پیامدهای جنگ نیز مطرح شده است که می‌تواند فراتر از تحریم‌های اقتصادی به یک جنگ جدی‌تر سرایت کند. این تهاجم محرک بزرگی برای قیمت طلا در اوایل سال 2022 بود و بدون شک تاثیری کلیدی بر قیمت طلا در سال 2023 خواهد داشت.
فراتر از روسیه، چین همچنان یک موضوع کلیدی ژئوپولیتیک است که جهان به آن توجه می‌کند. حمله روسیه به اوکراین باعث شده تا گمانه‌زنی‌هایی در مورد حمله چین به تایوان و پیامدهای مشابه آن بر سر زبان‌ها بیفتد. با تشدید لفاظی‌ها در مورد این کشور در سال گذشته، نگرانی‌هایی در مورد اقدام نظامی چین در تایوان و واکنش کشورهایی مانند ایالات متحده به این موضوع وجود دارد. بنابراین، سرمایه‌گذاران مطمئناً هرگونه درگیری احتمالی در اوکراین و تایوان و تاثیری را که این امر بر قیمت طلا در سال 2023 خواهد داشت، به دقت زیر نظر خواهند داشت.
افزایش تقاضا برای طلا
بر اساس آخرین گزارش شورای جهانی طلا، با وجود احساس نزولی مداوم در بازارهای آتی و جریان خروجی محصولات قابل معامله در بورس، همچنان تقاضای ثابتی برای طلای فیزیکی در سه ماه سوم سال 2022 وجود داشت.
شورای جهانی طلا در آخرین گزارش سه‌ماهه روند تقاضای خود اعلام کرد که تقاضای فیزیکی طلا در سه ماه سوم سال 2022 به 1181 تن رسیده است که نسبت به سه ماه سوم سال گذشته 28 درصد افزایش یافته است. در عین حال، تقاضای طلا تا به امروز 18 درصد نسبت به 9 ماه اول سال 2021 افزایش یافته است.
به گفته خوان کارلوس آرتیگاس، مدیر تحقیقات سرمایه‌گذاری در شورای جهانی طلا، مصرف جهانی طلا به سطح قبل از همه‌گیری بازگشته است که ناشی از افزایش تقاضای جواهرات، شمش و سکه و خرید مداوم از بانک‌های مرکزی است. افزایش تقاضای فیزیکی طلا در حالی اتفاق می‌افتد که اندازه بازار سرمایه‌گذاری طلا به دلیل خروج سرمایه از ETFهای جهانی با پشتوانه طلا، با 47 درصد یا 227 تن کاهش به 124 تن رسیده است.
اگرچه تقاضای سرمایه‌گذاری برای طلا تا سال 2022 کم بوده ولی شورای جهانی طلا معتقد است بسیاری از سرمایه‌گذاران حس مثبتی به آینده طلا دارند و این در حالی است که به نظر می‌رسد روند نزولی در حال تغییر است. به اعتقاد این شرکت، سرمایه‌گذاران در حال دریافت سیگنال‌هایی هستند مبنی بر اینکه عوامل منفی در بازار در حال خاموشی‌اند.
بزرگ‌ترین مانع برای طلا در سال جاری، موضع سیاست پولی تهاجمی فدرال‌رزرو بوده است. در حالی که انتظار نمی‌رود بانک مرکزی ایالات متحده به این زودی‌ها چرخه افزایش نرخ خود را پایان دهد، اما این شورا معتقد است که نرخ بهره در حال رسیدن به نرخ نهایی خود است.
در حالی که تقاضای سرمایه‌گذاری در طلا همچنان روند صعودی دارد، شورای جهانی طلا بر این باور است که این بازار شاهد رشد قدرتمندی در عرصه‌های دیگر خواهد بود. تقاضای جهانی جواهرات در سه ماه سوم سال به 523 تن افزایش یافت که 10 درصد نسبت به سه ماه سوم سال 2021 افزایش داشت. خرید جواهرات نیز بالاتر از میانگین پنج‌ساله 500تنی بود.
WGC اعلام کرد که هند با مصرف 146 تن طلا در سه ماه سوم، افزایش 17درصدی نسبت به سال گذشته و قوی‌ترین عملکرد سه ماه سوم از سال 2018 را به دست آورده است.
در این گزارش آمده است که عرضه کل طلا 2 /1215 تن افزایش یافته است که نسبت به سال گذشته رشدی یک‌درصدی را نشان می‌دهد. همچنین تولید معادن در سه ماه سوم مجموعاً به 950 تن رسید که دو درصد نسبت به سه ماه سوم سال 2021 افزایش داشته است.
پیش‌بینی طلا برای سال 2023
تحلـیلگــران و شـرکت‌هــای سرمایه‌گذاری پیش‌بینی‌های مختلفی از قیمت طلا برای سال 2023 داشته‌اند. در جدول برخی از این پیش‌بینی‌ها آمده است. با این حال اکثر قریب‌به‌اتفاق پیش‌بینی‌ها میانگین اونس را در سال 2023 زیر دو هزار دلار برآورد کرده‌اند.
با وجود گستره نسبتاً گسترده، بیشتر پیش‌بینی‌های قیمت طلا در سال 2023 محدوده قیمتی مشابهی را با سال 2022 نشان می‌دهند. بسیاری از پیش‌بینی‌ها از قدرت دلار به عنوان یکی از محرک‌های کلیدی یاد می‌کنند. آنها انتظار دارند که دلار در نیمه اول سال 2023 قوی بماند یا بیشتر تقویت شود، قبل از اینکه کاهش رشد به اوج گرفتن یا کاهش نرخ بهره منجر شود. این تضعیف دلار به افزایش قیمت طلا در ماه‌های پایانی سال کمک می‌کند.
بیشتر پیش‌بینی‌های سال 2023 به روسیه یا چین اشاره نمی‌کنند که منعکس‌کننده ماهیت نامشخص این مسائل ژئوپولیتیک است که البته می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت طلا در هر دو جهت داشته باشد. باید دید که این پیش‌بینی‌های قیمت طلا تا چه حد درست خواهد بود، اما قطع به یقین سال 2023 سال جذابی برای سرمایه‌گذاران طلا خواهد بود.
