پایان ماموریت گروسی
عراقچی: برای هر راه‌حل خردمندانه آمادگی داریم
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی اینترنتی گفت: «ما مشغول مذاکره درباره برنامه هسته‌ای خود بودیم تا اعتمادسازی کنیم و اطمینان دهیم هیچ انحرافی در آن وجود ندارد. پنج دور مذاکره کرده بودیم؛ دور ششم برای ۱۵ ژوئن برنامه‌ریزی شده بود که ناگهان دو شب پیش از آن این تهاجم صورت گرفت.» آن‌گونه که ایلنا گزارش داده: عراقچی در این خصوص نتیجه گرفت: «مردم احساس کردند دولت و حاکمیت معقول و منطقی رفتار می‌کند، اهل گفت‌وگو و تعامل است و هیچ توجیهی برای این اقدام وجود نداشت. بنابراین، احساس ایران و ایرانی‌گری و عرق به وطن و خاک در جای خود و اینکه مردم دیدند حاکمیت مسیر درستی پیموده و برای دیپلماسی و راه‌حل‌های صلح‌آمیز تلاش کرده است، حمایت را بیشتر کرد.» وی جنگ را الگوساز خواند و گفت: «ما در این ۱۲ روز مقاومتی را شاهد بودیم که به نظرم به نقطه عطف تاریخی تبدیل شد. اصل مهم برای ما این بود که این جنگ نباید الگویی برای رفتار با ایران شود؛ باید همه جهان دریابد ایرانیان در برابر زور فشار و جنگ سکوت نمی‌کنند، بلکه مقاومت می‌کنند.» وزیر خارجه ایران همچنین گفت: «اگر این مقاومت صورت نگرفته بود، این الگو تبدیل به رویه‌ای می‌شد که هرگاه چیزی از ایران بخواهند، تهدید و حمله کنند. ایرانیان در این ۱۲ روز ثابت کردند از حقوق خود کوتاه نمی‌آیند، از جنگ فرار نمی‌کنند، از جنگ نمی‌ترسند، ایستادگی و مقاومت می‌کنند.» وزیر خارجه گفت: «بارها گفته‌ام: اگر آمریکایی‌ها آمادگی داشته باشند از موضع برابر، با رویکرد صادقانه، برای توافقی با منفعت متقابل، نه یک‌طرفه، بر اساس احترام متقابل، مذاکرات جدی و واقعی برای یک راه‌حل مرضی‌الطرفین داشته باشند، ما هرگز دیپلماسی را رها نکرده‌ایم.» وزیر خارجه در پایان گفت: «ما از حقوق مردم ایران کوتاه نمی‌آییم و سلطه و زورگویی بر مردم ایران را تحمل نمی‌کنیم؛ اما برای هر راه‌حل خردمندانه آمادگی داریم.»
ضرورت تقویت توان دفاعی
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در سخنرانی اختتامیه چهارمین همایش بین‌المللی مطالعات ایران معاصر، با بیان اینکه روشن است با وجود دشواری‌هایی که مردم ایران در نتیجه تجاوز توجیه‌ناپذیر اسرائیل، با حمایت ایالات‌متحده، متحمل شدند، ایران همچنان استوار ایستاده است، افزود: اسرائیل حتی با کمک آمریکا نتوانست به اهداف نهایی خود دست یابد. وی در ادامه سخنانش با اشاره به امکان‌های متصور برای ایران و آمریکا، تاکید کرد: امکان‌های متصور برای آمریکا، آن است که این واقعیت را درک کنند که ایران نه تسلیم می‌شود، نه عقب‌نشینی می‌کند و توانمندی هسته‌ای‌اش هم پابرجاست. آنها باید این واقعیت را بپذیرند و با ایران وارد تعامل شوند تا این توان در مسیر صلح‌آمیز بماند. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: وی در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: برای ایران، امکان‌های ما از مردممان آغاز می‌شود. باید مردم خود را نه تهدید، بلکه «امکان» بدانیم. در این صورت، شهروندان، اینترنت، زنان و نسل زد همه به چشم فرصت دیده خواهند شد، نه تهدید. زیرا همان‌طور که از رهبری تا فرماندهان نظامی اذعان کردند، آنچه اسرائیل را شکست داد، مردم ایران بودند. موشک‌های ما بسیار مهم هستند اما این مردم بودند که توهم اسرائیل را فروریختند. پس باید این امکان را تقویت کنیم. نخست باید آن را شناسایی کنیم تا بتوانیم آن را پرورش دهیم. دوم، هرچند باید از پارادایم تهدید به پارادایم امکان گذر کنیم، این به معنای فراموشی تهدیدها نیست. باید توان دفاعی خود را تقویت کنیم. ایران هنوز کمتر از هر کشور منطقه برای دفاع هزینه می‌کند و نیاز داریم سرمایه‌گذاری بیشتری در این بخش انجام دهیم، البته در چهارچوب محدودیت‌های موجود. البته دیگر کشورهای منطقه نیز باید هزینه‌های نظامی خود را محدود کنند. آمریکا به‌جای افتخار به ارسال «تجهیزات نظامی زیبا» به خاورمیانه، باید از فرستادن ابزارهای کشتار دست بردارد و به توسعه واقعی منطقه بیندیشد. بنابراین ما باید سه امکان را تقویت کنیم: یک، مردم خود به‌عنوان بزرگ‌ترین سرمایه و امکان. دو، توان دفاعی کشور. سه، روابط خود با کشورهای منطقه.
ایجاد پول مشترک در منطقه
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان، در حاشیه چهارمین نشست وزرای کشور اکو، در دیدار آقای «رمضان رحیم‌زاده» وزیر کشور تاجیکستان، بر همبستگی، امنیت و توسعه منطقه‌ای پایدار تاکید کرد و گفت: مردم ایران و تاجیکستان از فرهنگ، آداب‌ورسوم مشترک برخوردار هستند و ضرورت دارد ارتباطات دوجانبه ما در تمامی زمینه‌ها به شکل مستمر گسترش یابد. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت امنیت به‌عنوان زیرساخت توسعه مراودات و تعاملات، تصریح کرد: باید با توسعه روابط دوستانه حراست از مرزها و کشورهای منطقه را تقویت و با قاچاقچیان و هر اقدام مخل امنیت مقابله موثر داشته باشیم. باید چهارچوب معینی برای تسهیل و گسترش همکاری تاجران، نخبگان و مردم کشورهای منطقه با یکدیگر در عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی، علمی و پزشکی داشته باشیم. پزشکیان با اشاره به ضرورت حفظ و تقویت وحدت و انسجام کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای اسلامی با یکدیگر، اظهار کرد: می‌توان براساس ارتباطات دینی و فرهنگی در منطقه وضعیتی ایجاد کرد که ارتباطات به سهولت برقرار شود و موانع را از سر راه برداشت. حتی می‌توان برای کمک به توسعه اقتصادی، در منطقه پول مشترک داشت. متاسفانه بیگانگان در تلاش‌اند تا مانع ایجاد این روابط حسنه شوند و مسلمانان و ملت‌های منطقه را به شیوه‌های مختلف به جان یکدیگر می‌اندازند؛ اگر با یکدیگر متحد باشیم، قوی خواهیم بود و در غیر این صورت ضعیف می‌شویم. وزیر کشور تاجیکستان نیز در این دیدار با بیان اینکه تامین امنیت به‌عنوان بستر گسترش روابط اقتصادی بسیار مهم است، اظهار داشت: دو کشور باید در زمینه مبارزه با تروریسم و قاچاق با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشیم. رمضان رحیم‌زاده با اشاره به روابط فرهنگی میان تاجیکستان و ایران، یادآور شد: ما تهران را خانه خود می‌دانیم و باید روابطمان در تمامی زمینه‌ها گسترش یابد. سخنان شما بسیار شیرین است و مردم تاجیکستان بسیار شما را دوست دارند.
اعلام آمادگی ایران برای همکاری با پاکستان
مسعود پزشکیان، در حاشیه چهارمین نشست وزرای کشور سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در دیدار با آقای سیدمحسن نقوی، وزیر کشور پاکستان، روابط دو کشور را صمیمی و در سطحی ممتاز توصیف کرد و گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران و پاکستان بر پایه برادری و اعتماد متقابل استوار است و ما بر این باوریم که تعاملات ما می‌تواند الگویی برای سایر کشورها شده و توسعه ارتباطات علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی میان دو کشور نیز موجب استحکام بیشتر این پیوندها خواهد شد. آن‌گونه که ایسنا گزارش داده: رئیس‌جمهور با اشاره به اشتراکات عمیق تاریخی و دینی دو ملت افزود: ما مردم پاکستان را برادران خود می‌دانیم و از تعاملات نزدیک و صمیمانه میان دو کشور خرسندیم. امیدوارم حضور جنابعالی در تهران و برگزاری این نشست، روند اجرای توافقات پیشین را تسریع کرده و نتایج مثبتی برای دو کشور به همراه داشته باشد. پزشکیان همچنین آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای هرگونه همکاری و مساعدت در جهت رفع اختلافات میان پاکستان و افغانستان اعلام کرد و گفت: ما اعتقاد داریم باید برای کاهش تنش‌ها و پرهیز از هرگونه درگیری تلاش کرد، چراکه این دستور صریح پیامبر اسلام (ص) است. امروز بیش از هر زمان دیگر، ضرورت دارد که کشورهای مسلمان با حفظ وحدت و برادری، در برابر دشمنان مشترک ایستادگی کنند. سیدمحسن نقوی، وزیر کشور پاکستان نیز در این دیدار با تبریک برگزاری موفق اجلاس وزرای کشور اکو، از مهمان‌نوازی دولت و ملت ایران قدردانی کرد و اظهار کرد: در یک سال گذشته، این چهارمین سفر من به جمهوری اسلامی ایران است و این امر عمق روابط و اهمیت همکاری‌های دوجانبه میان اسلام‌آباد و تهران را نشان می‌دهد.
پایان ماموریت گروسی در پرونده هسته‌ای
ایران و متحدانش در ادامه تلاش‌ها برای مقابله با سازوکارهای محدودکننده غرب، در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اتمام تمام مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ در ۱۸ اکتبر تاکید کردند. بنا به گزارش‌ها، ایران، چین و روسیه در نامه‌ای مشترک به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردند اجرای تمام مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ از تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ خاتمه یافته و نیازی به اقدام یا تصمیم جدید وجود ندارد. آن‌گونه که دنیای اقتصاد گزارش داده: در این نامه که نمایندگان دائم ایران، چین و روسیه نزد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آن را خطاب به رافائل گروسی، مدیرکل این آژانس، ارسال کردند، بر پایان همه مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید شده است. همچنین در این نامه، اقدامات سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها (اسنپ‌بک) غیرقانونی خوانده شده است. این در حالی است که پیشتر، تهران، مسکو و پکن به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت نیز نامه‌ای رسمی ارسال کرده و بر پایان رسمی برجام و سر رسیدن زمان انقضای این توافق تاکید کرده بودند. در بخش دیگری از نامه، بر پایان گزارش‌دهی مدیرکل آژانس درباره راستی‌آزمایی و نظارت در چهارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ و اجرای برجام تاکید شده است. در متن این نامه آمده است: ما، سفیران و نمایندگان دائم جمهوری خلق چین، جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه، افتخار داریم که به نامه مشترک وزرای امور خارجه خود به تاریخ ۲۸ آگوست ۲۰۲۵ اشاره کنیم که در آن موضع مشترک درمورد اقدامات اخیر توسط انگلیس، فرانسه و آلمان در رابطه با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد بیان شده است. این نامه مشترک تاکید کرد: ما تایید می‌کنیم که توسل به اصطلاح اسنپ‌بک توسط سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه به‌طور ذاتی، از نظر قانونی و رویه‌ای دارای اشکال است. این سه کشور که خود تعهداتشان تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده‌اند و نتوانسته‌اند رویه‌های تعیین‌شده تحت مکانیسم حل اختلاف (DRM) را به پایان برسانند، صلاحیت لازم برای استناد به مفاد آن را ندارند. نامه مذکور تاکید کرد که با توجه به خاتمه قطعنامه ۲۲۳۱، ماموریت گزارش‌دهی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درمورد راستی‌آزمایی و نظارت تحت قطعنامه مذکور شورای امنیت سازمان ملل متحد پایان یافته است. نمایندگان ایران، چین و روسیه در ادامه عنوان کردند که در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اجرای برجام و همچنین راستی‌آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، توسط قطعنامه شورای حکام به تاریخ ۱۵ دسامبر ۲۰۱۵ تصویب شده است. این نامه تصریح کرد که این قطعنامه همچنان معتبر بوده و تنها منبعی است که دبیرخانه آژانس در این زمینه ملزم به رعایت آن است.