توافق ناپایدار
چرا مذاکرات هستهای به بهبود ناترازیها کمکی نمیکند؟
اولین نشست هماندیشی اقتصاد ایران در گروه رسانهای دنیای اقتصاد با حضور اقتصاددانان، دیپلماتها و اندیشمندان و صاحبنظران با مسئله بررسی مذاکرات هستهای برگزار شد. در این نشست مسعود نیلی با بررسی سناریوهای محتمل از خروجی مذاکرات ایران و آمریکا، بالاترین شانس برای نتیجه مذاکرات را یک توافق محدود در یک ناحیه ناپایدار توصیف کرد که نمیتواند دوام زیادی داشته باشد و درنهایت باید به دو سمت حرکت کند؛ یک توافق همهجانبه یا برهم خوردن توافق و تنشها و درگیریهای احتمالی نظامی.
به گفته او چهارچوب مذاکرات نه بر اساس تعریف کردن منافع برای دو طرف، بلکه بر پایه تخاصم شکل گرفته و به مسائل هستهای محدود شده است. از اینرو خروجی نیز نمیتواند توافقی باشد که به بهبود ناترازیها کمک کند. در بهترین حالت توافقی حاصل میشود که برای نظام تصمیمگیری و گروههای ذینفع بهعنوان بازیگران داخلی، گشایشهایی در حوزه صادرات نفت به همراه داشته باشد که درآمدی 20میلیارددلاری در سال برای اقتصاد ایران فراهم میکند. این درآمد میتواند تا حدودی تورم را کنترل کند، بازار ارز را برای یک یا نهایتاً دو سال در برابر هجوم سفتهبازی حفظ کند و به تامین بخشی از کسری بودجه نیز کمک کند اما ناترازیها را بهبود نمیدهد، چراکه کاهش شکاف ناترازیهای موجود در حوزه انرژی نیازمند جذب سرمایه خارجی و ورود تکنولوژی است.