حکمرانی نو

  آیسان تنها: اخیراً رئیس مجلس شورای اسلامی از ضرورت نوسازی حکمرانی به ویژه در بخش اقتصاد سخن گفته است. هرچند هنوز دقیقاً مشخص نیست محمدباقر قالیباف نوسازی حکمرانی را چگونه تعریف می‌کند اما طبق توضیح کوتاه وی نوسازی حکمرانی با بازگشت به مردم و تاکید بر خداباوری به‌عنوان دو رکن اصلی «فرهنگ بسیجی» ممکن است. مدت‌هاست که کارشناسان سیاسی و اقتصادی به نظام تصمیم‌گیری هشدار می‌دهند که باید زمینه‌های ایجاد تحولات اساسی در حکمرانی یعنی فرآیند قاعده‌گذاری، اجرای قواعد، بررسی و نظارت در کشور را فراهم کنند. اما آیا می‌توان سخنان رئیس مجلس را به عنوان نشانه‌ای از عزم سیاسیون برای تغییر جهت در حکمرانی دانست؟ مفهوم حکمرانی، به مفهوم دولت مرتبط بوده و در واقع حکمرانی اقدامی است که دولت انجام می‌دهد. حوزه تاثیرگذاری سیاست‌های حکمرانی شامل اقتصاد، اجتماع، و سیاست بوده و بنابراین ضعف در رشد اقتصادی و سایر مشکلات اقتصادی در کشورها مانند تورم بالا عمدتاً به ضعف حکمرانی در آن کشورها مرتبط دانسته می‌شود. همان‌طور که مسائل سیاسی و اجتماعی کشورها به ضعف عملکرد دولت‌هایشان مرتبط دانسته می‌َشود. در ایران هم مسوول مسائل اقتصادی کشور اعم از رشد پایین اقتصادی ناپایدار، تورم دورقمی فزاینده و کاهش قدرت خرید خانوار در کنار بسیاری از مخاطرات دیگر مانند بحران اقتصادی صندوق‌های بازنشستگی، نابسامانی روابط خارجی، بحران خشکسالی و محیط زیست به حکمرانی ضعیف در کشور مرتبط دانسته می‌شود.

پیش به سوی حکمرانی خوب؟

اکنون بیش از دو ماه و نیم از بروز اعتراضات سراسری در کشور گذشته است. اعتراضاتی که بروز آنها با ریشه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تحلیل می‌شود. وضعیتی که پیشتر کارشناسان امر هشدار می‌دادند که مجموعه نظام تصمیم‌گیری باید در پی جستن راه‌هایی برای حل آنها باشد. در همین راستا اخیراً رئیس مجلس از ضرورت نوسازی حکمرانی سخن گفته است؛ نوسازی حکمرانی که هم می‌تواند نوسازی اداری تلقی شود و هم نوسازی فکری. نگاه خوش‌بینانه این است که دست‌کم برخی صاحبان قدرت، ضرورت نوسازی فکری و حرکت کشور به سوی «حکمرانی خوب» را دریافته باشند. حکمرانی خوب از جمله مباحث مطرح‌شده در زمینه توسعه کشورهاست که اگر مورد توجه قرار گرفته باشد و عزم بر حرکت به سوی آن باشد، مجموعه نظام تصمیم‌گیری نیاز به بازتعریف روابط دولت با شهروندان، وظایف حکومت و روابط خارجی و... دارد.