فرزندان یا مادران

تامین سلامت افراد جامعه همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت‌ها بوده است. سازمان جهانی بهداشت، سلامت را مهم‌ترین هدف اجتماعی یک جامعه و بهره‌مند بودن از سلامت را اساس توسعه پایدار و یکی از پایه‌های اصلی رسیدن به عدالت اجتماعی به شمار می‌آورد. افزایش هزینه‌های درمان باعث شده است هنگامی که در یک خانواده با وضعیت مالی نامناسب یکی از اعضای آن دچار بیماری‌های خاص شود، نتواند از پس هزینه‌های این بیماری برآید و شرایط مشقت‌باری را برای آنها به بار بیاورد. همین موضوع باعث شد بسیاری از دولت‌ها به فکر گسترش بیمه سلامت در کشور خود بیفتند. اولین اقداماتی که می‌توان آن را به بیمه سلامت نسبت داد، مربوط به شرکت‌های تولید چوب در ایالت واشنگتن آمریکا بود که در دهه 1890، این شرکت‌ها به تعدادی از دکترها مبلغی به صورت ماهیانه پرداخت می‌کردند تا در صورت بروز مشکلات سلامتی و بهداشتی و بیمار شدن کارگران از خدمات پزشکی‌شان استفاده کنند. این شرکت‌ها بدین طریق فشار این هزینه را از دوش کارگران خود برداشته بودند. در سال 1929 بود که شرکت «Blue Cross» در تگزاس با دریافت ماهیانه 50 سنت از افراد، آنها را تحت پوشش خود قرار ‌داد. طبق قرارداد این شرکت، هزینه‌های این افراد درصورت بیمار شدن، برعهده این شرکت ‌بود. سرانجام، این ایده مورد توجه عموم مردم قرار گرفت و در منطقه شمال تگزاس نیز گسترش یافت تا اینکه در سال 1939، سه میلیون نفر به عضویت بلو کراس درآمدند. این شرکت را می‌توان اولین شرکت بیمه سلامت در جهان دانست. این بیمه به معلمان و سایر افرادی که درآمد متوسطی داشتند، این امکان را می‌داد که در صورت نیاز به مراقبت‌های پزشکی، ورشکسته نشوند. بدون‌شک پیشرفت بخش بیمه سلامت با تاثیرگذاری بر سرمایه انسانی و نیروی‌کار، بر روند رشد و توسعه کشور موثر خواهد بود. بسیاری از محققان نیز به بررسی تاثیرات بیمه سلامت بر رفاه، رشد اقتصادی و دیگر متغیرهای کلان اقتصادی پرداخته‌اند. در همین راستا، گروهی از محققان اقتصادی در پژوهشی به بررسی تاثیرات بیمه سلامت در سطح خرد می‌پردازند. گروسمن، تریلو و ویلاژ در مقاله خود «بیمه سلامت برای چه کسی است؟» که در سال 2022 در نشریه NBER به چاپ رسید، تاثیر بیمه سلامت فرزندان را بر زندگی مادران بررسی می‌کنند. در نگاه اول، به نظر می‌رسد که رابطه کمی بین این دو مؤلفه وجود داشته باشد و بیشتر تصور می‌شود که داشتن بیمه سلامت مادر بر زندگی فرزندان موثر است. اما بررسی‌های این مقاله نشان می‌دهد ارتباط معناداری بین بیمه سلامت فرزندان و رفاه مادران وجود دارد. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله ارائه می‌شود.

مدیکید و بیمه فرزندان

مدیکید بزرگ‌ترین ارائه‌دهنده بیمه سلامت برای کودکان و بزرگسالان غیر‌مسن و بزرگ‌ترین برنامه بهداشتی آمریکا برای خانواده‌ها و افراد با منابع و درآمد مالی کم است. تمرکز این برنامه بیشتر بر روی افراد سالخورده و معلول، کودکان و زنان باردار است و به بعضی از خانواده‌های کم‌درآمد نیز خدمات بیمه ارائه می‌کند. انجمن بیمه درمانی آمریکا، مدیکید را یک برنامه بیمه دولتی برای افرادی از همه سنین که درآمد و منابع کافی برای پرداخت مراقبت بهداشتی ندارند، توصیف می‌کند. مدیکید یک طرح نیست، بلکه 50 طرح است. مدیکید، برخلاف مدیکر (بیمه درمانی سالمندان) که همه آمریکایی‌های 65‌ساله و بالاتر را پوشش می‌دهد، در سطح ایالتی اجرا می‌شود. هر ایالت در تعیین افراد واجد شرایط و نوع خدماتی که باید به آنها ارائه بشود از خود اختیارات گسترده‌ای دارد. درست است که دولت فدرال بعضی از شروط را مشخص کرده است، اما هر ایالت قدرت تصمیم‌گیری زیادی دارد که باعث می‌شود مریض شدن در بعضی ایالت‌ها سخت‌تر از بعضی دیگر باشد. مدیکید برای اولین بار در سال 1965 معرفی شد و به سرعت در کل آمریکا گسترش یافت، به طوری که بین سال‌های 1966 تا 1970 تقریباً همه ایالت‌ها حداقل یک طرح از برنامه مدیکید را اجرا کردند. در حال حاضر حدود 20 درصد از جمعیت آمریکا و بیش از 40 درصد از کودکان این کشور تحت پوشش این برنامه قرار دارند و طبق آمارها، به طور میانگین در هر سال طی این برنامه حدوداً 500 میلیارد دلار هزینه می‌شود. مطالعات گذشته نیز که به بررسی تاثیرات مدیکید پرداخته بودند نشان دادند که این برنامه نتایج مثبت و بهبود‌بخشی از نظر سلامتی و رفاه اجتماعی برای افراد مشمول داشته است. با وجود این، چگونگی و میزان اثرگذاری طرح‌های بیمه سلامت کودکان بر کیفیت زندگی والدین و کانالی که از طریق آن این اثر را گذاشته است، مشخص نیست. نویسندگان این مقاله در این پژوهش یک مسیر بین‌نسلی را شناسایی کرده و توضیح می‌دهند که والدین به علت نقش اصلی‌ای که در قبال رشد و پرورش و مراقبت از کودکان خود دارند، از برخی تفریحات و مطلوبیت‌های خود در جهت شادی فرزندشان دست می‌کشند. همین موضوع می‌تواند مسیری باشد که نشان دهد برنامه‌های رفاهی مربوط به فرزندان چگونه بر رفاه والدین خود اثرگذار است. دو مادر را فرض کنید که هر دو آنها شوهر خود را از دست داده‌اند و هر کدام تنها یک فرزند هشت‌ساله دارند. از نظر درآمدی نیز فرض کنید یکی از این دو مادر درآمد بیشتری (کمی بیشتر) کسب می‌کند ولی فرزندش تحت پوشش بیمه سلامت نیست، اما مادر دیگر درآمد به نسبت کمتری دارد ولی فرزندش تحت پوشش بیمه سلامت است. به نظر می‌رسد مادری که درآمد بیشتری دارد مجبور است زمان بیشتری را در بیرون از خانه مشغول به کار باشد تا بتواند از پس مخارج فرزندش برآید در نتیجه زمان کمتری برای تربیت و پرورش ذهنی فرزندش خواهد داشت. این مقاله نیز به دنبال بررسی همین موضوع از طریق داده‌ها و شواهد حقیقی است و می‌خواهد ببیند تفاوت بین این دو مادر در داشتن بیمه فرزندانشان چه تاثیری بر تصمیمات، درآمدها و رفاه آتی آنها خواهد داشت. بدین منظور در این مقاله به بررسی طرح‌های مدیکید برای بیمه سلامت کودکان پرداخته می‌شود که طبق ادعای نویسندگان این مقاله، این طرح‌های مدیکید می‌توانند والدین را از طریق مسیرهای متعدد از جمله کاهش بار مالی بیمه درمانی و مراقبت‌های بهداشتی تحت تاثیر قرار دهند. و این بار و استرس مالی کمتر، بهبود روابط درون خانواده را به همراه دارد که می‌تواند نتایج مثبتی از طریق ازدواج بهتر فرزندان، زمان بیشتری که در خانه با فرزندان سپری می‌شود، اثرات درآمد مثبت (به دلیل هزینه‌های کمتر پزشکی و بیمه) و بهبود سلامت روانی والدین و محیط کلی خانواده به فرزندان منتقل شود.

فرضیه‌های مقاله

در این مقاله دو فرضیه مهم وجود دارد. اولین فرضیه این مقاله این است که رشد ذهنی و جسمی فرزندان و سلامت آنها می‌تواند بر سلامت ذهنی و درآمدهای اقتصادی والدین تاثیر بگذارد. و از آنجا که شواهد بسیاری نشان داده‌اند که طرح‌های بیمه سلامت مدیکید باعث بهبود سلامت ذهنی و جسمی فرزندان می‌شود، می‌توان درستی این فرضیه را بررسی کرد. فرضیه دوم مقاله نیز این است که داشتن فرزندی که بیمه نشده است یا هزینه‌ای که والدین برای بیمه خصوصی فرزندانشان متحمل می‌شوند، بار مالی سنگین و منبع استرس بزرگی برای والدین، به ویژه والدین کم‌درآمد است. اما مدیکید می‌تواند از فشار چنین هزینه‌هایی بر خانوار کم‌درآمد بکاهد و والدین را از نگرانی در مورد پوشش هزینه‌های پزشکی منتظره و غیرمنتظره، سلامت فرزندان و هزینه‌های مالی بیمه خصوصی محافظت کند. کاهش استرس و کاهش فشارهای مالی می‌تواند بر تصمیمات افراد در بازار کار، بازار ازدواج و رفتارهای آنها در برخورد با مسائل بهداشتی مرتبط با استرس تاثیر بگذارد. فرضیه دوم این مقاله بر اساس ادبیات گسترده‌ای در مورد چگونگی تاثیر بیمه سلامت عمومی بر سلامت و سرمایه انسانی است. علاوه بر این، شواهد قدرتمندی مبنی بر اینکه بیمه سلامت بر وضعیت مالی فرد اثر مثبت دارد و همچنین باعث کاهش مشکلات روانی فرد می‌شود، وجود دارد. از این‌رو، گروسمن و همکارانش برای پیشبرد این تحقیق از این شواهد و نیز داده‌های مختلف مربوط به نظرسنجی‌های عمومی استفاده کردند. در این راستا، آنها از داده‌های نظرسنجی NLSY79 برای ارزیابی تصمیم‌گیری افراد و اندازه‌گیری رفاه آنها استفاده کردند. این نظرسنجی اطلاعات مناسبی درباره پویایی خانواده همچون وضعیت تاهل، طلاق و همچنین مشارکت نیروی کار و مصرف الکل دربر داشت. این محققان از میان داده‌های این نظرسنجی، یک نمونه شامل اطلاعات حدوداً 4700 زن که حداقل یک فرزند داشته‌اند، را انتخاب کردند. 70 درصد نمونه متاهل بودند و 19 درصد نمونه شامل بانوانی می‌شد که از همسران خود طلاق گرفته بودند و همچنین در این نمونه، 61 درصد افراد شاغل محسوب می‌شدند. با داشتن چنین اطلاعاتی، نویسندگان این مقاله به بررسی تاثیرات بیمه داشتن فرزندان بر تصمیمات شغلی و رفاهی مادران پرداختند.

یافته‌های پژوهش

بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که 10 درصد افزایش در بیمه سلامت فرزندان، احتمال ازدواج مادران بدون شوهر را تا پنج درصد افزایش می‌دهد. از آن طرف، احتمال طلاق مادران متاهل را تا 80 درصد کاهش می‌دهد که مقدار قابل توجهی است. علاوه بر این، این افزایش 10‌درصدی در بیمه سلامت، میزان مشارکت در بازار کار بانوان را به اندازه چهار درصد کاهش خواهد داد. در ادامه مقاله توضیحاتی برای پیدایش این رابطه ارائه می‌شود. نویسندگان این مقاله بیان می‌کنند که والدین زمانی که می‌بینند فرزندشان بیمه سلامت ندارد، سعی می‌کنند زمان بیشتری را صرف کار کردن برای جمع‌آوری پول کنند تا از اتفاقات غیرمترقبه جلوگیری کنند. وقتی که این والدین می‌بینند که فرزندشان بیمه سلامت است، ترجیح می‌دهند این زمان را در محیط خانواده به سر ببرند و به تربیت فرزندشان بپردازند که همین موضوع باعث کاهش میزان مشارکت در بازار کار می‌شود. یافته‌های این پژوهش همچنین نشان می‌دهد افزایش بیمه سلامت فرزندان تاثیر قابل توجهی بر کاهش مصرف الکل مادران دارد و طبق برآوردهای این پژوهش، با افزایش 10درصدی در بیمه سلامت فرزندان، مصرف مشروبات الکلی به میزان 6 /13 درصد در میان بانوان مورد بررسی در این نمونه کاهش یافته است. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که افزایش نرخ ازدواج بانوان، کاهش مشارکت در بازار کار و کاهش مصرف الکل بین آنها لزوماً به معنی افزایش رفاه آنها نیست؛ از این‌رو برای درک اینکه چگونه این تغییرات بر رفاه کلی زنان تاثیر می‌گذارد، این محققان تاثیرات این تغییرات را بر سلامت روان افراد بررسی کردند. آنها از مقیاس افسردگی مرکز مطالعات همه‌گیرشناسی (CES-D) برای این منظور استفاده کردند. با این مقیاس آنها می‌توانستند میزان تغییرات ذهنی افراد را نسبت به تغییر مولفه‌های دیگر بسنجند. در نهایت بررسی‌های این بخش از پژوهش نشان داد که 10 درصد افزایش در بیمه سلامت فرزندان باعث کاهش 5 /2‌درصدی مولفه CES-D در مادران می‌شود. به عبارت دیگر، بیمه سلامت فرزندان باعث افزایش رفاه مادران خواهد شد.

جمع‌بندی

در مطالعات مربوط به بیمه سلامت به اهمیت بیمه سلامت فرزندان و فواید اقتصادی و اجتماعی که برای جامعه دارد، بسیار اشاره شده است. اما درباره تاثیر آن بر زندگی خانواده و رفاه اعضای خانواده تحقیقات کمی می‌توان یافت. در همین راستا، دنیل گروسمن، سباستین تلو-تریلو و بارتون ویلاژ در پژوهش خود به بررسی تاثیر بیمه سلامت فرزندان بر زندگی مادران پرداختند. بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که افزایش بیمه سلامت فرزندان باعث کاهش احتمال طلاق والدین، کاهش مشارکت در بازار کار و کاهش مصرف دخانیات و الکل در بین این مادران می‌شود. این محققان در نهایت به این نتیجه رسیدند که افزایش طرح‌های بیمه سلامت فرزندان باعث افزایش رفاه مادران خواهد شد.