فرجام برجام
آیا مذاکرات هسته‌ای به پایان رسیده است؟
زهرا اکبری: در حالی که بسیاری از تحلیلگران سیاسی، این احساس را داشتند که فضای ارتباطی ایران و آمریکا در مرحله انسداد سیاسی قرار دارد، موضوع آزادسازی پول‌ها و مبادله نمازی‌ها تا اندازه‌ای این فضای منفی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. پیش از این پایگاه واشنگتن‌فری بیکن، به نقل از مقامات آمریکایی مطلع از نشست محرمانه در کنگره آمریکا گزارش داد که مذاکرات دولت بایدن با ایران برای احیای برجام به بن‌بست خورده و چشم‌انداز هرگونه توافق جدید را تیره‌تر کرده است. بر اساس این گزارش، دارل عیسی نماینده جمهوریخواه آمریکا مدعی شد: «دولت دو هفته پیش تصور می‌کرد به توافقی دست یافته اما اکنون می‌دانند معامله‌ای در کار نیست و کار دیگری هم نمی‌شود کرد. چرا که تمام راه‌ها را رفته‌اند و ایران قصد ندارد معامله کند.» در همین شرایط رسانه‌هایی نظیر بلومبرگ نیز از آمادگی و شاید برنامه‌ریزی دولت بایدن برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خبر می‌دهند. تحریم‌هایی که احتمالاً برنامه فروش نفت ایران را هدف قرار می‌دهد. بلومبرگ خبر داد؛ آمریکا تحریم‌هایی را علیه یک شرکت ذخیره‌سازی نفت خام چینی و ۹ شرکت دیگر که متهم به دور زدن تحریم‌های ایران هستند اعمال کرد که نشان می‌دهد دولت بایدن در حال یافتن راه‌هایی است که مسیر مالی به تهران را ببندد و ایران را به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برگرداند. تحریم‌های جدید غیر از شرکتی چینی که در زمینه حمل‌ونقل و انبارسازی فعال است، ۹ شرکت دیگر از کشورهای هنگ‌کنگ، ایران، هند و امارات متحده عربی را هدف قرار داده است. تحلیلگر بلومبرگ معتقد است؛ صادرات نفت ایران که در اوایل دولت رئیسی رشد کرده بود، اخیراً از اوج یک میلیون بشکه صادرات عقب‌نشینی کرده، زیرا نفت روسی توانسته از ایران سهم‌ربایی کند.
کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای که در همین زمینه صادر شد، نوشت: «از آنجا که ایران در حال سرعت بخشیدن به برنامه هسته‌ای خود در تناقض با برجام است، ما نیز در اعمال شدیدتر تحریم‌ها علیه فروش نفت و محصولات پتروپالایشی ایران اقدام می‌کنیم؛ تحریم‌هایی که می‌تواند ذیل برجام برداشته شود.» اقدامات جدید دولت آمریکا اگرچه تازگی ندارد اما می‌تواند دو نتیجه به دنبال داشته باشد؛ یکی اینکه سیگنال مهمی برای شکست مذاکرات است و دیگر اینکه فروش نفت ایران را محدود می‌کند که در این صورت، باید منتظر انعکاس کاهش درآمدهای نفتی در اداره کشور و همچنین بازار ارز باشیم. در این پرونده تلاش می‌کنیم تحولات اخیر در برنامه هسته‌ای را مورد بررسی قرار داده و به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیا برجام در آینده نزدیک احیا می‌شود؟ ناکامی در برجام چه پیامدهای اقتصادی برای ایران دارد؟ آیا تشدید تحریم‌ها به انزوای بین‌المللی ایران منجر می‌شود؟
