دژهای بی‌دفاع
چرا در کشور ما این همه حوادث برای سفارتخانه‌ها رخ می‌دهد؟
زهرا اکبری: حمله مسلحانه با انگیزه‌های شخصی به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، تبعات زیادی برای دستگاه دیپلماسی کشور به همراه داشت؛ همچنان که به ابراز واکنش‌هایی از سوی برخی از کشورهای جهان منجر شد. در این راستا ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در کانال تلگرامی خود نوشت: «کشورش از حمله‌ای دیگر به سفارت آذربایجان شوکه شده است.» استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل نیز در واکنش به این حمله گفت: «حمله به هیات‌های دیپلماتیک طبق قوانین بین‌المللی ممنوع است و از دولت‌ها درخواست داریم تا گام‌های مناسبی را برای جلوگیری از هرگونه ورود غیرقانونی و آسیب زدن به هیات‌های دیپلماتیک در کشورهایشان در پیش بگیرند.» در ادامه ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم، حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در ایران را قویاً محکوم کرد و گفت: «هرگونه حمله به دیپلمات‌ها یا مراکز دیپلماتیک در هر جایی غیرقابل قبول است. ایران بر اساس کنوانسیون ژنو مسوولیت حمایت از دیپلمات‌های خارجی در ایران را بر عهده دارد.» حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه هم در واکنشی غیرمنتظره اعلام کرد: «هر تهاجمی علیه آذربایجان، تهاجم به ترکیه است.» همزمان با این اظهارات، وزارت خارجه جمهوری آذربایجان از تخلیه سفارت این کشور در تهران خبر داد. این نخستین‌بار نیست که به سفارتخانه‌ها در تهران حمله صورت می‌گیرد؛ اگرچه که حمله اخیر با انگیزه‌های شخصی صورت گرفته است اما در چهار دهه گذشته حوادث زیادی پیرامون سفارتخانه‌ها در تهران رخ داده است. ماجرا از جایی شروع شد که گروهی از دانشجویان انقلابی که خود را دانشجویان پیرو خط امام می‌نامیدند، در سیزدهم آبان سال ۱۳۵۸ از دیوار سفارت آمریکا در تهران بالا رفتند. واقعه‌ای که به گفته خود این دانشجویان قرار نبود بیش از دو یا سه روز طول بکشد اما همان‌طور که زمان گروگانگیری بیشتر از آنچه خود دانشجویان پیش‌بینی کرده بودند، طول کشید، تاثیر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی این اقدام نیز تا همین امروز باقی مانده است. بعد از این ماجرا هم بارها اماکن دیپلماتیک در ایران مورد تعرض قرار گرفت. همین چند هفته پیش بود که شعارهایی بر روی دیوار سفارت انگلیس نوشته شد. سوالی که پیش می‌آید این است که چرا جلوی حمله به سفارت‌ها گرفته نمی‌شود؟ صرف‌نظر از جنبه‌های سیاسی و مالی تعرض به سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها، قطعاً تصویر خدشه‌دارشده فرهنگ، تاریخ و تمدن چندهزارساله کشورمان به این راحتی اصلاح نخواهد شد و فرصت‌هایی که می‌توانست برگ برنده‌ای برای ما باشد تا دست برتر را در معادلات و بازی‌های پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی داشته باشیم، امروز به یک تهدید تبدیل شده است. در این پرونده تلاش می‌کنیم علاوه بر بررسی روند تاریخی حمله به اماکن دیپلماتیک به این پرسش پاسخ دهیم که چرا در کشور ما این همه حوادث برای سفارتخانه‌ها رخ می‌دهد؟
