کشاورزی سمی
چرا کشاورزی در ایران به سم عادت کرده است؟
جواد حیدریان: برگشت خوردن محصولات کشاورزی ایران از چند کشور از جمله روسیه، هند، ازبکستان و... به خاطر مسائل مرتبط با آلودگی بهداشتی و بالا بودن سم، موجی از نگرانی در میان مردم به عنوان مصرف‌کننده و البته فعالان اقتصاد کشاورزی به وجود آورده است. از دست رفتن اعتبار بین‌المللی ایران در حوزه تولیدات کشاورزی و غذا از یک‌سو و نگرانی از به خطر افتادن سلامت شهروندان به خاطر بی‌ملاحظگی در مصرف سموم بی‌کیفیت از سوی دیگر، مساله سمی بودن تولیدات کشاورزی ایران را به یک چالش جدی بدل کرده و البته شوربختانه بر انبوه چالش‌های این سال‌های کشور اضافه کرده است. برای پیدا کردن واقعیت آلودگی سمی محصولات کشاورزی ایران که بیش از هر چیزی به خاطر کمبود آب با چالش اساسی درگیر بود، نیازمند دیدن همه جوانب ماجراست. از تهاجم تحریم بر پیکر اقتصاد کشور تا ورود افراد غیرحرفه‌ای به عرصه تجارت و صادرات. از سوداگری منفت‌طلبان در واردات سموم بی‌کیفیت و مسموم تا تبلیغات و فشارهای رسانه‌ای بر کشور و بی‌ملاحظگی نهادهای نظارتی و رها بودن عرصه سلامت. همه اینها با هم می‌تواند تصویر به نسبت روشنی از فاجعه‌ای که این روزها کشور با آن درگیر است به ما بدهد. آن‌طور که برخی کارشناسان و خبرنگاران در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، میانگین مصرف سموم در ایران به ازای هر نفر ۴۰۰ گرم است. این عدد در اروپا ۷۰ گرم است. یعنی حدوداً شش برابر بیشتر از اروپا در ایران سموم کشاورزی مصرف می‌شود.
در ادامه برگشت سریالی محصولات کشاورزی ایران ذکر این نکته ضرورت دارد که برخی از کشاورزان کشور به دلیل ناآگاهی از میزان سم زیادی استفاده کرده‌اند. از سویی واردکنندگان سم از کشورهای چین، هند، پاکستان و دیگر کشورها به خاطر تحریم، سموم بی‌کیفیت و تاریخ‌گذشته و فاسد را به کشور وارد کرده و به خاطر مشکلاتی که تحریم ایجاد کرده، کاسبان تحریم از این فرصت سود جسته و در خلأ نظارت کافی و مدیریت صحیح مبادرت به واردات این فساد گسترده کرده‌اند. آن‌طور که یک کارشناس محیط زیست در توئیتر نوشته؛ با آنکه ایران در میزان مصرف سموم کشاورزی زیر میانگین جهانی است اما استفاده از سموم قوی و خطرناک، حتی تاریخ‌گذشته و فاسد و نیز استفاده مدام و مدیریت‌نشده سموم، یکی از مهم‌ترین عوامل سرطان و آلودگی آب و خاک است.
با این حال علی نیلی، دبیر انجمن ملی سیب‌زمینی ایران، درباره شایعه برگشت سیب‌زمینی‌های ایران از ترکمنستان گفته است: موضوع برگشت این محصول مربوط به کشور ازبکستان و در آذرماه سال جاری به دلیل وجود یک نوع آفت (نه سم) بوده است.
از سوی دیگر ناصر کرمی، کارشناس محیط زیست نوشته؛ ظاهراً افراط در مصرف کود و سم شیمیایی تنها دلیل برگشت خوردن محصولات صادراتی کشاورزی نیست چرا که در ایران از سموم غیراستاندارد و بعضاً فاسد استفاده می‌شود. در این پرونده به این پرسش پاسخ می‌دهیم که چرا استفاده از سم در کشاورزی ایران به یک رویه بدل شده است؟
