نه فوراً ولی حتماً
چرا در بازار سهام، دلار ارزان است؟
آیسان تنها: هربار که اقتصاد ایران شاهد جهش نرخ ارز است، انتظارها بر این می‌رود که بازارها هم متعاقب آن درگیر نوسان شوند. در عمل نیز چنین اتفاقی می‌افتد. مثلاً بازار سکه، طلا و مسکن از جمله بازارهایی است که معمولاً دیر یا زود اثر افزایش قیمت ارز را در خود نشان می‌دهد. در بازار سهام هم چنین انتظاری وجود دارد. انتظارها بر این است که تغییر در نرخ ارز بر قیمت سهام اثرگذار باشد. به این ترتیب که با افزایش نرخ ارز، از بعد تقاضا منجر به
افزایش درآمد شرکت‌های صادرکننده کالا و در نتیجه افزایش قیمت سهام آنها شود. اما در سال‌های اخیر انتظار افزایش قیمت در اثر افزایش قیمت ارز برآورده نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که شاخص بورس از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا تاریخ 27 بهمن صرفاً حدود 5 /11 درصد بازدهی داشته است. این
بازدهی اندک به دنبال بازدهی ناچیز پنج‌درصدی سال ۱۴۰۰ تکرار شده است. این در حالی است که رشد قیمت ارز در مدت مذکور قابل توجه بوده است. همچنان که از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا تاریخ ۲۷ بهمن‌ماه، نرخ ارز بالای 80 درصد رشد کرده است و اگر قرار باشد از ابتدای سال ۱۴۰۰ این محاسبات را انجام دهیم رشد قیمت ارز حدود ۹۹ درصد بوده است.
درباره واگرایی بازده شاخص کل بازار سهام از بازدهی دلار آزاد تحلیل‌هایی مطرح است. از جمله بی‌اعتمادی شکل‌گرفته در میان سهامداران که از سال 1399 رقم خورد و منجر به افزایش بی‌اعتمادی‌ها نسبت به تصمیمات سیاستگذاران شد. همچنین در دو سه سال اخیر نیز بازار با ریسک‌های بالایی در رابطه با تصمیمات بعضاً خلق‌الساعه و همچنین مداخلات از جانب دولت روبه‌رو بوده است. مداخلاتی از قبیل قیمت‌گذاری، تعیین دامنه رشد قیمت و... اخیراً برخی مسوولان سازمان بورس نسبت به رفتار شورای رقابت نیز انتقاداتی را مطرح کرده و آن را در ریزش شاخص بازار سهام موثر دانسته بودند.
با این حال کارشناسان اقتصادی این نکته را هم مطرح می‌کنند که در مقایسه رشد قیمت دلار با رشد بازدهی شاخص بورس «بازه زمانی» مقایسه نیز حائز اهمیت است. به این ترتیب که اگر روندهای پیشین را بررسی کنیم متوجه می‌شویم که گرچه در کوتاه‌مدت شاخص بورس نسبت به رشد نرخ ارز دچار عقب‌ماندگی می‌شود اما در بلندمدت بازده شاخص متناسب با بازده دلار آزاد بوده و حتی از آن پیشی گرفته است.
