نیمه تعطیل

بازار دارایی‌ها در هفته‌ای نیمه‌تعطیل فضای آرام و البته کم‌رمق را سپری کردند. هفته‌ای که دو روز آن به تعطیلات عید فطر اختصاص داشت و در روزهای نخست هفته نیز با کاهش دادوستدها مواجه بود. شرایط به گونه‌ای بود که دلار و سکه تقریباً بدون تغییر قیمت باقی ماندند و شاخص کل سهام نیز تنها 5 /0 درصد افزایش ارتفاع داد. در آن سو اما کریپتوها روی خط نزول قرار گرفته‌اند و ارزش کل این بازار در هفته‌ای که گذشت چهار درصد کاهش پیدا کرد.

هفته‌های آرام بورس

بورس دومین هفته اردیبهشت‌ماه را که هفته‌ای نیمه‌تعطیل بود و تنها سه روز کاری داشت، با رشد 5 /0درصدی به پایان رساند و نیم‌قدم دیگر در ابرکانال 5 /1 میلیون واحد پیشروی کرد. حالا نماگر اصلی بازار سهام در بالاترین سطح از 20 شهریورماه سال گذشته قرار گرفته است. 

شاخص کل در حال حاضر کمتر از سه درصد تا بالاترین سطحی که پس از آغاز ریزش قیمت‌ها در بازار سهام از نیمه مرداد 99 آغاز شده بود، فاصله دارد. باید دید آیا می‌تواند به حرکت در این مسیر صعودی ادامه دهد یا یک بار دیگر پس از وقفه‌ای چندروزه در این کانال حساس، مجدداً وارد فاز کاهشی خواهد شد؟

قرعه به نام سهام کوچک

این روزها سهام کوچک‌تر و عموماً ریالی بورس تهران وضعیت مناسب‌تری دارند. نماگر هم‌وزن در هفته‌ای که گذشت 6 /2 درصد افزایش ارتفاع داد تا 10 هفته رشد متوالی در کارنامه این شاخص ثبت شود. دلیل اقبال سرمایه‌گذاران به این گروه از سهام اما به نظر ناشی از ابهامات برجامی است. جایی که در سکوت کامل خبری، نرخ دلار در بازار ارز تهران نیز بلاتکلیف است و از این‌رو سهامداران ترجیح می‌دهند کمی دیگر صبر پیشه کنند و تا مشخص شدن این ریسک مهم سیاسی و اقتصادی، شانس خود را در سهام امتحان کنند که کمترین وابستگی را به نوسان اسکناس آمریکایی دارند. البته این تمام ماجرا نبود. 

چهارشنبه دو هفته پیش بود که برخی شرکت‌های تولیدکننده کیک و بیسکویت با انتشار اطلاعیه‌هایی روی سامانه اطلاع‌رسانی ناشران (کدال) خبر از دریافت مجوز برای افزایش نرخ محصولات تولیدی خود دادند. این شرکت‌ها اعلام کردند قیمت آرد صنف و صنعت با افزایش بیش از پنج‌برابری همراه شده و نرخ آرد ۱۸ درصد سبوس‌گیری‌شده به ازای هر کیلو ۱۵۷۰۰ تومان، آرد ۲۱ درصد سبوس‌گیری‌شده ۱۶ هزار تومان و آرد ۲۷ درصد سبوس‌گیری‌شده ۱۶۹۰۰ تومان تعیین شده است. در پایان هفته نیز نوبت به تولیدکنندگان ماکارونی رسید تا قیمت ماکارونی ساده 700گرمی را از 8600 تومان به 24 هزار تومان افزایش دهند. موضوع این بود که پیشتر دولت سالانه 30 هزار میلیارد تومان تنها به گندم و آرد بخش صنعت یارانه می‌داد و حالا مقرر شده دیگر دلار 4200تومانی به گندم و آرد اختصاص نیابد. ضمن آنکه پس از تجاوز روسیه به اوکراین، نرخ جهانی گندم رو به افزایش گذاشت. این دو کشور 30 درصد از غلات جهان را تامین می‌کنند و درگیری‌های ایجادشده باعث اختلال در تردد کشتی‌ها شده و امکان بارگیری و تخلیه بار در بندر دریای سیاه را که بندر مشترک دو کشور روسیه و اوکراین است، غیرممکن کرده است. به هر حال گران شدن آرد باعث شد تا سهامداران به حذف دلار 4200‌تومانی امیدوارتر شوند و از این‌رو شاهد افزایش اقبال به گروه‌های ریالی بورس تهران باشیم.

با این حال همین کاهش اقبال به سهام بزرگ و شاخص‌ساز سبب شد تا برای دومین هفته متوالی شاهد خروج سرمایه‌های حقیقی از گردونه معاملات سهام باشیم. هر چند به واسطه دو روز کمتر در معاملات هفتگی بورس، رقم خروج سرمایه به 48 میلیارد تومان محدود شد. زیرمجموعه‌های گروه فلزات اساسی بیشترین خالص فروش سهامداران خرد را در هفته‌ای که گذشت ثبت کردند و شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش 113 میلیارد و 229 میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بودند. پس از آن نوبت به پتروشیمی‌ها رسید تا با خالص خروج 56 میلیارد تومان حقیقی‌ها مواجه شوند. در آن‌سوی بازار اما دو گروه مواد و محصولات دارویی و همچنین غذایی‌ها با بیشترین ورود سرمایه‌های حقیقی همراه شدند. 

دارویی‌ها شاهد خالص خرید 51 میلیارد و 625 میلیون‌تومانی این گروه از معامله‌گران بورسی بودند و گروه محصولات غذایی 37 میلیارد و 925 میلیون تومان سرمایه جدید حقیقی را جذب کرد. همان‌طور که پیشتر عنوان شد امید به حذف دلار 4200تومانی از مهم‌ترین دلایل اقبال سرمایه‌گذاران به صنایعی بود که از سال 97 تاکنون به واسطه دریافت ارز ارزان، تحت کنترل قیمت‌گذاری دستوری قرار دارند و حالا انتظار می‌رود بتوانند در راستای افزایش سودسازی واقعی گام بردارند.

کم‌رمقی دلار در تعطیلات

اسکناس آمریکایی که در آخرین معاملات هفته نخست اردیبهشت‌ماه قدم به کانال 28 هزار‌تومانی گذاشته بود، در هفته گذشته نیز در فضایی نیمه‌تعطیل با افزایش اندکی همراه شد. دلار تقریباً تنها روز شنبه کمی دادوستد داشت و در روز یکشنبه به دلیل تعطیلی بازار هرات و در میانه هفته به علت تعطیلات عید فطر کم‌رمق بود و نوسان جدی را شاهد نبود. 

در این میان هر چند توقف اخبار مربوط به مذاکرات احیای برجام زمینه را برای طی طریق دلار در کانال ۲۸ هزار تومان فراهم کرده است، اما با افزایش درآمدهای دلاری در نتیجه رشد قیمت جهانی نفت و البته دریافت برخی مطالبات ارزی از جمله پرداخت قریب‌الوقوع بدهی یک میلیارد‌دلاری عراق به ایران، عرضه ارز نیز تقویت شده تا مانعی در برابر تغییر قیمت‌های بزرگ در بازار ارز تهران باشد. در بازار سکه اما بعد از اصلاح قانون قاچاق ارز و کالا و ممنوعیت و غیرقانونی بودن نگهداری بیش از 10 هزار دلار توسط افراد (در صورتی که مدرک خرید از صرافی معتبر نداشته باشند)، شاهد ورود بخشی از تقاضای ارز به بازار سکه و طلا هستیم. با این حال عقبگرد طلای جهانی به کانال 1800 دلار بر هر اونس مانع از رشد قیمت سکه شد.

فشار آمریکایی به طلای جهانی

اونس جهانی طلا در نخستین جلسه معاملاتی هفته گذشته به ۱۸۵۷ دلار افت کرد. با وجود اینکه جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و چشم‌انداز روشنی را نمی‌توان برای آن متصور بود، چشم‌انداز سیاست‌های انقباضی فدرال‌رزرو، رشد قیمت طلا را متوقف کرده و روند کاهشی به این بازار تحمیل کرده است. رئیس فدرال‌رزرو آمریکا تاکید کرده که بانک مرکزی نرخ بهره را در نشست ماه می به اندازه 5 /0 درصد افزایش خواهد داد. افزایش 5 /0درصدی نرخ بهره نشان می‌دهد که فدرال‌رزرو برای کنترل تورم بسیار قاطع عمل خواهد کرد. 

صعود شاخص دلار و نرخ بازدهی اوراق قرضه نیز کار را برای طلا سخت‌تر کرده است. تحلیلگران کامرزبانک اما در یادداشتی نوشتند که این میزان افزایش نرخ بهره نباید سورپرایزکننده باشد و بر قیمت طلا تاثیری بگذارد، به خصوص که جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو این موضوع را کم‌و‌بیش از قبل اعلام کرده است.

کاهش 4 /2درصدی قیمت مسکن

بانک مرکزی از نبض بازار مسکن در فروردین امسال گزارش داد. بر اساس این گزارش میانگین قیمت مسکن در شهر تهران در اولین‌ماه از سال 1401 کاهش یافت و به 34 میلیون و 270 هزار تومان رسید.

اسفند 1400 نرخ مسکن تهران از 35 میلیون تومان فراتر رفته بود و در آغاز سال‌نو، افتی 4 /2درصدی در این بازار رخ داده است. همچنین تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از نبض بازار مسکن در فروردین امسال حکایت از ثبت سه هزار و 400 معامله در پایتخت طی این ماه نیمه‌تعطیل دارد. هرچند این آمار در مقایسه با حجم معاملات ثبت‌شده در اسفند پارسال 50 درصد کاهش یافته است، اما به لحاظ مقایسه نقطه‌ای، رکورددار صعود محسوب می‌شود. 

در واقع این حجم از معاملات مسکن در ماه نیمه‌تعطیل فروردین از سال 98 به بعد بی‌سابقه بوده است. این افت ماهانه در حالی رقم خورده که بر اساس بررسی‌های «دنیای اقتصاد»، در این ماه تورم پنهان مسکن (تغییرات قیمت پیشنهادی فایل‌های فروش در بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار») به میزان قابل‌توجهی افزایش یافت. در حالی که میانگین تورم پنهان ماهانه مسکن در سال گذشته یک‌درصد بوده است، این میزان در فروردین به سه درصد افزایش یافت که نشان‌دهنده افزایش قابل‌توجهی در قیمت پیشنهادی از سوی فروشنده‌های بازار مسکن است.

از این رو به نظر می‌رسد این کاهش به خاطر «شیفت خریداران به واحدهای سن‌دار» است که به شکل «افت تاریخی سهم واحدهای نوساز و تازه‌ساز در معاملات فروردین 1401» منعکس شده است. در ماهی که گذشت، سهم واحدهای نوساز تا پنج سال ساخت از معاملات شهر تهران به کمترین حد تاریخی خود رسید و فقط 7 /28 درصد از کل معاملات در فروردین به این گروه سنی املاک تعلق داشته است. 

فاصله بسیار زیاد استطاعت خرید مسکن با سطح قیمت واحدهای نوساز عاملی است که سبب سقوط آزاد سهم نوسازها از معاملات در فروردین‌ماه شده و به دنبال کاهش قابل‌توجه معاملات واحدهای گران‌قیمت بازار مسکن که از جنس کلیدنخورده یا کم‌سن هستند، میانگین تغییرات قیمت مسکن در پایتخت منفی شده است. علاوه بر این توقعی که فروشنده‌ها با توجه به شرایط ویژه بازار مسکن شب عید (اسفندماه) از سطح قیمت داشتند و تصور می‌کردند می‌توانند همچنان قیمت پیشنهادی خود را مثل ماه گذشته افزایش دهند، با مقاومت خریداران روبه‌رو شد.

هفته کاهشی طلای سیاه

طلای سیاه چهارمین ماه میلادی را صعودی به پایان رساند. به این ترتیب در میانه دوره‌ای پر‌فراز‌و‌نشیب که معاملات شاهد افزایش قیمت‌ها با پیامدهای جنگ روسیه در اوکراین و کاهش قیمت‌ها با شیوع موج جدید کووید‌۱۹ در چین بود، بهای نفت برای پنجمین‌ماه پیاپی افزایش یافت؛ جایی که شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت در ماه آوریل با افزایشی ۴ /4درصدی همراه شد و برنت نیز رشد ماهانه ۳ /1درصدی داشت؛ این افزایش قیمت ماهانه، باعث ثبت رکورد بیشترین رشد ماهانه پیاپی بهای طلای سیاه از ژانویه ۲۰۱۸ شد. روسیه همچنان کلیدی‌ترین عنصر تعیین‌کننده توازن در بازار جهانی نفت خام است و با ادامه جنگ در اوکراین، نگرانی‌ها درباره اختلال عرضه از سوی این کشور افزایش یافته است. پیامدهای جنگ اوکراین و روسیه باعث تضعیف چشم‌انداز بهبود عرضه شده و این امر در ماه آوریل به افزایش هرچه بیشتر قیمت‌ها دامن زد. احتمال تشدید تحریم‌ها و اعمال تحریم نفتی بر مسکو نیز این نگرانی‌ها را تا آخرین روز ماه آوریل زنده نگه داشت. از سوی دیگر تولیدکنندگان اوپک‌پلاسی که روسیه نیز یکی از رهبران آنهاست، به نظر می‌رسد که قصدی برای تغییر برنامه افزایش تولید خود ندارد و در ماه ژوئن نیز احتمالاً به همان افزایش تولید ۴۰۰ هزار بشکه خواهد چسبید. محدودیت‌های کرونایی و قرنطینه‌ها در چین نیز باعث شده تا چشم‌انداز تقاضا تا حدی تضعیف شود و نوسانات بازار را افزایش دهد. خبرگزاری رویترز در نظرسنجی اخیر خود از اقتصاددانان و تحلیلگران نفتی به این نتیجه رسیده که رکود تقاضای چین به دلیل محدودیت‌های کرونایی می‌تواند تا حدی از رشد قیمت نفت در نتیجه جنگ اوکراین و روسیه بکاهد؛ بنابراین، آنها معتقدند که قیمت نفت خام در سال‌ جاری میلادی به صورت میانگین در محدوده ۱۰۰ دلار در هر بشکه خواهد بود.

با این حال در هفته‌ای که گذشت، شاهد عقب‌نشینی بیش از چهاردرصدی شاخص‌های نفتی بودیم. در تازه‌ترین اظهارنظرها، برنارد لونی، مدیرعامل بریتیش پترولیوم گفت احتمال آن نمی‌رود که قیمت نفت در کوتاه‌مدت کاهش یابد، زیرا انتظار دارد حجم نفت روسیه تحت‌تاثیر تحریم‌های غرب دو برابر شود. لونی به رویترز گفت: «امروز یک میلیون بشکه نفت خام روسیه از سیستم خارج می‌شود. ما فکر می‌کنیم که احتمالاً در این ماه، زمانی‌که تحریم‌های موجود اعمال شود، دو برابر شود.» لونی همچنین گفت که قیمت نفت که به دنبال تهاجم روسیه به اوکراین در 24 فوریه به بالاترین حد خود از سال 2008 رسیده بود، قرار بود بی‌ثبات بماند.

کریپتوها روی خط نزول

بازار ارزهای دیجیتال در هفته‌ای که گذشت کاهش بیش از چهاردرصدی را تجربه کرد. در این میان بیت‌کوین به عنوان معروف‌ترین و البته بزرگ‌ترین کریپتو در هفت روز معاملاتی اخیر، حدود دو درصد ارزان‌تر شده و حالا در محدوده 37دلاری دادوستد می‌شود. اتریوم نیز در همین بازه زمانی 5 /2 درصد افت را تجربه کرده است. بر اساس اطلاعاتی که وب‌سایت تحلیلی گلسنود منتشر کرده تریدرهای حوزه ارزهای دیجیتال در ۲۴ ساعت اخیر حدود 6 /1 میلیارد دلار بیت‌کوین از صرافی‌ها برداشت کرده‌اند. گلسنود همچنین افزود حدود ۱ /1 میلیارد دلار اتریوم در همین بازه زمانی از صرافی‌ها خارج شده است. کارشناسان احتمال می‌دهند برداشت این مقدار بیت‌کوین و اتریوم از صرافی‌ها به کاهش فشار فروش در بازار منجر شود.

با این حال در هفته گذشته کوین‌های مثبتی نیز مشاهده شدند. ترون در هفت روز معاملاتی گذشته، 14 درصد گران‌تر شده است. به‌دنبال انتشار اخبار راه‌اندازی استیبل کوین الگوریتمی ترون و استقبال کاربران جدید، قیمت این توکن با جهشی ۱۰درصدی روبه‌رو شد. اخیراً جاستین سان، بنیانگذار ترون، اعلام کرده بود توسعه‌دهندگان این شبکه قصد دارند یک استیبل کوین الگوریتمی راه‌اندازی کنند که همین موضوع باعث افزایش تعداد کاربران شد و اکنون تعداد کل آدرس‌های موجود در شبکه ترون به ۹۰ میلیون مورد رسیده است. با این حال، رشد ترون به‌تازگی با اصلاح همراه شده است و اکنون هر واحد از این ارز دیجیتال با 6 /6 درصد افزایش در ۲۴ ساعت گذشته با قیمت 07 /0 دلار معامله می‌شود.