اتوکابوس

محمدحسین شاوردی: شرایط بازار خودرو را از نمادهای آن می‌توان فهمید. از سطح پرداختی که برای بخش کثیری از هر طبقه قابل هضم است. از قیمت خودروهای کف و سقف آن. در این لحظه که شما این پرونده مطبوعاتی را می‌خوانید بنز اس 500 حدود 13 میلیارد قیمت دارد و به عنوان لوکس‌ترین خودرو موجود در بازار، تقریباً از دسترس همه خارج است. از آن‌سو در شرایطی که سطح پرداخت بخش بزرگی از طبقات متوسط جامعه کماکان در سطح 50 تا 60 میلیون تومان باقی مانده، فعلاً تنها هوندا سیویک مدل 1992 را می‌توان با حدود 60 میلیون تومان خرید. در پایین‌ترین بخش بازار هم که پراید زمانی نماد آن بود، این پیکان مدل 1359 است که از قبرستان بیرون کشیده شده و با بهایی حدوداً 18 میلیون‌تومان به دست متقاضیان می‌رسد. قبلاً با این اعداد می‌شد کارهای دیگری کرد. مثلاً با پول آن بنز در بهترین جای پایتخت خانه خرید یا با بهای آن هوندای از‌رده‌خارج سوار رنو ساندرو اتومات شد و به جای خرید پیکان 1359 هم می‌شد یک پراید کم‌کارکرد گرفت. اما همه ما فقیر شده‌ایم و این حاصل سیاست‌هایی است که دولت در مرکز آن است. دو هفته قبل در گفت‌وگوی بلندی که با علی مدنی‌زاده در باب تورم داشتیم، به رابطه حکمرانی و تورم پرداختیم و حالا اینجا در یکی از بازارهای مهم کالاهای مصرفی تبعات آن رابطه را به عینه می‌بینیم. دولت و ساخت آن شرایطی را فراهم کرده که نه تنها در نتیجه اقدامات سالانه، بودجه‌نویسی و بودجه‌ریزی، آمدوشدها، نشست‌ها و جلسات کاری گره فروبسته فقر، توسعه‌نیافتگی و نابرابری باز نمی‌شود که در فقدان توجه به تولید در کلاس جهانی و بایسته‌های آن، فقر و نابرابری پیوسته افزون می‌شود و امکان توسعه سخت‌تر. نگاهی به آنچه طی دو دهه اخیر در بطن دولت در ایران رخ داده نشان می‌دهد نیروی خوف‌انگیز تورم در نبود نهاد ناظر پولی مستقل و قدرتمند و نیز اجرای یک سیاست مالی بسامان، مهارناپذیر راه خود را می‌رود. راهی که در آن خواسته‌های ساده شهروندان ایرانی قربانی دولت‌گرایی شدید شده و خودرو به عنوان کالایی بدیهی به رویایی بزرگ برای طیف وسیعی از مصرف‌کنندگان بدل می‌شود. در شرایطی که لنگر ثبات این بازار از یک‌سو با رشد و رونق تولید محصولات مدرن، ایمن و به‌روز و از دیگرسو با چشم‌انداز شهروندان از ثروت در ارتباط است، امیدواری به آینده این بخش به دلیل تضعیف نهادی بنیه تولید در صنعت خودرو و نیز تیرگی افق خلق ثروت در کشور چندان در دسترس نیست. پیوند ناف بازار خودرو با نرخ ارز و ترس از آینده موهوم اقتصاد هم موجب شده تا اولاً خودرو به ابزار انباشت ارزش و ثروت برای طبقه متوسط بدل شود و برای طبقات پایین هم به دلیل کاهش شدید قدرت پرداخت دور از دسترس شود. بسیاری از همین حالا از رشد قیمت در آن سوی ماه محرم می‌گویند و بی‌تابی نرخ ارز در محدوده فعلی هم بر عمق نااطمینانی خریداران افزوده است. در پرونده پیش رو ضمن بررسی شرایط بازار و زمینه‌های بروز وضعیت فعلی، تحلیلی تازه از تاثیر تورم بر مصرف‌کنندگان خرد و نسبت آن با بازار و صنعت خودرو ارائه کرده‌ایم.