شکاف ادعا و عملکرد
آیا آن‌گونه که سیاستمداران می‌گویند اقتصاد در مسیر خوبی قرار دارد؟
رضا طهماسبی: مسوولان دولت در آخرین سخنرانی‌های خود از «رشد اقتصادی»، «کاهش ضریب جینی»، «رشد تجارت خارجی در عین تحریم» و «کاهش سرعت موتورهای تورم‌زا» می‌گویند و وعده بهبود شرایط در آینده را می‌دهند. در عین حال از سختی کار خودشان، مشکلاتی که از قبل به ارث مانده و بانیان وضع موجود می‌نالند. آنها به رشد اقتصادی مثبت، رشد تجارت خارجی نسبت به سال گذشته و تراز تجاری مثبت تکیه کرده‌اند و در مورد تورم بی‌سابقه و رکوردزده هم می‌گویند، سال قبل از این هم بدتر بوده اما اعلام نشده، پس حالا اوضاع خوب و رو به بهبود است.
آنچه سیاستمداران از نمای عمومی اقتصاد کشور برای ما مردمان ترسیم می‌کنند، به نظر می‌رسد رویایی‌تر و دور از دسترس‌تر از اینجایی باشد که هستیم. نه اینکه دولتمردان الزاماً دروغگو باشند اما گفتن نیمی از واقعیت با چاشنی امیدوار نگه داشتن مردم، تصویر درستی از شرایط اقتصادی به دست نمی‌دهد. نقل‌قول مشهوری (با گوینده نامشخص) وجود دارد که می‌گوید: سه نوع دروغ وجود دارد؛ دروغ، دروغ کثیف و آمار. در حال حاضر هم تکیه بر رشد اقتصادی 4/4درصدی در سال گذشته یا رشد 5/19درصدی تجارت خارجی در سه‌ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل تنها نیمی از واقعیت است. چرا که «بعد از تجربه چند سال نرخ رشد منفی، اعلام نرخ رشد مثبت، نه تعجب‌برانگیز است و نه منعکس‌کننده بزرگ شدن زیاد اقتصاد کشور؛ چراکه اقتصاد ما طی چند سال متوالی کوچک شده است و حالا با یک تغییر کوچک، نرخ رشد بالاتری را نشان می‌دهد. نکته دیگر این است که طبق اعلام و گزارش دولتمردان ما در نیمه دوم سال گذشته توانستیم، با افزایش درآمدهای نفتی مواجه شویم. طبیعی است که در این شرایط نرخ رشد بیشتری حاصل شود؛ اما این افزایش درآمد نفتی، حاصل تغییر سیاست‌ها نبوده است.»
از طرفی برداشته شدن محدودیت‌های کرونایی از تجارت بین‌الملل و گشوده شدن برخی گره‌های کوچک از تحریم‌های سفت و سخت باعث رشد تجارت خارجی شده است و همچنان نشانه‌ای از بهبود روابط بین‌الملل در سیاست خارجی کشور دیده نمی‌شود و مذاکرات نیز برای رفع تحریم‌ها هنوز راه به جایی نبرده است.
اقتصاد ایران در یک سال گذشته شرایط سختی را سپری کرده و هنوز جدی‌ترین و اثرگذارترین شاخص اقتصادی آن یعنی تورم در شرایط بسیار بدی قرار دارد که زندگی مردم و کسب‌وکارها را تحت فشار سنگینی قرار داده است. نکته ناامیدکننده اینکه سیاستگذار نیز از هیچ برنامه‌ای برای کاهش کسری بودجه و اصلاح سیاست‌های پولی در جهت کنترل تورم رونمایی نمی‌کند، هنوز سوار همان وسیله قدیمی است و راه کنترل تورم را در سرکوب قیمت‌ها و کنترل بازار می‌جوید. مسلم اینکه جایی که ما هستیم و تصویری که ما از اقتصاد می‌بینیم با آنچه سیاستگذار برای ما می‌کشد، تفاوت زیادی دارد.
