عطر نرگس

  جواد حیدریان: این دومین زمستانی است که مردم زلزله‌زده کرمانشاه سرپناه ندارند. این در حالی است که عملیات بازسازی خانه‌های زلزله‌زده‌ها از همان روزهای نخستین زلزله آغاز شد و گروه‌های مردمی البته بیش از دستگاه‌های دولتی با اعتماد و اقبال مردم برای اهدای کمک‌های خود مواجه شدند.

نرگس کلباسی‌اشتری حالا فعالی اجتماعی و چهره شناخته‌شده‌ای در ایران است. کسی که در روزهای آغازین بعد از زلزله شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه، به سرپل ذهاب رفت و تا اکنون آنجا در کنار مردمی است که سقفی بالای سر ندارند و در تلاش است با شیوه‌ای که به نظر می‌رسد منحصر به شخصیت و تجربه اوست، نزدیک به 170 خانه مسکونی برای اهالی بسازد. او در کرمانشاه است تا تجربه عاشقانه و انسانی‌اش در خدمت به آسیب‌دیدگان را این بار در وطنش به اجرا بگذارد و آن‌طور که یکی از نزدیکانش به تجارت فردا می‌گوید، ابتدای زمستان 97 یعنی نزدیک به دو ماه دیگر او تمامی خانه‌ها را تحویل صاحبانشان می‌دهد.

نرگس کلباسی خیّر جوان ایرانی که ماجرای زندانی شدنش در شهر رایاگادای هندوستان به اتهام واهی قتل غیرعمد کودکی که جسدش هرگز پیدا نشد، او و زندگی‌اش را شهره همه ایرانیان کرد. زنی که از چهارسالگی ایران را ترک کرد و در دو سفر جداگانه در سنین کم که با خانواده به ایران آمده بود، پدر و مادرش را در شهر زادگاهش اصفهان از دست داد. او دیگر به ایران برنگشت. زندگی غریب کلباسی تجربه‌ای از عشق و امید به انسان را به نمایش می‌گذارد. او در 20سالگی تصمیم می‌گیرد خاطره مرگ زودهنگام پدر و مادرش را در خارج از ایران به تجربه‌ای عمیق بدل کند. به تعبیر خودش بدترین مکان و بدبخت‌ترین مردم جهان را پیدا کرد و تا سال 96 سرپرستی 500 کودک یتیم و معلول را در رایاگادا شهری دورافتاده در هند بر عهده گرفت. برایشان خانه ساخت و موسسه و بنیادی به یاد پدر و مادر فقیدش بنا کرد و نذرش را به احترام آنها ادا کرد. اما توفان حوادث هنوز کلباسی را رها نکرده بود و با توطئه یک جریان مافیایی در هند که از کودکان بهره‌کشی می‌کرد به زندان افتاد تا اینکه به کمک مردم و وزیر خارجه ایران و سفارت ایران در هند، از زندانی در رایاگادا نجات یافت و به ایران برگشت.

«پویش یاران عشق» نامی است که نرگس کلباسی بر روی گروه خیریه‌اش در سرپل ذهاب کرمانشاه گذاشته تا برای زلزله‌زدگان سرپل ذهاب خانه بسازند. البته او تنها تجربه خانه‌سازی‌اش را به کرمانشاه نبرده بلکه تلاش داشته ضمن شفافیت فوق‌العاده‌ای که در اعلام روزانه عملکردش در بازسازی و دریافت نذرهای مردم ارائه می‌دهد، زنان و کودکان آسیب‌دیده از زلزله را نیز توانمند سازد. حالا به نظر می‌رسد در بروز شکاف‌ها میان مردم و دولت‌ها و میان دولت-حاکمیت با برخی چهره‌های فرهنگی-سیاسی و اجتماعی، مدل بشردوستانه نرگس کلباسی چراغ امیدی برای فعالیت‌های داوطلبانه و انسان‌دوستانه در ایران است. روشی که کلباسی در سرپل ذهاب اجرا می‌کند، در مقایسه با کسانی مثل علی دایی و صادق زیباکلام که از سوی نهادهای امنیتی و قضایی احضار شده‌اند و حساب آنها موقتاً بسته شد چه تفاوتی دارد؟ در این پرونده به بررسی جامعه‌شناختی این تجربه‌های انسان‌دوستانه می‌پردازیم.