ازهم‌گسیخته
زنجیره تامین چگونه به هم ریخت؟
از زمان آغاز پاندمی کووید، اختلالات غیرمنتظره و بزرگ در زنجیره تامین مانع از بازگشایی مجدد اقتصاد جهانی شد و این موضوع اثری بزرگ روی هزینه‌ها و زمان موردنیاز برای جابه‌جایی کالاها در درون و خارج از مرزها داشت. به عنوان مثال، از آغاز پاندمی تا ابتدای سال 2022، هزینه حمل هوایی کالا از آسیا به ایالات متحده حدود دو برابر شد و این در حالی بود که هزینه انتقال زمینی با مسافت طولانی درون ایالات متحده رشدی 60درصدی را تجربه کرد.
این افزایش هزینه هم‌‌راستا با افزایش زیاد زمان آماده‌سازی نهاده‌های تولیدی بود. در حالی که تمرکز زیادی روی تاخیر در بنادر صورت گرفت، تاخیر در تراکنش‌های داخلی نیز به شدت مشهود بود. شاخص زمان تحویل موسسه مدیریت عرضه (ISM) نشان می‌دهد که متوسط زمان آماده کردن مواد و نهاده‌های تولید در ایالات متحده حدود 35 روز است. بررسی همین موسسه در مورد مدیران خرید جهانی نشان از افزایشی مشابه در تاخیر در منطقه یورو و سطح جهانی دارد. هزینه‌های بالاتر و زمان آماده کردن طولانی‌تر در زمانی که موجودی ذخایر به نسبت فروش در برخی بخش‌های ایالات متحده از نظر تاریخی در سطوح پایینی قرار دارد، کار شرکت‌ها را برای تنظیم تقاضا سخت کرده و به افزایش جهانی موجود انبارهای خرده‌فروشی به ویژه برای اجناس وارداتی منجر می‌شود.
جرج الساندریا، شفاعت خان، کارتر میکس و کیم رول در مقاله‌ای با عنوان «اثرات تجمیعی اختلالات زنجیره تامین در سطح جهانی و محلی» که در نشریه دفتر ملی پژوهش‌های اقتصادی آمریکا در ژانویه 2023 منتشر شده، اثرات تجمیعی تاخیرهای زنجیره تامین در آمریکا و سایر نقاط جهان را در دوره زمانی پساکووید مورد بررسی قرار داده‌اند.
چالش کلیدی این تحلیل این است که ویژگی‌های منحصربه‌فرد محیط فعلی -افزایش زمان تحویل و منابع تخلیه‌شده- در الگو‌های تجاری و کلان اقتصادی استاندارد در سیاستگذاری یا تحلیل‌های چرخه تجاری غایب هستند. در این مقاله نویسندگان از الگوی شرکتی ناهمگون توسعه‌یافته توسط آلساندریا و همکاران (2022) برای مطالعه اختلالات زنجیره تامین استفاده کردند. در این مدل، شرکت‌ها از کالاهای وارداتی و تولید داخلی استفاده می‌کنند که بعد از ثبت سفارش با هزینه ثابت، زمان می‌برند. این تاخیر پرهزینه و نامطمئن است. شرکت‌ها همچنین با شوک‌های تقاضای خاص مواجه می‌شوند. بنابراین آنها به‌طور بهینه موجودی‌های پرهزینه را نگهداری می‌کنند تا از انباشته شدن و عدم فروش جلوگیری کنند.
این مقاله افزایش زمان تحویل بین‌المللی را از 55 روز به 90 روز افزایش داده که نشانگر تجربه اخیر آمریکاست. شوک گذرا اما پایدار است. هر چه شرکت‌ها برای پر کردن انبارها زمان بیشتری منتظر بمانند، به صورت بهینه قیمت‌ها را افزایش می‌دهند. قیمت‌های مصرف‌کننده با توجه به افزایش حقوق‌ها حدود هفت درصد نسبت به ارزش حالت پایدار خود کاهش می‌یابند. افزایش زمان حمل‌ونقل انقباضی است و تولید در بخش کالاهای مبادله‌ای را تا 7 /8 درصد کاهش می‌دهد. تاثیر بزرگ این شوک به سه دلیل ایجاد می‌شود. نخست، یک کانال هزینه استاندارد وجود دارد که هر چه زمان ذخیره مجدد افزایش یابد، هزینه ورودی‌ها افزایش می‌یابد و در نتیجه انگیزه تولید کم می‌شود. دوم، تاخیر در حمل‌ونقل به صورت مساوی در همه شرکت‌ها توزیع نشده و قیود فروش برای شرکت‌هایی که موجودی نسبتاً کم یا تقاضای نسبتاً بالایی دارند، وجود دارد. سوم، حتی اگر شوک به سرعت از بین برود، بازیابی اقتصاد زمان می‌برد چرا که کاهش موجودی‌ها یک محدودیت مهم برای تولید است.
اگر شوک زمانی برسد که موجودی‌ها کم یا تقاضای مصرف‌کننده بالا باشد، اثرات تاخیر در حمل‌ونقل تشدید می‌شود. موجودی‌ها در ایالات متحده به‌طور تاریخی در اوایل سال 2021 به سطوح کف تاریخی خود سقوط کرد، موضوعی که منعکس‌کننده تعطیلی بخش تولید و بسته بودن مرزها بود که به منظور کاهش تاثیر کووید، با تغییر در هزینه‌های مصرف‌کننده به سمت کالاها همراه بود. کاهش موجودی یک حاشیه کلیدی بود که برای هموار کردن شوک اولیه استفاده شد. تسهیل محدودیت‌های کووید، تغییر الگوی هزینه، محرک‌های دولتی چشمگیر و تقاضای مصرف‌کننده بالا، موجب افزایش قیمت بیشتر شده و سطح موجودی را کمتر کرد. این موضوع موجب شد که دولت به منظور مواجهه با محدودیت‌های عرضه که احتمالاً موجب افزایش بیشتر قیمت‌ها نیز می‌شود، به ارائه بسته‌های محرک ادامه دهد. این مقاله همچنین از الگویی برای بهبود مجموعه‌ای از شوک‌های خارجی و داخلی استفاده کرده که ویژگی‌های برجسته اقتصاد جهانی در دوره فروپاشی و بهبود کووید از نظر سری‌های زمانی معمول کلان اقتصادی (تولید، مصرف و تراز تجاری) را مورد بررسی قرار می‌دهد و معتقد است با از بین رفتن شوک‌های تاخیر تحویل، می‌توان تاثیر کل این اصطکاک‌های عرضه را تخمین زد. به‌طور کلی، این مقاله دریافته که تاخیرها یک تنش اساسی روی فعالیت اقتصادی در ایالات‌متحده و سایر نقاط دنیا به خصوص در سال 2021 اعمال خواهد کرد. با ادامه تاخیرها در سال 2022، این تنش بر فعالیت اقتصادی سال‌های 2022 و 2023 هم سایه انداخته و منبع کلیدی افزایش قیمت‌ها خواهد شد. این مقاله همچنین نشان می‌دهد که اثرات کمی این شوک‌ها بر اقتصاد به انتظارات نسبت به طبیعت شوک‌های تاخیر بستگی دارد. شوک‌های تاخیری که ما از آنها انتظار داریم قبل از بهتر شدن اوضاع را بدتر کنند به اثراتی منجر می‌شوند که یک‌سوم کوچک‌تر از شوک‌هایی هستند که به صورت یکنواخت به زوال می‌رسند.
این پژوهش به‌طور گسترده‌ای بر اساس مقالات اقتصاد خرد بوده که اثرات اختلالات عرضه را بر شرکت‌ها بررسی کرده تا بتواند پیامدهای تجمیعی آنها را تحلیل کند. ژان نوئل باروت و جولین ساوگنت (2016) نشان دادند که فجایع طبیعی که تولید عرضه‌کنندگان بالادستی را محدود می‌کند می‌تواند اثرات بزرگ و مداومی روی ارزش و تولید شرکت‌های پایین‌دستی داشته باشد. آنها دریافتند که بخشی از این اثرات برای شرکت‌هایی با ذخیره موجودی نسبتاً بزرگ می‌تواند کاهش یابد. مقالات متعددی از سونامی و زمین‌لرزه توهوکو برای شناسایی و کمی‌سازی اختلالات سطح شرکتی استفاده کردند. بوهم و همکاران (2019) نیز نشان دادند شرکت‌هایی که از مواد اولیه ژاپنی استفاده می‌کنند تولید خود را به صورت یک‌به‌یک به ازای واردات کاهش می‌دهند. کاروالیو و همکاران (2020) نیز در مطالعه‌ای اثر سطح شرکتی شوک توهوکو را بررسی کرده و اثرات تجمیعی آن را در یک اقتصاد بسته و همچنین الگوی تعادل عمومی با واسطه‌های تولید به صورت کمی نشان دادند.
مقالات متعددی اخیراً به اثرات کووید در شبکه‌های تولید جهانی پرداخته‌اند اما اکثر آنها محدودیت‌های عرضه نظیر زمان پر شدن دوباره انبارها را در نظر نگرفتند. پژوهش‌های دیگر نیز به صورت تجربی نحوه اثرگذاری تاخیر میان‌صنعتی یا عقب‌ماندگی‌ها بر قیمت یا تولید صنعت را مورد بررسی قرار دادند (الساندریا و همکاران، 2022؛ سانتاکرو و لابل، 2022). اخیراً، کاوالو و کریوتسوف (2021) نشان داده‌اند که کووید به‌طور قابل توجهی و به صورت مداوم نرخ خرده‌فروشی را در ایالات متحده و در سراسر جهان افزایش داده است.
روندهای تاثیرگذار بر زنجیره تامین جهانی
پاندمی اخیر تمامی بخش‌های زنجیره ارزش را تحت تاثیر قرار داده است. از تامین ماده خام گرفته تا مصرف‌کننده نهایی. این اتفاق انعطاف‌پذیر و تاب‌آوری سازمانی و مالی، عملیاتی و تجاری اکثر شرکت‌های سراسر دنیا را مورد سنجش قرار داده و ریسک‌ها و شکاف‌های تاب‌آوری را در بسیاری از سازمان‌ها مورد تاکید قرار داده است. در حالی که مدت‌هاست کووید 19 از دستور کار اکثر کشورهای دنیا خارج شده است ولی اثرات آن همچنان در زنجیره تامین جهانی باقی مانده و این زنجیره را دچار اختلالات بزرگی کرده است.
اختلالات لجستیک
اختلالات جهانی پیش‌روی صنعت لجستیک ناشی از کووید 19 همچنان اثرات خود را بر کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان می‌گذارد. این در حالی است که جریان کالاهای مصرفی به بازارهایی نظیر آمریکای شمالی و اروپا، جنوب شرق آسیا و هند به دلیل محدودیت‌های ادامه‌دار در بنادر و فرودگاه‌های بزرگ جهان نظیر چین، کره‌جنوبی و آمریکا سرازیر شده است.
اختلالات لجستیک عمده یک اثر سرریز بر زنجیره تامین جهانی ایجاد می‌کند که در نهایت به انباشت کالاها در ذخایر منجر شده و بر حرکت کشتی‌ها در مسیرشان به بنادر تاثیر می‌گذارد. این تاثیر از طریق انحرافات یا تاخیر در رسیدن کالاها به قطب‌های ترانزیتی، موجب محدودیت جریان تجاری جهان و محدودیت دسترسی کسب‌وکارها به محصولات وارداتی و پر شدن مجدد انبارهای آنها می‌شود.
گزارش‌های بسیاری بر این احتمال تاکید می‌کنند که در دسامبر 2022 و ژانویه 2023 سراسر جهان تحت تاثیر محدودیت‌های دسترسی به محصولات وارداتی قرار گرفتند. با وجود این، چالش بسیاری از کسب‌وکارها در برخی از این بازارها این است که این وضعیت احتمالاً در سه، چهار ماه آینده هم ادامه داشته باشد.
با فرض اینکه این اختلالات کاهش یابد و دسترسی به حمل‌ونقل دریایی و هوایی به سطح قبل از همه‌گیری بازگردد، احتمالاً مدتی طول می‌کشد تا اوضاع به حالت عادی بازگردد. در این میان، مصرف‌کنندگان باید انتظار داشته باشند که قیمت‌های بالاتری را ببینند (به دلیل کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل بیش از حد)، و مدت زمان بیشتری را برای پر کردن قفسه‌های خرده‌فروشی (به‌ویژه محصولات وارداتی) منتظر بمانند. مصرف‌کنندگان باید انتظارات خود را بازتعریف کنند زیرا مواردی که نیاز به تعمیر و نگهداری دارند نیز ممکن است در صف‌های طولانی خدمات به تعویق بیفتند.
دولت و رهبران صنعتی به دنبال تعریف استراتژی‌هایی هستند که تاب‌آوری و تقویت ظرفیت‌های داخلی را ایجاد کرده و کمتر به زنجیره تامین جهانی و منطقه‌ای وابسته باشد. شرکت‌ها نیز باید جریان‌های زنجیره تامین جایگزین را بازطراحی کرده، قابلیت‌های ذخیره‌سازی موجودی نزدیک‌تر به مشتریان خود را ایجاد کنند و تعیین کنند که چگونه می‌توانند برنامه تحویل به گیرنده نهایی و بازگردانی کالاهای مرجوعی را تقویت کنند.
تاخیرهای تولید
تاخیرهای تولید در حین کووید19 به سرخط خبرها تبدیل شده بود. تولیدکننده‌ها برای عرضه محدود کالاهای اساسی کلیدی و ظرفیت لجستیک به رقابت می‌پردازند و این موضوع به خالی شدن قفسه‌های مراکز خرید و طولانی‌تر شدن زمان آماده‌سازی خرید برای مصرف‌کنندگان منجر می‌شود. با وجود این، همه چیز به این تیرگی نیست. پاندمی تمرکز روی ارزیابی زنجیره تامین را تشدید کرده است. تحول ایجادشده در ارزیابی صنایع و سرمایه‌گذاری بلندمدت روی استراتژی‌های زنجیره تامین راه را برای یک وضعیت عادی جدید در دوران پساکرونا هموار کرده است.
روزهای عرضه ناسازگار با موجودی بیش از حد با کمترین هزینه خرید نیز به سرعت به یادگاری از گذشته تبدیل می‌شود زیرا تولیدکنندگان ریسک را به عنوان یک نقطه تصمیم‌گیری کلیدی در توسعه زنجیره تامین خود ارزیابی می‌کنند.
از طریق افزایش آگاهی و نیاز به حفظ رقابت، صنعت مجبور است به بسیاری از مسائل قدیمی عرضه رسیدگی کند و بازتعریفی از مشخصات محصول ارائه دهد. در مجموع، این موارد در حال شکل دادن یک زنجیره تامین مقرون‌به‌صرفه با قابلیت تاب‌آوری بیشتر است که می‌تواند در دوران پساکرونا به شرکت‌ها و صنایع کمک کند.
اتکای بیش از حد به تعداد معدودی از اشخاص ثالث
با وجود ریسک ذاتی «تمرکز بر یک شریک تجاری عمده»، بسیاری از کسب‌وکارها رابطه قدرتمندی با تنها یک عرضه‌کننده، یک مشتری بزرگ یا یک شریک زنجیره تامین دارند. در حالی که اقتصاد جهانی در حال بلند شدن از رکود کووید 19 هستند، بسیاری از کسب‌وکارها به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است برای تجهیز زنجیره تامین خود چند شریک تجاری جایگزین هم داشته باشند. آنها به‌طور فعال به دنبال فهرست وسیع‌تری از عرضه‌کنندگان، بازارها و مشتریان و ارائه‌کنندگان خدمات لجستیک و حمل‌ونقل جایگزین هستند.
کسب‌وکارها می‌توانند از طریق همکاری با ارائه‌کنندگان خدمات و قابلیت‌های جدید، چابکی و تاب‌آوری بیشتری را در زنجیره تامین خود ایجاد کنند.
دو برابر شدن سرمایه‌گذاری فناوری
در 18 ماه گذشته از سوی بسیاری از شرکت‌ها با هدف خودکار کردن گره‌های کلیدی در زنجیره تامین، نظیر اتوماسیون هوشمند مورد استفاده برای فعال کردن عملیات کارآمد، موثر و ایمن، از جمله فروشگاه‌ها، انبارها، تاسیسات تولیدی و حتی ساختمان‌های اداری شرکت‌ها سرمایه‌گذاری‌هایی را آغاز کردند. در سال 2022، با توجه به اینکه کسب‌وکارها به دنبال بهبود قابلیت برنامه‌ریزی زنجیره تامین خود از طریق سازگاری با ابزارهای دیجیتال پیشرفته بودند، سطح سرمایه‌گذاری‌ها شتاب گرفت. یکی از روندهای مشاهده‌شده در بازار این است که مدیران زنجیره تامین در حال حاضر با کمبود شفافیت در این زنجیره مواجه‌اند. سازمان‌های پیشرو از فناوری‌های پیشرفته برای بهبود چشمگیر دید و تقویت پاسخ به اختلالات و متغیرهای عمده در زنجیره تامین داخلی، منطقه‌ای و جهانی خود استفاده می‌کنند.
قیمت‌گذاری کالاهای اساسی و نیروی کار
امروزه انتظار می‌رود متخصصان زنجیره تامین و لجستیک چیزی بیش از مذاکره‌کننده باشند. شفافیت در هزینه‌ها همچنان ضعیف است. تفکیک دقیق قیمت از نظر جزء مواد، هدررفت، تبدیل، نیروی کار و حق بیمه اضافه‌شده تعریف نشده است. موضوعی که مشهود است عدم هماهنگی قیمت‌های دسته‌بندی با قیمت‌گذاری کالا شده است. به عنوان مثال، تعداد بسیار کمی از سازمان‌ها روشی علمی برای قیمت‌گذاری بسته‌بندی‌های کاغذی مانند جعبه‌های راه‌راه دارند. در بسیاری از سازمان‌ها، تصمیمات خرید کالا بیشتر بر اساس تجربه است تا یک سازوکار ساختاریافته. زمان خرید و مقدار در هنگام تصمیم‌گیری بسیار مهم می‌شود.
برای غلبه بر این چالش‌ها، تیم‌ها بر تحول دیجیتال و فناوری تمرکز می‌کنند تا جریان یکپارچه اطلاعات را در زنجیره ارزش و تصمیم‌گیری کارآمد مبتنی بر بینش ایجاد کنند. سازمان‌ها از ابزارهای تحلیل هزینه‌ها و بسته‌های نرم‌افزاری استفاده می‌کنند تا مکان، نحوه و زمان خرج کردن را افزایش دهند.
دوره کووید 19 مملو از عدم قطعیت بوده است و کمبود بازار کار بهبود پس از همه‌گیری را برای بسیاری از صنایع پیچیده‌تر کرده است. جدا از محدودیت‌های نیروی کار، سازمان‌ها باید چندین عامل دیگر غیرمرتبط با کووید ۱۹ را برای کاهش مشکلات کارکنان بررسی کنند.
ظهور فناوری جدید به‌طور اساسی نحوه عملکرد زنجیره‌های تامین را در سطح جهانی تغییر داده است. مصرف‌کنندگان تقاضای بیشتری می‌کنند و زنجیره‌های تامین را با سرعت بیشتری تغییر می‌دهند. عملیات مدرن بر فناوری و نوآوری متمرکز شده و زنجیره تامین را پیچیده می‌کند.
