آواز فالش بورس
بررسی بازارهای سه‌گانه در هفته‌ای که گذشت
بورس اوراق بهادار تهران در ادامه مسیر نزولی خود نهایتاً حمایت معتبر 4 /1 میلیون‌واحدی خود را از دست داد و این احتمال را تقویت کرد که در صورت ادامه‌دار شدن شرایط فعلی نماگر اصلی بازار در کانال 3 /1میلیونی تثبیت شود. این احتمال از آن جهت تقویت می‌شود که بازار سرمایه از هر طرف در تنگنای اخبار منفی قرار گرفته و عوامل موثر در آن نیز شرایط خوبی ندارند. چرا که در کنار اینکه حصول توافق در مذاکرات برجام مجدداً به وقفه افتاده، رکود بازارهای جهانی نیز اغلب صنایع بورس تهران را تحت تاثیر قرار داده‌اند. برآیند بازدهی هفتگی معاملات بورس تهران با کاهش 68 /1درصدی مواجه شد. تحت چنین شرایطی که روند مذاکرات برجامی متوقف شده، دلار و سکه امامی در مسیر صعودی معاملات خود را پیش بردند و تنها بورس تهران بود که بازدهی آن مجدداً کاهش یافت.
عقبگرد بازار سهام
روند فرسایشی بورس تهران در حالی ادامه یافت که نماگر اصلی بازار سرمایه نهایتاً حمایت معتبر یک میلیون و 400 هزارواحدی خود را از دست داد و با قرار گرفتن در سطح یک‌میلیون و 389 هزار واحد معاملات هفتگی خود را به پایان رساند. این در حالی است که دیگر اخبار ضدبرجامی هم نمی‌توانند عاملی برای رشد سهام دلاری و صادرات‌محور بازار باشند. از طرفی بسیاری از کارشناسان بازار یادشده معتقدند که رهایی از شرایط موجود نیازمند شکل‌گیری تغییراتی اساسی و فراگیر در سازوکار بازار سرمایه و فراتر از آن در کل اقتصاد است. از این‌رو تغییراتی نظیر افزایش دامنه نوسان در تعداد محدودی نماد و افزایش ساعت معاملات در نمادهای فرابورسی از آن جهت که مجدداً در بستر محدودی به‌کار گرفته می‌شوند، نمی‌توانند بازار سهام را به سمت بازاری کارا و به دور از هیجان سوق دهند. چرا که به نظر می‌رسد افزایش تایم معاملات بازار یک تصمیم درست و خوب اما در زمان غلط است.
از این جهت می‌توان گفت که این افزایش می‌تواند اقدامی مثبت و کارا باشد که بر اساس تجربه افزایش ساعت معاملات اوراق، صندوق‌ها و تسه هر چند ساختار متفاوتی در مقایسه با بازار سهام دارند اما احتمالاً نقدشوندگی سهام موجود در بازار افزایش یابد. از طرفی بازار به زمان کافی برای انجام معاملات عمده و بلوک نیاز دارد و این نیم‌ساعت شاید بتواند کمک‌حال بازار شود. اما تاکید کارشناسان بر پیامدهای منفی این اقدام از آن جهت است که در شرایط فعلی بازار سهام در فضایی منفی دست‌وپنجه نرم می‌کند و حجم و ارزش معاملات در سطوح پایینی قرار دارد، این اقدام آن‌طور که باید مورد استقبال قرار نمی‌گیرد و ناهمگونی بین بورس و فرابورس احتمالاً چالش جدیدی برای بازار و سرمایه‌گذاران این حوزه باشد. چرا که اگر قرار است اتفاقی رخ دهد معاملات بورس نیز باید با آن همراه باشد.
از طرفی این‌طور که به نظر می‌رسد تا زمانی که خطر رکود در اقتصادهای حوزه یورو، ایالات متحده و چین وجود داشته باشد و قدرت‌های اقتصادی درصدد افزایش نرخ بهره برآیند، نمی‌توان چندان به بقای بازار سهام در محدوده فعلی امیدوار بود و ریسک‌های متعدد موجود در اقتصاد ایران می‌تواند اوضاع را باز هم به زیان بورس تمام کند. در نگاهی دقیق‌تر بازار سهام در حالی از نبود جریان نقدینگی کافی در معاملات رنج می‌برد که اتفاقاً با افت پیوسته نماگر اصلی بازار سهام، محدوده حمایتی یک میلیون و 400 هزار واحد نیز از دست رفت و نهمین افت بیش از یک درصد نماگر یادشده از ابتدای سال جاری به ثبت رسید. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که محدوده حمایتی مذکور بار روانی بالایی در میان فعالان بازار داشت. از این‌رو اغلب سرمایه‌گذاران نسبت به محدوده یادشده حساسیتی دوچندان دارند، بنابراین احتمال می‌رود بر اساس گام حرکتی اخیر شاخص کل، نماگر یادشده در مدار نزولی باقی بماند و احتمالاً در کانال 3 /1 میلیون‌واحدی تثبیت شود.
به‌طوری که در جریان دادوستدهای بورس تهران در روز شنبه نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با ثبت افت 09 /1درصدی (معادل 15 هزار و 421 واحد) در سطح یک میلیون و 397 هزار واحد قرار گرفت. بر این اساس نماگر یادشده پس از 110 روز به سطح ثبت‌شده در 6 فروردین 1401 رسید. در این روز نماگر هم‌وزن بازار نیز همگام با شاخص کل در مدار نزولی قرار گرفت و با کاهش 16 /1درصدی تا محدوده 405 هزار واحد عقب‌نشینی کرد.
در ادامه مسیر خروج پول از بازار سهام حدود 349 میلیارد تومان توسط سهامداران حقیقی از بازار خارج شد و بیشترین میزان خروج از 9 مرداد سال جاری به ثبت رسید، به‌طوری که در این روز گروه «حمل‌ونقل» حدود 55 میلیارد تومان و صنعت «محصولات شیمیایی» با خروج پول بیش از 47 میلیاردتومانی بیشترین خروج سرمایه حقیقی در میان صنایع را داشتند، در مقابل گروه «سایر مالی» با جذب نقدینگی حدود چهار میلیاردتومانی در صدر جدول ورود نقدینگی صنایع قرار گرفت و پس از آن گروه محصولات کاغذی بیشترین ورود پول حقیقی را به ثبت رساند.
این در حالی است که مجموع ارزش معاملات خرد سهام (سهام و حق تقدم) در روز یادشده همچنان در سطحی کمتر از دو هزار میلیارد تومان باقی ماند و به رقم هزار و 666 میلیارد تومان رسید. اعداد و ارقام یادشده حکایت از معضل دیرینه بازار سرمایه دارد، چراکه بازار همچنان از نبود پول کافی در جریان دادوستدهای خود رنج می‌برد و به واسطه این مشکل اختلالات بسیاری در روند معاملات بازار یادشده به وجود آمده است، به‌طوری که سایه سنگین رکود بر سر بازار سهام سنگینی می‌کند و روند فرسایشی معاملات را ادامه‌دار کرده است. بنابراین در چنین شرایطی می‌توان گفت سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای وارد کردن سرمایه خود به این بازار ندارند.
از طرفی به نظر می‌رسد تحریم یا ادامه شرایط فعلی که به نوعی چشم‌انداز توافق را تیره و تار می‌کند، باعث خواهد شد همان جریان نقدینگی موجود در بازار که تماشاچی بود باز هم تماشاچی باقی بماند و شناوری نقدینگی در صنایع صورت نگیرد. البته احتمالاً سایر بازارهای مالی شرایط بهتری داشته باشند. چرا که احتمالاً دلار بازار آزاد و دلار نیمایی افزایش ریز و آرامی داشته باشند و این بدان معناست که کم‌کم بازار می‌تواند به ارزنده بودن دارایی‌هایی که در اختیار دارد بیشتر فکر کرده و عملکرد منطقی‌تری در فروش داشته باشد.
این روند در حالی ادامه یافت که بازار سهام طی دومین روز از هفته نیز در روند فرسایشی خود باقی ماند. به‌طوری که در روز یادشده نماگر اصلی تالار شیشه‌ای 48 /0 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و دماسنج بازار مجبور به بازگشت به محدوده یک میلیون و 390 هزارواحدی شد. در روز یکشنبه شاخص کل هم‌وزن نیز از خروج پول سرمایه‌گذاران از نمادهای کوچک حکایت داشت به‌طوری که در پی تشدید فشار فروش از سوی عرضه‌کنندگان، این نماگر با 63 /0 درصد افت نسبت به روز ماقبل معاملاتی همراه شد.
آن‌طور که به نظر می‌رسد وضعیت بورس تهران به لحاظ موقعیت تکنیکالی تا حدودی مشخص شده است. چرا که فاصله گرفتن از سطوح روانی 4 /1 میلیون‌واحدی طی چند وقت اخیر و تثبیت در موقعیت 3 /1 میلیون‌واحدی در روزهای شنبه و یکشنبه به نوعی نشانه‌هایی از هموار شدن مسیر ریزش قیمت‌ها دارد. از طرفی دیگر تکنیکالیست‌ها بر این باور هستند که با توجه به تثبیت شاخص کل بورس تهران در محدوده یک میلیون و 390 هزار واحد انتظار بازگشت به مدار صعود کمرنگ شده است.
همچنین بررسی نمودارها نشان می‌دهد که حمایت بعدی سطح یک میلیون و 360 هزار واحد در نظر گرفته می‌شود و سطح حمایت استاتیک یک میلیون و 350 هزار واحد نیز پس از آن است. در ادامه روند معاملاتی بازار سهام، بورس تهران در روز معاملاتی دوشنبه، در ساعات ابتدایی روندی رو به رشد داشت و در تلاش بود که مسیر نزولی را معکوس کند. اما این اتفاق باثبات نبود و در ساعات میانی این روز شاخص کل و هم‌وزن افت کردند.
نماگر اصلی بورس اوراق بهادار تهران در روز یادشده با 1795 واحد کاهش (معادل 13 /0 درصد) به سطح یک میلیون و 388 هزار واحد رسید. به‌طوری که شاخص کل در سطح آخرین روز کاری سال 1400 قرار گرفت. شاخص هم‌وزن نیز در روز دوشنبه 13 /0 درصد کاهش یافت. در این روز ارزش معاملات خرد بورس هزار و 386 میلیارد تومان بود که کمترین مقدار از 11 مرداد سال جاری به ثبت رسید.
در روز دوشنبه برای دومین بار ارزش معاملات خرد در این ماه در محدوده هزار و 300 میلیارد تومان قرار گرفت. اما نهایتاً دماسنج اصلی بازار سرمایه در روز سه‌شنبه تغییر مسیر داد و پس از 10 روز سبزپوش شد. این تغییر مسیر که از افزایش 3 /0درصدی نماگر اصلی بازار سهام ناشی شده، در این روز توانست نمایی از افزایش انتظارات تورمی در بازار سهام را به نمایش بگذارد که ناشی از رشد قیمت ارز در بازار آزاد بود.
در نگاه اول شاید این‌گونه به نظر برسد که همچنان می‌توان به حصول یک توافق خوش‌بین بود، اما این‌طور که بازارها رفتار می‌کنند چنین امری در میان مردم نمود خاصی نداشته است. بنابراین همین امر سبب شد که در روز سه‌شنبه مجدداً تقاضا در برخی از نمادهای شاخص‌ساز افزایش یابد.
در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان معتقدند که مشخص شدن تکلیف برجام و به تعویق افتادن مذاکرات حداقل در کوتاه‌مدت شرایط را برای سرمایه‌گذاران شفاف کرد. در مقابل عده‌ای از افراد بر این باور هستند که مذاکرات احیای برجام مجدداً از سر گرفته می‌شود و احتمال توافق در آن موجب شکل‌گیری موج جدیدی از خوش‌بینی و امید در بازار سرمایه شده است. بررسی نمادهای پرتراکنش بازار حکایت از آن دارد که در جریان دادوستدهای روز یادشده نمادهای خودرویی با اقبال بیشتر سهامداران مواجه بوده‌اند. به‌طوری که سه نماد خودرویی به تنهایی بیش از پنج درصد ارزش کل معاملات روز سه‌شنبه را به خود اختصاص دادند. در این روز ارزش معاملات خرد بازار سهام بیش از هزار و 563 میلیارد تومان بود.
مقایسه این رقم با میانگین معاملات ماهانه بورس تهران که رقمی بالغ بر هزار و 877 میلیارد تومان بود، حاکی از این است که رقم مذکور از میانگین یادشده حدوداً 17 درصد کمتر است. اگر این آمار را از ابتدای سال 1400 در نظر بگیریم، ارزش معاملات خرد کاهش 46درصدی داشته است که خود حکایت از رویگردانی جدی سرمایه‌گذاران در بازار سهام دارد.
دادوستدهای بورس تهران در آخرین روز معاملاتی هفته در حالی پیش رفت که نماگر اصلی بازار سهام با افت چهار هزار و 47واحدی معادل 29 /0 درصد در سطح یک میلیون و 389 هزار واحد به محدوده 7 فروردین 1401 بازگشت. شاخص هم‌وزن نیز در سیر نزولی قرار گرفت و با ثبت کاهش 09 /0درصدی تا محدوده 404 هزار واحد عقبگرد داشت. ارزش معاملات خرد هم رقم هزار و 458 میلیارد تومان را به ثبت رساند و از طرفی خروج پول حقیقی‌ها از بورس همچنان ادامه یافت و حدود 98 میلیارد تومان از بازار خارج شد. نهایتاً در جریان معاملات بازار سهام طی هفته‌ای که گذشت برآیند هفتگی بازار یاد شده با کاهش 68 /1درصدی مواجه شد.
نوسان افزایشی دلار
همزمان با به وقفه افتادن مذاکرات هسته‌ای و انتشار اخبار ناامیدکننده از میز مذاکرات نوسانات در بازار دلار شدت گرفت. و با طولانی شدن به نتیجه رسیدن این موضوع، دلار افزایش قابل توجهی را طی هفته گذشته تجربه کرد. به‌طوری که بازدهی هفتگی اسکناس یادشده تا لحظه نگارش این گزارش با افزایش 17 /4درصدی همراه شد و تا پایان ساعت معاملاتی نرخ ارز در سطح قیمتی 31 هزار و 250 تومان قرار گرفت.
نرخ دلار آزاد در اولین روز معاملاتی هفته اخیر در محدوده 30 هزار تومان دادوستد شد و پس از چهار روز متوالی ثبت رشد، در روز چهارشنبه این روند افزایشی را متوقف کرده و به میزان منفی 32 /0 درصد کاهش روزانه را به ثبت رساند. این توقف را می‌توان ناشی از استراحت کوتاه‌مدت پس از نوسان‌های سریع در هفته‌های اخیر و اثرگذاری سیاست‌های کنترل التهابات در این بازار دانست.
سکه در ریل صعودی
برآیند معاملات هفتگی سکه امامی نشان می‌دهد که بازدهی مسکوک یادشده طی هفته اخیر تا لحظه نگارش گزارش حدود 77 /4 درصد افزایش داشته است. در نهایت معاملات سکه در روز چهارشنبه در محدوده 14 میلیون و 510 هزار تومان متوقف شد. ضمن اینکه حباب مسکوک یادشده در مرز دو میلیون تومان قرار گرفت.
از مهم‌ترین عواملی که در هفته اخیر بر نوسان قیمتی طلای جهانی و به‌تبع آن بر قیمت‌گذاری طلا و سکه در کشور اثر داشت مربوط به انتشار داده‌های مربوط به CPI آمریکا بود. این خبر با باز نگه داشتن دست فدرال‌رزرو برای افزایش نرخ بهره همراه بوده و به تضعیف بیشتر قیمت جهانی فلز زرد منجر می‌شود. قابل ذکر است طلا و فلزات گرانبها به میزان قابل توجهی نسبت به اوج ثبت‌شده خود که در اوایل سال به ثبت رسانده بودند، سقوط کرده‌اند، زیرا افزایش شدید نرخ‌های بهره باعث شد سرمایه‌گذاران به دنبال بازدهی بهتر در دلار باشند. اما انتظار می‌رود کاهش رشد اقتصادی در سراسر جهان، به‌ویژه با افزایش مداوم نرخ‌های بهره، تقاضا را کاهش داده و ثبات طلای جهانی در محدوده 1700دلاری را کم‌قدرت کند.
