سردرگم و ناامید
نااطمینانی بازارها را به کدام سو می‌برد؟
محمد علی‌نژاد: این روزها مردم کلافه‌اند، قدرت خریدشان هر روز کمتر شده و از اینکه هر روز ارزش پولشان بیشتر افت می‌کند احساس فقر بیشتری می‌کنند. مردم از اینکه نمی‌توانند برای زندگی خود برنامه‌ریزی کنند نگران‌اند. تصمیمات ناگهانی سیاستگذاران از یک‌سو و عدم هماهنگی مقامات در زمینه‌های مختلف موجب شده تا نااطمینانی در فضای اقتصادی و بازارها به شدت افزایش پیدا کند و تورم اقلام اساسی نیز روزبه‌روز بیشتر و بیشتر شود و این در حالی است که دستمزدها تقریباً ثابت مانده و همین موضوع موجب افت قدرت خریدشان شده است. از سوی دیگر تداوم تحریم‌ها نیز باعث شده که درآمدهای دلاری کشور به شدت کاهش پیدا کرده و بانک دولت مجبور به چاپ پول شده است و همین موضوع نقدینگی را به شدت افزایش داده است. به همین دلیل است که رئیس‌جمهور مسبب این گرانی‌ها را آمریکا می‌داند و آدرس کاخ سفید را برای شکایت به مردم می‌دهد.
در این میان با وجود اینکه اکثر بازارها در یک ماه اخیر روندی صعودی داشته‌اند اما بازار سهام همچنان به روند نزولی خود ادامه می‌دهد و سهامداران روزبه‌روز شاهد آب رفتن دارایی‌های خود در این بازار هستند و از آنجا که از ابتدای سال جاری تمام مقامات دولتی مردم را به حضور در این بازار ترغیب می‌کردند، این زیان خود را مجدداً از چشم دولت می‌بینند. در چنین شرایطی انتخابات آمریکا نیز بر این نااطمینانی‌ها افزوده است و برخی از مردم تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را به بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات آمریکا موکول کرده‌اند چراکه نوسانات قیمت به حدی زیاد بوده که ریسک سرمایه‌گذاری در بازارها را بسیار بالا می‌دانند.
این در حالی است که برخی تحلیلگران معتقدند بازارهایی نظیر بورس در مقایسه با دیگر بازارها از ریسک بسیار کمتری برخوردار است چراکه با توجه به افزایش قیمت دلار و صادرات‌محور بودن اکثر شرکت‌های بزرگ بورس، بسیاری از نمادها کمتر از ارزش واقعی خود در حال معامله هستند. اما با این حال همچنان برخی از کارشناسان معتقدند شاخص کل همچنان می‌تواند به سطوح پایین‌تر هم برسد. همین تحلیل‌های چندگانه موجب شده تا سرمایه‌گذاران خرد در پیدا کردن پناهگاهی برای سرمایه اندک خود دچار تردید شوند.
اما راهکار چیست؟ تا چه زمانی اقتصاد کشور باید درگیر نااطمینانی باشد. اگرچه برخی از این نااطمینانی‌ها منشأ خارجی دارند و شاید سیاستگذاران داخلی نقشی در آن ندارند اما آیا نمی‌توان منابع داخلی تولید نااطمینانی را کنترل کرد و زیرساخت‌های اقتصادی را به شکلی اصلاح کرد که نسبت به این نوسانات مقاوم‌تر باشند؟ در صورت تداوم این نااطمینانی‌ها، چه بلایی به سر اقتصاد می‌آید و رفاه مردم تا چه حد تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؟ این پرسش‌ها بخشی از دغدغه‌هایی است که در این پرونده قصد داریم به آنها پاسخ دهیم.
