مرگ عمران

  آرین فلاح: فشار کسری بودجه به قدری زیاد است که هر سال بودجه عمرانی قربانی هزینه‌های جاری می‌شود. اخیراً وزیر امور اقتصادی و دارایی باز هم از کاهش بودجه عمرانی سخن گفته و به صورت تلویحی از بخش خصوصی خواسته تا جای خالی دولت را در پروژه‌های عمرانی پر کند. صحبت‌های اخیر احسان خاندوزی درباره بودجه عمرانی اگرچه تصویری صریح از وضعیت سرمایه‌گذاری‌های دولت ارائه می‌کند اما اتفاق جدیدی نیست.

آقای خاندوزی اخیراً در نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی گفته: «میزان فروش نفت اندکی افزایش‌ یافته و عمده درآمدهای جدید دولت از مالیات بوده است و از سمت دیگر هزینه‌های جاری کشور در بخش حقوق، یارانه و بازنشستگان که به دلیل لزوم حمایت دولت از جامعه به دلیل فشار ناشی از تورم پرداخت می‌شود، قطعاً بودجه (عمرانی) کمتری برای دولت می‌ماند.» وزیر اقتصاد در ادامه سخنانش گفته: «امسال پرداخت‌های کمتری به حوزه عمران صورت گرفته است، چرا که قرار نیست با دست باز به سمت تنخواه بانک مرکزی و استقراض برویم.»

احسان خاندوزی این سخنان را در واکنش به گلایه ‌برخی از فعالان بخش خصوصی درباره کاهش مداوم بودجه عمرانی مطرح کرده و برای اینکه از میزان نگرانی جامعه درباره تورم بکاهد گفته: «قطعاً سازمان برنامه‌وبودجه  پرداخت عمرانی را تورم‌زا نمی‌داند، این بخش مفیدترین بخش از پرداخت‌های دولت است که مستقیماً سبب تحریک رشد اشتغال است؛  اما قطعاً در استفاده از منابع درآمدی از جمله فروش نفت، مالیات، گمرک و استقراض، دولت در نظر دارد به جهت هدف ضدتورمی خود استقراض کمتری انجام دهد.» آقای خاندوزی افزوده: «در حال حاضر به نسبت سال گذشته، پرداخت‌های کمتری به حوزه عمران صورت‌ گرفته است، چراکه قرار نبود دست‌و‌دل‌بازانه به سمت تنخواه بانک مرکزی و استقراض برویم.»

هر سال ارقامی تحت عنوان بودجه عمرانی در بودجه گنجانده می‌شود اما منابع تخصیص‌یافته خرج مصارف جاری می‌شود. از دهه90 به قدری کسری بودجه دولت ابعاد بزرگ و گسترده‌ای پیدا کرده که سرمایه‌گذاری دولت یا همان بودجه عمرانی هم ارقام بسیار کمی دارد و عملاً زیربناهایی که توسط دولت باید ایجاد شود، دیگر ایجاد نمی‌شود، در نتیجه اقتصاد رشد نمی‌کند. معمولاً انتظار اقتصاددانان این است که بین سه تا پنج درصد تولید ناخالص داخلی از طریق بودجه‌های عمرانی در زیربناهای اقتصادی سرمایه‌گذاری صورت گیرد. اما موضوع این است که سال‌هاست بودجه عمرانی به جای سرمایه‌گذاری، صرف پر کردن شکاف مالی صندوق‌های بازنشستگی و دیگر کسری‌های دولت می‌شود و بنابراین نقشی در سرمایه‌گذاری ندارد. در این پرونده می‌خواهیم ببینیم بودجه عمرانی چگونه قربانی هزینه‌های جاری کشور می‌شود و این سیاست چه عواقبی برای اقتصاد کشور به دنبال دارد.