فصل جدید حمایت از نوپاها

  محبوبه فکوری: کسب‌وکارهای نوین در ایران فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده‌اند. چه آنهایی که اکنون بی‌سر و صدا و بدون کمترین نام و نشانی از خود، مشغول فعالیت هستند و تلاش می‌کنند تا با سرمایه اندک، اما ذهنی قوی کار خود را پیش برند و چه آنهایی که نامشان بزرگ شده و بر سر زبان‌ها افتاده است. داستان هرچه باشد، اکنون مقاومت‌ها در مقابل استارت‌آپ‌‌ها و ورود آنها به عرصه‌های کسب‌وکار شکسته است و هر فردی، سنتی هم که باشد، حداقل از یک یا دو استارت‌آپ‌ داخلی و خارجی در زندگی روزمره خود استفاده می‌کند. این یعنی، استارت‌آپ‌‌ها به صورت خزنده اگرچه از دست‌اندازهای پیش روی خود، به سختی عبور می‌کنند، اما همچون آب روانی راه خود را پیدا کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا با سختی بسیار هم که شده، خود را حرکت دهند و تبدیل به مرداب نشوند. اما چند روزی هست که حضور و فعالیت استارت‌آپ‌‌ها، با شکل جدیدی از حمایت‌های دولتی مواجه شده است. ابتدا معاون حقوقی رئیس‌جمهور دست به کار شده و در نامه‌نگاری‌هایی که داشته، خواستار حمایت از استارت‌آپ‌‌ها شده است. لعیا جنیدی، در این بخشنامه، خواستار جلوگیری از فیلترینگ کسب‌وکارهای نوپا شده است و در پی آن، دادستان کل کشور نیز در نامه‌ای به دادستان استان‌ها، خواستار تداوم کار شرکت‌های حمل‌ونقل اینترنتی شده است. این سیگنالی برای کسب‌وکارهایی است که تاکنون حتی کمتر کسی آنها را باور می‌کرده است و سنگ‌اندازی‌های بسیاری را پیش روی خود دیده‌اند، پس می‌تواند برای آنها حائز اهمیت و جذاب باشد. حال اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اگرچه باید حمایت‌ها از استارت‌آپ‌‌ها با قوت ادامه یابد، اما این حمایت‌ها به شکلی کار را پیش نبرد که یک صنعت نوپا و نوین، در گلخانه‌ای فرو رود که بعد از آن، قابلیت رشد ندارد. این حمایت‌ها حتی به‌زعم برخی دیگر هم نباید معنای پول‌پاشی داشته باشد. این در حالی است که اقتصاد ایران اکنون به دلیل کمبود منابع مالی، نیاز به کسب‌وکارهایی دارد که به‌رغم سرمایه اندکی که برای راه‌اندازی آنها در نظر گرفته شده، بازدهی بالایی دارند و ارزش افزوده مناسبی را تولید می‌کنند؛ به‌خصوص اینکه در کنار این ارزش‌آفرینی، اشتغال‌زایی مناسبی را هم تجربه می‌کنند و بر همین اساس است که حمایت از استارت‌آپ‌‌ها، اکنون از نظر دولت هم حائز اهمیت است. تا پیش از این نامه‌نگاری‌ها، فعالان این حوزه مدام صحبت از این داشتند که کسب‌وکارهای نوپا و هوشمند در حوزه‌هایی همچون شهرداری‌ها، با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند که اکنون به همت معاونت حقوقی رئیس‌جمهور حل شده است؛ اگرچه هنوز هم در حوزه بانک، مالیات و بیمه نیز مشکلاتی وجود دارد، به این معنا که بسیاری از قوانین و مقررات موجود، زائد است و در مواقعی هم فقدان قوانین وجود دارد که فعالان اقتصادی انتظار دارند با همت معاونت حقوقی رئیس‌جمهور، این مشکلات هم رفع شود. به هر حال اکنون دادستان کل کشور بر روی حمایت از شرکت‌های استارت‌آپی در حوزه حمل‌ونقل مشخصاً بخشنامه داده است؛ این می‌تواند یک مدل گلخانه‌ای باشد تا حمایت از صنایع استارت‌آپی در بخش‌های مختلف، بیش از هر زمان دیگری از سوی دولت و قوه قضائیه مورد توجه واقع شود.