رقبا توان «تنها ابرقدرت» را محک می‌زنند
دیگر کسی کلانتر جهان نیست
امنیت جهانی از خلیج فارس تا جنوب دریای چین، توسط قدرت ارتش آمریکا پی‌ریزی شده است. گرچه اکنون جای تردید است که آیا آمریکا در سال ۲۰۱۴ تمایلی به ادامه نقشش به عنوان پاسبان جهانی داشته باشد. اما از آنجایی که چین و روسیه به دنبال رقابت با سلطه آمریکا بر نظام سیاسی بین‌المللی هستند، وقوع این پیش‌بینی، آنها را جسورتر خواهد کرد.
امنیت جهانی از خلیج فارس تا جنوب دریای چین، توسط قدرت ارتش آمریکا پی‌ریزی شده است. گرچه اکنون جای تردید است که آیا آمریکا در سال 2014 تمایلی به ادامه نقشش به عنوان پاسبان جهانی داشته باشد. از آنجایی که چین و روسیه به دنبال رقابت با سلطه آمریکا بر نظام سیاسی بین‌المللی هستند، وقوع این پیش‌بینی، آنها را جسورتر خواهد کرد. بحران سوریه در اواخر سال 2013، عدم تمایل آمریکا به درگیری در مداخله جدید نظامی را برجسته کرد. شکی وجود ندارد که باراک اوباما نسبت به حملات تنبیهی بر ضدرژیم بشار اسد تردید داشت. با آشکار شدن حقایق، این واقعیت مشهود بود که کنگره آمریکا درباره بحث اقدام نظامی حتی شکاک‌تر از کاخ سفید بود و عموم مردم به طور محکم مخالف این عمل بودند. این رویداد موکد این است که در وضعیت فعلی آمریکا، باید با تمام مداخلات خارجی (خصوصاً آنهایی که در خاورمیانه بوده است) با احتیاط زیادی برخورد شود. بزرگ‌ترین دلیل عدم مداخله نظامی، خستگی از جنگ بعد از 12 سال جنگیدن در عراق و افغانستان است. حالا اوباما می‌خواهد روی «ملت‌سازی در خانه» متمرکز شود. این حالت با وضعیت عموم مردم هماهنگ است. فشار اقتصادی این نگرش انزواطلبی جدید
را سخت‌تر می‌کند. آمریکا بودجه دفاعی‌اش را بسیار کاهش داده که البته در دهه آینده به او ضربه خواهد زد. وزارت دفاع در مجله دفاعی که هر چهار سال یک بار منتشر می‌کند اعلام کرد این روند در سال 2014 نیز دنبال خواهد شد. آمریکا از دهه 1880 بزرگ‌ترین اقتصاد جهان بوده است. طبق نظر اکونومیست در آینده‌ای نزدیک یعنی در سال 2020 احتمالاً چین مدعی این عنوان خواهد بود. برخی از استراتژیست‌های آمریکایی استدلال کرده‌اند که آمریکا باید به «ظهور سایرین» - و چین به ویژه- واکنش نشان بدهد و این موضوع را از طریق ابزارهای دیپلماتیک و نظامی روشن کند که آمریکا هیچ تمایلی به چشم‌پوشی از نقش رهبری جهانی‌اش ندارد. اما نمایش درام سوریه همراه با صحبت رئیس‌جمهور درباره ملت‌سازی، یک پیام کاملاً دو‌پهلو را در‌برداشت. بزرگ‌ترین سوال در سال 2014 این است که تا چه حد رقبای آمریکا تصمیم دارند توان تنها ابرقدرت را بیازمایند. نیروی نظامی بین‌المللی که آمریکا بزرگ‌ترین عضو آن است، در سال 2014 کاملاً از افغانستان خارج خواهند شد. ریسک این اقدام در این است که پس از آن، طالبان دوباره به پا خاسته، دستاوردهای نظامی کسب خواهد کرد. به تعبیر هنری کیسینجر
هنگامی که در جنگ ویتنام مجروح شد، آمریکا امیدوار است که «فاصله زمانی مناسب و معقولی» بین عقب‌نشینی از افغانستان و فروپاشی نظام سیاسی پشت سر گذاشته شده بعد از آن، وجود داشته باشد.
گزینه‌ها روی میز است؟
آمریکا تلاش خواهد کرد در خاورمیانه از طریق دیپلماسی تاثیرش را اعمال کند. با ارائه راه‌حل‌های سیاسی به سوریه فشار وارد می‌کند و می‌خواهد بداند که آیا حسن روحانی رئیس‌جمهور جدید ایران، مذاکرات هسته‌ای را ادامه می‌دهد یا خیر. اما اهرم نفوذ آمریکا پس از این که بفهمد قدرت نظامی‌اش دیگر گزینه‌ای روی میز نیست، نگران خواهد شد. هر چند مقامات رسمی یادآوری می‌کنند که تمام گزینه‌ها در تلاش برای خنثی کردن برنامه اتمی ایران، باز است اما ایرانیان ممکن است از این وقایع نتیجه‌گیری کنند که خطر حمله آمریکا کنار گذاشته شده است. البته ایران هنوز از تاثیر فزاینده تحریم اقتصادی نگران است. خارج از خاورمیانه، از رقبای سیاسی- جغرافیایی آمریکا، چین و روسیه باقی می‌مانند. هر دو با نظر به اینکه «خطوط قرمز» آمریکا در حال محو شدن است، جسور شده‌اند. چین احتمالاً در مجادله شدیدش با ژاپن بر سر جزایر غیرمسکونی در شرق دریای چین در موضع مقابله‌ای‌تری عمل کند. دولت چین که در مجادلات منطقه‌ای با تمام همسایگانش با لحن خشن و محکمی صحبت می‌کند، در سال 2014 سرکش و نافرمان خواهد شد. همچنین
ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه، با اعتماد به نفس رو به رشدی در صحنه جهانی رفتار خواهد کرد. روسیه تصمیم گرفته تا مجدداً از قلمرو نفوذی‌اش در شوروی سابق و خاورمیانه دفاع کند. همسایگانی که از دولت شوروی ناخشنود هستند مانند گرجستان و اوکراین در سال آینده سخت‌تر به شوروی پشت خواهند کرد. پوتین با دو هدف به دنبال ساختن دیپلماسی ماهرانه‌اش در بحران سوریه است: ایجاد مقاومت بین‌المللی در برابر صف‌آرایی احتمالی ارتش آمریکا و تامین امنیت نقش مرکزی روسیه در سیاست‌های جهانی. تمام این پیشرفت‌ها به چشم‌انداز سیاسی جهانی پرمخاطره‌تر در سال 2014 اشاره می‌کند. آمریکا که توسط دو دریا محافظت می‌شود، از این مخاطرات نسبتاً حفاظت‌شده خواهد بود. بخش‌های دیگر جهان است که در این محیط جدید به آزمایش گذاشته خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید