اختفای پول
آیا ایرانیان به پنهان کردن پول رو آورده‌اند؟
سال‌ها پیش که امنیت وجود نداشت و فرصت‌های سرمایه‌گذاری اندک بود، افراد دارایی‌های خود را به دور از چشم دیگران گوشه‌ای زیر خاک باغچه یا در تشک و بالش پنهان می‌کردند. ایرانیان که خود در پس‌انداز پول پیشرو بودند از دیرباز با تولید قلک‌های سفالی برای ذخیره دارایی‌هایشان چاره‌اندیشی کرده بودند. شیوه‌ای که با ظهور بانک‌ها رنگ باخت. بعدها به تدریج افراد آموختند که می‌توانند پول‌هایشان را سرمایه‌گذاری کنند. به دنبال تکامل و متنوع شدن ابزارهای سرمایه‌گذاری در جهان، ایرانیان نیز به ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری دسترسی پیدا کرده‌اند. سرمایه‌گذاری شهروندان در اقتصاد به‌ویژه در سال‌های گذشته همواره مورد توجه سیاستگذاران بوده و به نحوی تلاش کرده‌اند که پس‌انداز افراد را به سمت بازارهای مورد نظر خود هدایت کنند. اتفاقی که البته کمتر رخ داده و بعضاً هم مثل آنچه طی دو سال گذشته در بازار سهام رخ داد به نتیجه ناخوشایندی منتهی شده است. به هر حال از شواهد و قرائن مشخص است که صاحبان پس‌انداز و سرمایه در ایران رغبت چندانی در به جریان انداختن پول خود ندارند. شاهد چنین ادعایی هم اتفاقی است که طی ده روز گذشته رخ داد. پس از آنکه صندوق‌های امانت بانک ملی مورد سرقت قرار گرفت و پلیس موفق شد سارقان را دستگیر کند، بخشی از اقلام سرقت‌شده را به نمایش گذاشت که به طور عمده شامل دلار، ریال، سکه و شمش طلا و دیگر دارایی‌های باارزش بود.
محتویات کشف‌شده نشان داد بخشی از هموطنان ما نه بانک را مساعد می‌بینند که اندوخته خود را سپرده‌گذاری کنند، نه اقتصاد را مساعد می‌بینند که پول خود را سرمایه‌گذاری کنند و نه خانه و دفتر خود را امن می‌بینند که دارایی خود را در آن نگه دارند. این وضعیت واکنش عبدالناصر همتی را به دنبال داشت که در توئیتر نوشت: «میلیاردها دلار از این دارایی‌های راکد می‌تواند به چرخه اقتصاد وارد شود. برای کم کردن اثر تحریم (در کنار تلاش برای رفع آن)، صاحبان پس‌انداز باید به سرمایه‌گذاری در کشور علاقه‌مند شوند. لازمه آن ایجاد ثبات و پیش‌بینی‌پذیر کردن اقتصاد است.» داوود سوری، اقتصاددان، هم گفت: سرمایه‌هایی که باید بزایند، نان دهند اما از ترس دزد بزرگ (تورم)، در کنج صندوق‌ها خفته و در هراس از دزدان کوچک هستند. در این پرونده می‌خواهیم به ریشه‌های این موضوع بپردازیم که چرا اینقدر پول در صندوق امانات نگهداری شده و چرا این پول‌ها سرمایه‌گذاری نشده است.
