تحقق سناریوی بدبینانه

حدود یک سال پیش و در انتهای سال 1400 خوش‌بینی‌ گسترده‌ای بر فضای جامعه ایرانی حاکم بود. برخی اخبار نشان می‌داد که احتمالاً حصول توافقات با غرب چندان دور از دسترس نباشد. سال به این امید تمام شد که اقتصاد ایران ممکن است در افق پیش‌رو ولو برای مدتی کوتاه از شر تورم دورقمی بالا و فزاینده خلاص شود. تحلیل‌های مطرح‌شده از سوی کارشناسان نیز عمدتاً ناظر بر این بود که دولت چگونه در فضای احیای فروریختن دیوار تحریم‌ها اقدام کند که اشتباهات سال 1395 تکرار نشود. حالا اما با گذر یک سال امیدها ناامید شده است. نشانه‌های احیای برجام اگر هم وجود داشته باشد، جدی گرفته نمی‌شود، در حالی که اقتصاد ایران هم در احوال خوشی به سر نمی‌برد. همچنان که در انتهای سال 1401 ارزیابی شاخص‌های تورم در سناریوهای مختلف نشان می‌دهد در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تورم شب عید برابر با 49 درصد خواهد بود. طبق داده‌های مرکز آمار ایران این رقم بالاترین سطح را در 27 سال اخیر داشته است. در میان سناریوهای مورد بررسی، بدبینانه‌ترین شکل ثبت تورم در این مقطع نیز نشان می‌دهد که این احتمال وجود دارد که تورم نقطه‌ای در پایان سال حدود 57 درصد ثبت شود. همچنین قیمت ارز با ثبت رکوردهای پیاپی در اسفندماه به آستانه 60 هزار تومان نیز رسید. وضعیتی که اقتصاد ایران این روزها از سر می‌گذراند همان است که در سال گذشته جزو سناریوهای بدبینانه پیش‌بینی می‌شد. ایران سال 1401 همچنین صحنه بروز اعتراض‌هایی بود که طبق تحلیل‌های موجود از وضعیت نابسامان اقتصاد ایران هم اثر گرفته بود. در این فصل بررسی می‌کنیم که بخش‌های مختلف اقتصاد ایران سال 1401 را چگونه گذراندند؟ سیاستگذار چه فرصت‌هایی را از دست داد؟