شبح تورم منفی

تورم کشورهای حوزه یورو در ماه سپتامبر مجدداً کاهش یافت و به کمترین رقم در پنج سال گذشته رسید. تورم ماه سپتامبر نسبت به زمان مشابه در سال قبل، بنا به اعلام رسمی مرکز آمار این حوزه 3/0 درصد بود که نسبت به ماه آگوست 1/0 درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین این کمترین نرخ تورم در این حوزه از ماه اکتبر سال 2009 به بعد محسوب می‌شود. همچنین با احتساب ماه سپتامبر، دوازده ماه متوالی است که تورم این ناحیه، کمتر از یک درصد است. این موضوع نگرانی‌ها در مورد وقوع تورم منفی در تمام یا حداقل بخشی از کشورهای ناحیه را دامن زده است، همین حالا و برای ماه سپتامبر هم، ایتالیا، اسپانیا و بلژیک تورم منفی گزارش کرده‌اند، اگرچه درصد آن بسیار اندک است. تورم حوزه یورو مدتی طولانی است که بسیار کمتر از نرخ هدف بانک مرکزی این حوزه برای برقراری تورم دو درصد است و به نظر نمی‌رسد این نهاد توفیقی در اجرای این هدف کسب کرده باشد. آمارهای رسمی نشان می‌دهد عامل اصلی این کاهش تورم، کاهش قیمت در بخش غذاهای فرآوری‌نشده و انرژی است. قیمت غذاهای فرآوری‌نشده 9/0 درصد و انرژی 4/2 درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است. تمام اینها در حالی است که این ماه بانک مرکزی اتحادیه نرخ بهره خود را به 50/0 درصد کاهش داد و مشوق‌های مالی جدیدی را معرفی کرد تا شاید بتواند موتور محرکی برای اقتصاد کشورهای این ناحیه شود. البته احتمالاً کاهش تورم اتحادیه، دقیقاً به دلیل همین مشوق‌های تازه وضع‌شده، عکس‌العمل فوری بانک مرکزی اتحادیه اروپا را در پی نخواهد داشت و آنها حداقل دو ماه منتظر می‌مانند تا اثرات این مشوق‌های جدید را مشاهده و بررسی کرده و سپس به اقدام دیگری دست بزنند. همچنین طبق آمار ارائه‌شده نرخ بیکاری در ماه آگوست در سطح 5/11 درصد ثابت مانده است و نسبت به ماه جولای کاهشی را نشان نمی‌دهد یعنی همچنان حدود 35/18 میلیون نفر در کشورهای این حوزه به دنبال کار می‌گردند. البته انتظار می‌رود این نرخ در ماه سپتامبر اندکی افزایش داشته باشد که آن هم به دلیل بیکاری فصلی کارگران خواهد بود. به عنوان مثال بیکاری فصلی تنها در آلمان 12 هزار نفر را به خیل جویندگان کار اضافه کرده است. همچنین ارزش یورو در برابر دلار به کمترین میزان خود طی دو سال گذشته سقوط کرده است که یکی از دلایل آن پیش‌بینی سرمایه‌گذاران در مورد برقراری سیاست‌های انبساطی پولی بیشتر از طرف بانک مرکزی اتحادیه اروپاست. این نهاد اعلام کرده وام‌هایی با بهره تقریباً صفر در اختیار بانک‌های اتحادیه می‌گذارد تا شاید به این طریق بتواند فرآیند وام‌دهی را دوباره به جریان بیندازد، همچنین خرید دارایی‌های شرکت‌های خصوصی در دستور کار این بانک قرار دارد. متاسفانه خرید اوراق قرضه دولتی که به عنوان یکی از ابزارهای سیاستی اصلی بانک‌های مرکزی استفاده می‌شود، هنوز در اتحادیه اروپا یک تابو است. شهروندان کشورهای ثروتمندتر اتحادیه مثل آلمان، آن را راهی برای انتقال ثروت از کشورشان به کشورهای فقیرتر دانسته، به شدت با آن مخالف‌اند. آنها اعتقاد دارند با خرید اوراق قرضه دولتی توسط بانک مرکزی اتحادیه، درواقع کشورهای ثروتمندتر، مسوول پرداخت قرض‌های کشورهای فقیر خواهند شد.