رابطه نان‌آور و نان‌خور
اگر مشکلات اقتصادی حل شود مردم به سمت فرزندآوری بیشتر خواهند رفت؟
اسما زنگی‌آبادی: هفته گذشته، محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه‌ای با فعالان حوزه جمعیت و خانواده از اهتمام جدی دولت برای حمایت از سیاست‌های جمعیت و افزایش نرخ فرزندآوری در کشور خبر داد و گفت که دولت از برنامه‌ها و سیاست‌های جمعیت و ترویج فرزندآوری به‌طور جدی پشتیبانی خواهد کرد.
همزمان، توئیت مداح سرشناس درباره جمعیت بسیار بحث‌برانگیز شده است. «میثم مطیعی» با طرح این پرسش که «آیا اگر مشکلات اقتصادی حل شود، مردم به سمت فرزندآوری بیشتر خواهند رفت؟» به این نکته اشاره کرده است که «از نظر جمعیت‌شناسان در کشورهایی که سطح اقتصادی پایینی دارند زادوولد بیشتر است و کشورهایی که از نظر سطح درآمدِ خانواده بالا هستند، تعداد فرزندان کمتری دارند». سعید فضل‌زرندی که دانش‌آموخته اقتصاد دانشگاه شریف است در پاسخ به میثم مطیعی نوشته: «برادر عزیز، جناب مطیعی، فرمودند که مشکل کاهش فرزندآوری اقتصادی نیست چرا که در بین کشورها کشورهای فقیر و در بین استان‌های ایران، استان‌های فقیر فرزندآوری بیشتری دارند. این حرف مغالطه است. البته به پای غلطی این گزاره نمی‌رسد که: مشکلات مالی عامل کاهش فرزندآوری است و با وام دادن برطرف می‌شود.»
او در یک رشته توئیت توضیح داده که چرا استدلال مطیعی را رد کرده است: «واقعیت این است که در زیست جدید، آوردن بیش از دو سه فرزند فضیلت خاصی محسوب نمی‌شود. فرزندان زیر پنج سال تلف نمی‌شوند، عمرها طولانی است، امکان نسبی کنترل تعداد و فاصله فرزندان وجود دارد، بچه‌ها نان‌آور نیستند، تامین اجتماعی برای بازنشستگی وجود دارد و... البته اشکالی ندارد کسی خودش بیشتر بخواهد.» مردادماه امسال، دبیرکل دفتر توسعه اجتماعی معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان طی گزارشی اعلام کرد: زادوولد در کشور، با سرعت زیاد در حال کاهش است و تخمین زده می‌شود با کاهش ۲۰درصدی زادوولد، تنها طی سه سال گذشته مواجه شده باشیم که کاهش بسیار چشمگیری است.
اعظم کریمی، شیوع کرونا را به عنوان چالشی جدید در کاهش رشد جمعیت تاثیرگذار دانست و به ایسنا گفت استمرار شیوع بحران کرونا از دو سوی ماجرا یعنی زادوولد و مرگ‌ومیر بر رشد جمعیت اثر منفی خواهد گذاشت و به نظر می‌رسد پس از کرونا فرآیند کاهش زادوولد شدیدتر خواهد شد. هشدارها به همین جا ختم نشده است. بنا به پیش‌بینی وزارت بهداشت، همان‌طور که سرعت کاهش موالید از سال ۹۸ به ۹۹ کمتر شده است، در سال‌های آتی نیز همین روند ادامه خواهد یافت. در این‌باره، حامد برکاتی، مدیر کل دفتر سلامت جمعیت این وزارتخانه، گفته است: اگر با همین ساختار امروزی پیش برویم، فکر می‌کنم در پنج سال آینده به یک ثبات می‌رسیم. یعنی به حدی خواهیم رسید که بعد از آن، احتمالاً نرخ کل باروری را در حدود 5 /1 خواهیم داشت که اصلاً عدد خوبی نیست.
در این پرونده می‌خواهیم ریشه‌های شکست در بازار زادوولد را بررسی کنیم. چرا میل به زادوولد در ایران کاهش یافته است؟
